Noć rumunske kulture u Baru: Veze koje traju šest vjekova
Najstarija građevina Rumuna u Crnoj Gori je Vlaška crkva
Vjekovne istorijske veze rumunskog i crnogorskog naroda, oličene u brojnim toponimima, oronimima i patronimima, ali i u današnjoj saradnji naučnika i naučnih istraživača ove dvije države, predstavljeni su u Dvorcu kralja Nikole u programu “Noć rumunske kulture”.
U organizaciji JP Kulturni centar Bar i Zavoda za kulturu vojvođanskih Rumuna, na ovoj veoma posjećenoj večeri čiji je moderator bio Mirko Bujišić, govorili su direktor Zavoda Ursu Todor, dr Kosta Rosu, prof. dr Božidar Šekularac i dr Cvetko Pavlović iz Bara, predani istraživač rumunske kulture i istorije na području Crne Gore zbog čega je, kao i prof. dr Šekularac, dobitnik Zlatne medalje Rumunskog univerziteta, a dr Šekularac je i počasni građanin Rumunske zajednice Vojvodine.
Tom prilikom, otvorena je izložba umjetničkih radova i fotografija “Vlasi sa Jadranske obale”, “Rumunske crkve iz Vojvodine” i “Rumunska sela iz Vojvodine”, a Zavod za kulturu vojvođanskih Rumuna poklonio je domaćinu i gradskoj biblioteci 70 knjiga iz svoje bogate izdavačke produkcije. Na promociji je istaknuto da su rezultati naučno-istraživačkog rada o prisustvu Vlaha u Crnoj Gori kroz istoriju i njihovom uticaju na crnogorsko biće objavljeni u knjigama “Tragovi Vlaha u Crnoj Gori” akademika Šekularca, i “Onomastikon gornjih sela” i “Toponimija opštine Bar” u koautorstvu sa dr Pavlovićem.
“Crnogorski naučnici već treću deceniju, o svom trošku, sprovode terenska i arhivska naučna istraživanja, i tako afirmišu ne samo rumunsku i crnogorsku istoriju, nauku i kulturu, već i brojne zajednice koje baštine zajedničku istorijsku prošlost. Istorijske veze crnogorskog i rumunskog naroda koje traju više od šest vjekova , prožimale su se i održavale kopnenim putem, preko Balkanskog poluostrva, i pomorskim putem od Jadranskog do Crnog mora. Najstarija sakralna građevina Rumuna u Crnoj Gori je Vlaška crkva, podignuta 1450. na Podlovćenskom dolcu, u kojoj se knjaz Nikolavjenčao sa kneginjom Milenom. U toj crkvi je održano i bogosluženje povodom proglašenja Kraljevine 1910. iako su postojali i Cetinjski manastir i druge bogomolje. Kralj Nikola je ipak prednost dao Vlaškoj crkvi”, rekao je pored ostalog dr Pavlović.
( Radomir Petrić )