Samo sedam žena hirurga u Crnoj Gori: Radom i znanjem ruše stereotipe
Svega sedam žena-hirurga je u Crnoj Gori, nema nijedne neurohirurškinje, ali su tri na specijalizaciji iz te oblasti
Više od 90 odsto hirurga u Crnoj Gori su muškarci, a žene koje su se uprkos komentarima sredine odlučile za taj poziv kažu da je za bavljenje hirurgijom potrebno isključivo ljubav, trud i posvećenost.
Rijetke su žene koje odluče da budu hirurzi - prema podacima Instituta za javno zdravlje, u Crnoj Gori 2015. bilo je ukupno 79 ljekara koji su specijalizirali hirurgiju, od kojih je svega sedam žena.
Vesna Mitić-Lakušić jedina je hirurškinja u Urgentnom centru, u kojem 80 odsto zaposlenih čine žene.
Kao specijalista opšte hirurgije, ona radi više od pet godina, tvrdi da joj put nije bio lak, već pun prepreka koje je trebalo prevazići.
“Da biste bili hirurg treba da budete svjesni da na poslu nekada morate biti i duže od 24 sata. Uvijek postoje oni koji su sumnjičavi prema ženama u hirurgiji, međutim, kasnije kroz drugarski odnos i kolegijalni rad počnete da bivate dio tima. Iz mog okruženja mi nikada niko nije rekao da ovaj posao nije dobar za ženu...”, priča Mitić-Lakušić.
Ona je za “Vijesti” kazala da njen radni dan počinje u pet sati ujutro, kada najprije obavlja kućne poslove i priprema se za posao. Od ukućana često čuje pitanje - “kad ćeš danas doći kući”.
“U Urgentnom centru radim od 7 do 15 časova, a poslije toga imam redovne obaveze u Srednjoj medicinskoj školi. Jednom sedmično imam konsultacije u Zavodu za izvršenje krivičnih sankcija. Subotom ili nedjeljom sam obično dežurna u Urgentnom centru. Predsjednica sam i Udruženja ‘Mak - Most’, asocijacije makedonskih iseljenika u Crnnoj Gori”, kazala je.
Mitić-Lakušić ističe da je podrška porodice ženama koje su u hirurgiji potrebna i ključna.
79 ljekara je specijaliziralo hirurgiju, a više od 90 odsto je muškaraca
Ona je ocijenila da je Urgentni centar jedno od najstresnijih i najtežih radnih mjesta u Crnoj Gori, a nada se da će, širenjem kapaciteta, dobiti koleginice - hirurškinje.
“Svaki dan na poslu mi je različit i nepredvidiv. Od politrauma (povrede dva ili više organa) iz nasilja, saobraćajnih nezgoda i padova, pa do najbanalnijih pregleda. Osoblje Urgentnog centra obučeno je za trijažu, prijem i tretman najtežih povreda koje se timski obavljaju. Hirurgiju volite ili ne. Ili ste u tome, ili niste”.
Mnoge grane hirurgije u Crnoj Gori i dalje su rezervisane isključivo za muškarce.
Tako, u zvaničnim evidencijama, nema nijedne specijalistkinje neurohirurgije u zemlji.
Ipak, tri doktorke - Ana Savićević, Ivana Jovanović i Milena Roganović odlučile su da završe specijalizaciju iz te oblasti.
Savićevićeva je prva žena koja je 2012. dobila specijalizaciju iz neurohirurgije.
“Opredijelila me je ljubav prema neurohirurgiji. Kada sam završila Medicinski fakultet, to je bila moja želja. Bilo je komentara da je to muški posao, ali porodica i kolektiv su me podržali”, kazala je za “Vijesti”.
Istim putem, tri godine kasnije, krenula je i Ivana Jovanović. Nju, kako je kazala, niko nije mogao ubijediti da odustane od neurohirurgije.
“Kada su vidjeli moju odlučnost, nijesu se više ni trudili da me ubijede u suprotno. Za neurohirurgiju sam se odlučila jer je spoj hirurgije, neurologije i neuronauke. Sve smo nailazile na slične komentare, ali smo imali podršku onih koji su nam važni”.
Specijalizantkinje neurohirurgije mlađim kolegama poručuju da, nakon završetka Medicinskog fakulteta, dobro razmisle šta žele i zanemare komentare okoline.
Obje ljekarke u budućnosti sebe vide u Kliničkom centru.
Jovanovićeva kaže da planira usavršavanje u inostranstvu, ali i povratak u Crnu Goru, gdje bi primijenila sve ono što nauči preko granice.
Žena mora više da se dokazuje
Ljekarka Tanja Boljević prije pet godina specijalizirala je maksilofacijalnu hirurgiju i radi u Kliničkom centru.
Za tu oblast hirurgije, koja podrazumijeva operacije mekih i koštanih tkiva lica, vilice, usta i vrata, tumora, infekcija i deformiteta, odlučila se prije više od deset godina.
Priča da je dvije godine po završetku Medicinskog fakulteta radila u Hitnoj pomoći.
“Tada sam shvatila da je to poziv za mene, iako sam i kao student voljela hirurgiju”.
Istakla je da ne može da kaže kada se završavaju njene radne obaveze.
“Često sam pripravna, nakon posla razgovaram o pacijentima, moram sve vrijeme da budem dostupna. Međutim, svaki posao se uskladi sa privatnim obavezama”.
Ljekarka radi i kao asistent na predmetu maksilofacijalna hirurgija na Medicinskom i Stomatološkom fakultetu, paralelno je i sudski vještak.
Naglasila je da su joj pacijenti uvijek priroritet.
Kazala je da je na početku njene karijere bilo komentara da hirurgija nije posao za ženu.
“Bila sam istrajna i sigurna u sebe, što sam i dokazala. Žena-hirurg mora više da se dokazuje, zbog nepovjerenja okoline, u početku i pacijenata. Sada već nema takvih problema, pacijenti čak i po preporuci dolaze kod mene”.
Galerija
( Ana Komatina )