CGO: Udžbenici istorije ne sadrže činjenice o Srebrenici

Udžbenici istorije u Crnoj Gori ne sadrže činjenice o genocidu u Srebrenici, ocijenjeno je iz Centra za građansko obrazovanje (CGO) i poručeno da obrazovni sistem mora buduće generacije informisati o svim zločinima iz novije prošlosti regiona. CGO je, povodom 11. jula – Dana sjećanja na genocid u Srebrenici, odao poštovanje žrtvama tog zločina i podsjetio na dimenzije srebreničke tragedije. „Postjugoslovenska društava moraju se prema žrtvama Srebrenice, kao i njihovim porodicama, odnositi sa dužnom moralnom i zakonskom obavezom, i tako doprinositi i izgradnji kulture pomirenja, tolerancije i mira“, poručila je saradnica na programima u CGO-u, Tamara Milaš. Ona je podsjetila da genocid u Srebrenici predstavlja primjer najmasovnijeg zločina izvršenog na tlu Evrope poslije Drugog svjetskog rata, kada su pripadnici vojske bosanskih Srba, od 11. do 19. jula 1995. godine, sistematski ubili najmanje 7.800 nenaoružanih Bošnjaka, starosti od 14 do 70 godina. Milaš je ukazala da su ti zločini bili predmet devet suđenja pred Međunarodnim krivičnim sudom za bivšu Jugoslaviju. „Obrazovni sistem mora budućim generacijama pružiti činjenice o ovom i svim ostalim zločinima iz novije prošlosti regiona“, kazale je Milaš. Prema njenim riječima, nažalost, nalazi nedavno predstavljene studije CGO-a „Što skrivaju i otkrivaju crnogorski udžbenici o savremenoj istoriji Crne Gore?“, ukazuju da se takva pitanja zataškavaju i da generacije učenika i studenata izlaze iz formalnog obrazovnog sistema bez adekvatnog znanja o tome šta se, ne tako davno, dešavalo u Crnoj Gori i regionu. Kako je kazala, na Filozofskom fakultetu Univerziteta Crne Gore (UCG), koji obrazuje i buduće učitelje i profesore istorije, planom rada Istorija Jugoslavije dva predviđeno da se u posljednjoj radnoj sedmici obrađuje raspad Jugoslavije, i to samo do 1992. godine. „Dok rat u cjelosti, sa posebnim osvrtom na Srebrenicu i druge strašne zločine, ostaju potpuno zanemareni“, dodala je Milaš. Ona je navela da studenti koji su bili obuhvaćeni istraživanjem, sprovedenim na tri fakultetske jedinice UCG-a, Srebrenicu većinski označavaju kao “genocid”, “genocid nad muslimanskim stanovništvom”, “zločin protiv čovječnosti”, “masakr”, “ratni zločin”, “najveći zločin nakon II Svjetskog rata”, ocjenjujući da “najveću odgovornost za takav zločin snosi srpski narod”. „Dok su studenti Pravnog i Fakulteta političkih nauka uglavnom saglasni da se radi o genocidu, niko od onih koji su odgovorili na ovo pitanje sa Filozofskog fakulteta, taj zločin nije okarakterisao kao genocid“, saopštila je Milaš. Prema njenim riječima, tim CGO-a nije mogao saznati što o tome misle crnogorski srednjoškolci, jer je to istraživanje onemogućilo Ministarstvo prosvjete. „Ali, ako se obrazuju samo iz postojećih udžbenika, teško da mogu naučiti bilo što“, ocijenila je Milaš. Ona je poručila da postjugoslovenska društva, institucije sistema, a posebno obrazovne institucije, treba da doprinesu pamćenju strašnog zločina u Srebrenici, ali i svih zločina koji su se desili nad nedužnim civilima na teritoriji bivše Jugoslavije od 1991 i 2001. godine. „I da zajedničkim snagama, kroz regionalnu saradnju i kvalitetan obrazovni sistem, rade na razvijanju kulture sjećanja i poštovanja, priznanja i suosjećanja sa svim žrtvama, kako bi se doprinijelo pomirenju u regionu“, zaključila je Milaš.

( Mina )