Simbol Kolašina razrušen nebrigom

Nemar i zaborav učinili su da se od tvrđave Ičindži na Vinića brdu, nadomak Kolašina, sada naziru samo temelji.

U Centru za kulturu smatraju da je neophodna što hitnija intervencija nadležnih, kako bi, „simbol Kolašina iz vremena crnogorske državnosti bio obnovljen i dat mu značaj kakav zaslužuje“.

Malo Kolašinaca zna da su pred tom tvrđavom Turci predali Kolašin Crnogorcima, nakon Berlinskog kongresa.

Direktor Centra za kulturu Branislav Jeknić smatra da bi taj objekat, poput tvrđave Besac kod Virpazara, trebalo da bude respektabilan dio turističke ponude grada.

Tvrđava je podignuta u 19. vijeku, nakon što su udružena crnogorska i brdska plemena 1858. godine razorili turski Kolašin do temelja.

Jeknić podsjeća da se odlukom velikih sila, poslije prigovora turske imperije i naredbe knjaza Nikole, crnogorska vojska povukla iz grada.

Turska vojska je ušla u razoreni Kolašin, i od 1862. do 1864. godine, napravila niz odbrambenih fortica - tvrđava oko varoši za odbranu od napada crnogorskih i brdskih plemana.

„Oko grada su napravljene tri tvrđave, na Vinića brdu tvrđava Ičindži, na Babljoj gredi Učundži i na Bašenjem brdu Birindži. Pored njih u blizini Kolašina podignute su tvrđave na Markovom i Lukačkom brdu. Tvrđava Ičindži na Vinića brdu je imala isključivo odbrambenu namjenu, nalazila se sa južne strane ulaska u grad i sagrađena je od kamena utopljenog u krečni malter, u osnovi je u obliku jednakostraničnog krsta. Imala je dva sprata. Tu ulogu će imati sve do 1878. godine i Berlinskog kongresa, kada će Kolašin pripasti Crnoj Gori“, ispričao je Jeknić.

U to vrijeme okružni načelnik u Moračkoj nahiji bio je Bašo Tokov Božović iz Pipera, ali je ovlašćenja po pitanju pregovora sa kolašinskim Turcima i u pogledu vojnih operacija oko Kolašina, knjaz Nikola povjerio Mitrofanu Banu, tadašnjem igumanu manastira Morače.

Početkom septembra došlo je do pregovora s kolašinskim muslimanima, koji su se najprije odlučili da silom oružja brane Kolašin.

Poslije nekoliko sastanaka i pregovora dogovoreni su uslovi predaje Kolašina Crnoj Gori i 22. septembra 1878. godine prema tim dogovorima na granicu su pristigla dva moračka bataljona na čelu sa Dragišom Perkovim Medenicom i Lukom Ilijinim Mijatovićem, koji su odmah upućivani prema karaulama.

“Ujutro su glavari prešli preko Tare sa četom vojnika. Crnogorske predstavnike je na rijeci Tari susrio juzbaša sa vodom nizama, i otpratili ih do tvrđave na Vinića brdu. Ispred tvrđave Nuri-beg je sa svojim prevodiocem Đokom Drobnjakovićem sačekao Crnogorce i lično je predao tvrđavu i grad Kolašin Crnogorcima. Prvo je oslobođena tvrđava Ičindži, na Vinića brdu, a zauzela je četa oficira Toma Radovića, tvrđavu Birindži na Bašanjem brdu - četa

Gavrila Ćuće Novova Vujisića, a tvrđavu Učundži, iznad mosta visoko na Babljoj Gredi - četa Milisava Đurđina”, podsjetio je Jeknić.

Tvrđava je ostala sačuvana sve do Drugog svjetskog rata kada je ostala bez krova.

U poslijeratnom periodu, mještani okolnih naselja su odnosili kamen po kamen tog objekta.

Skladište oružja u Knjaževini CG

Jeknić je podsjetio da je tvrđava korišćena kao odbrambeni objekat sve vrijeme turske vlasti, kao najisturenija tačka prema Rečinama i Crnoj Gori, a ispred nje je prolazio glavni put za ulazak u grad.

U toku ramazana pucao bi top sa Vinića brda.

U vrijeme Knjaževine Crne Gore tvrđava je služila kao skladište baruta i oružja sve do izgradnje nove kasarne na Brezi.

U tom periodu dobila je i naziv Barutana.

„U jednom dokumentu (platnom spisku) iz 1906. godine pominje se Mato Milošev Vujisić, artiljerijski oficir kao upravitelj skladišta baruta i oružja u skladištu na Vinića brdu. Odatle u narodu naziv za ovu tvrđavu Barutana. U dokumentima poslije 1900. godine do Austro-Ugarske okupacije, na zvaničnom pečatu varoši Kolašin nalazila se tvrđava na Vinića brdu“, kazao je Jeknić.

( Dragana Šćepanović )