Svijet uhvaćen okom znalca

Nedavno je na Bozaru, u Centru lijepih umjetnosti u Briselu, u organizaciji Balkan Trafika, javnosti prezentirana foto-kolekcija istaknutog crnogorskog snimatelja Dejana Kalezića (Nikšić, 1970). Kalezić se fotografijom bavi više od dvadeset godina, do sada je priredio šest samostalnih, u Francuskoj, Poljskoj, Srbiji i Crnoj Gori, a učestvovao je na brojnim zajedničkim izložba u zemlji i svijetu.

Jedan je od osnivača NVO “Photo CG” u Podgorici, a od 2005. radi njegova škola fotografije, koju su završili brojni polaznici. Učestvovao je u mnogim komercijalnim projektima i sarađivao sa eminentnim kompanijama kod nas i u inostranstvu. Stalno živi i radi kao samostalni fotograf u Podgorici. Aktuelnu izložbu prati kolorni katalog sa uvodnim tekstom istoričarke umjetnosti Ljiljane Karadžić.

U atraktivnom izložbenom prostoru, prikazana je foto-kolekcija pod nazivom “Pozdravi iz snova”, koju formira dvaeset pet foto-radova u koloru i crno-bijelom opsegu, dimenzija 60x90 i 50x75 cm, koji su kaširani na tankoj ploči i opšiveni jednostavnom tamnom lajsnom.

Cjelokupna izložbena postavka djeluje veoma ozbiljno, a istovremeno reflektuje potpunu smirenost, harmoniziranu ujednačenost i izuzetan bonitet. Svi njegovi scenski prizori, orijentisani su kao veoma smirujuće horizontale. U toku snimateljskog rada, Kalezić veoma koncentrisano i vrlo pažljivo bira paradigmatsku atributivnost, vrši kadriranje, istražuje kompoziciju, vrši odabir detalja, balansira kontraste i, posebno “lovi” opštu atmosferu. I upravo je u toj opštoj atmosferi, u jedinstvenom štimungu, je nepogriješivi maestro. Iako bi se samo na prvi pogled, moglo reći da svi njegovi ambijenti, liče jedan drugome, nakon detaljnijeg uvida, apsolutno je bjelodano da je svaki njegov motivski predložak, u potpunosti drugačiji.

Bilo da snima i kadrira planinske zaravni, velike vode, sniježne nanose ili habitusne krošnje, Kalezić je u svakom segmentu istinski profesionalac. On vrhunski vlada rakursnim usmjerenjima, vizuelnim uglovima, kompozicionim ustrojstvom. Svaki detalj, a u prizorima je najčešće autohtono-unison, pažljivo je odabran, fundiran je na pravom mjestu i pomjeren je iz centra zbivanja, ali vješto “drži” situacioni balans uravnoteženim.

Iako je često rabljeni izraz “umjetnička fotografija”, kada se govori o vrsnoj snimateljskoj i tehničko-tehnološkoj koponenti foto-eksplikata, koja je zapravo naučno nedokučiva, u konkretnom slučaju Kalezićevog foto-umjeća i visokih estetskih vrijednosti, apsolutno je mogući vršiti paralelna poređenja sa nekim konkretnim, vrhunskim umjetničkim likovnim djelima. U tim i takvim opsezima, foto-ostvarenja Dejana Kalezića, zauzela bi izuzetno zavidnu razinu.

Od ovozemaljskih do oniričko-maštarskih predjela

Ovom prilikom, u ovom foto-kolekcionom sklopu, Kalezić se svjesno opredijelio za prirodne ambijentalne vrijednosti iz neposrednog i šireg okruženja. Velikom iskustvenošću, on tačno zna kako da podesi “nišanske” sprave i na koji nčin da ekspoziciono “zaledi” pravi prizor. Takođe, on apsolutno osjeća da bi smještanje bilo kakve homoidno-zoomorfne figure u tako bajkovite ambijente, uništilo cijelokupnu čaroliju, nedokučivih kosmičkih prostranstava. Upravo zbog toga, njegovi predjeli su i ovozemaljski, ali istovremeno i oniričko-maštarski. U svim njegovim radovima hromatska koponenta nije dominantna, ona je isključivo u funkciji cjeline, a izuzetno bogata valerska skala, stvara sfumatno-osebujnu atmosferu. U crno-bijelim radovima, osim valerske gradacije, kontrapunktni tamno-svijetli odnosi, izuzetno doprinose izraženom dramatskom naboju. Upravo u tim ahromatskim foto-cjelinama, intenzivna kontra-žur svetlost, čini brojne njegove sekvence naprosto nestvarnim.

( Slobodan Slovinić )