Koliko je kratak fitilj naoružane policije?
Ljekari koji su posljednji put sistematski pregledali sajovce ni kod jednog nijesu prepoznali psihozu jer nijesu kvalifikovani za to
Da kojim slučajem neki od pripadnika policije ima psihički poremećaj nema stručnjaka u Medicinskom centru Ministarstva unutrašnjih poslova (MUP) koji bi mu napisao dijagnozu i odredio terapiju i liječenje.
Već skoro pet godina, od odlaska dr Lidije Injac u penziju, na više od pet hiljada zaposlenih u policiji, od kojih najveći broj nosi oružje, nema nijednog ljekara koji je zadužen za njihovo psihičko zdravlje. To znači da se niko ne bavi procjenom dužine fitilja i tačke “pucanja živaca” naoružanih ljudi u uniformama.
Iz MUP-a “Vijestima” ni nakon deset dana od kada su im upućena pitanja nijesu odgovorili da li je tačno da godinama nemaju nijednog psihologa ni psihijatra i da, nakon stresnih situacija, upotrebe vatrenog oružja ili sredstava prinude, nijesu tražili nijednom vanredni pregled za policajca ili jedinicu koja je bila izložena stresu.
Da je to tačno “Vijestima” je potvrđeno od više izvora iz te državne institucije, zadužene za bezbjednost građana. Nezvanični sagovornici “Vijesti” kazali su da ne pamte kada su policajac ili jedinica poslati na pregled, iako je to u razvijenim državama nakon mnogih stresnih situacija obavezno.
Vanredni medicinski pregled nijesu imali ni pripadnici Specijalne antiterorističke jedinice (SAJ) nakon likvidacije Pljevljaka Gorana Dragićevića, koji se nakon dvostrukog ubistva zabarikadirao u kući i pucao na policiju iz automatske puške i pištolja.
“To je bila ekstremno stresna situacija za SAJ, posebno imajući u vidu da su makar dvojica pucala i ubila čovjeka. Pored toga, stradali čovjek je prethodno pucao na njih i svi oni su bili izloženi smrtnoj opasnosti. Nakon te situacije, svi su morali biti poslati na vanredni psihijatrijski pregled jer su ljudi , a ne roboti”, kazao je jedan od izvora “Vijesti” iz MUP -a.
Pripadnici SAJ-a nijesu poslati na vanredni pregled ni nakon protesta u oktobru prošle godine, kada su pokazali do sada neviđenu brutalnost prema građanima.
Pripadnici te elitne jedinice crnogorske policije divljački su tukli, mučili i ponižavali građane Mija Martinovića, Andriju Račića, Marka Rakočevića, Darka Šćepanovića, Branimira Vukčevića, Momčila Baranina, Gojka Raičevića...
“Žao mi je ako je ko stradao, bilo je vanredno stanje, vodio se gerilski rat, mi smo bili prinuđeni da prvo sačuvamo sebe, pa onda sve ostale”, rekao je prije nekoliko dana suspendovani komandant SAJ-a Radosav Lješković svjedočeći na sudu.
On je rekao da su 24. oktobra razne grupe huligana vršile teror nad policajcima i da je to “izazvalo dodatnu psihozu kod pripadnika policije koji su te noći bili na zadatku”.
“Zasipani smo kamenicama, Molotovljevim koktelima, posipani benzinom... Preko (radio) veze smo dobili informaciju da je neko lice probilo kordon, pokušalo da ubije policajca i da to lice hoće da pobije ljude”, opisivao je Lješković dramatično stanje u kojem je bila njegova jedinica i on.
Ljekari koji su posljednji put radili sistematski pregled pripadnika SAJ-a ni kod jednog njenog pripadnika nijesu posumnjali na psihozu ili je nijesu prepoznali, između ostalog i jer nijesu stručni za to.
“Psihoza je psihički poremećaj kod koga je kao primarni simptom prisutno otuđenje pacijenta od realnosti. Ogleda se u poremećenom kontaktu ili čak prekidu kontakta sa stvarnošću, dubokim poremećajima opažanja, emocija, mišljenja i ponašanja. Psihotičnoj osobi često nedostaje uvid u sopstvenu bolest, pa stoga bolesnik veruje da nije on bitno poremećen, već njegova okolina”, piše o toj bolesti na Vikipediji. Neke psihoze, piše na tom sajtu, nije lako odmah prepoznati, pogotovo u početnim fazama, niti one moraju da zahvate celokupno ponašanje i sve oblasti psihičkog života. “Ostaju 'ostrva' normalnih reakcija u kojima se ništa neuobičajeno ne primjećuje, ili bar nema ničeg upadljivog”, piše u objašnjenju o toj psihičkoj bolesti.
“Sistematski pregled pripadnika SAJ-a za 2016. godinu obavljen je od 13. 1. do 15. 1.2016. godine. Pregledano je 49 službenika od ukupno 68 službenika koliko je radno angažovano u jedinici. Na osnovu izvještaja koje SAJ posjeduje, za preostalih 19 službenika koji nijesu u naznačenom periodu bili u mogućnosti da budu podvrgnuti sistematskom pregledu, u narednom periodu biće planirano naknadno obavljanje ljekarskih pregleda u skladu sa dinamikom rada Medicinskog centra MUP-a. Na ponovni pregled laboratorijskih analiza (za mjesec dana) upućena su 23 službenika. Nakon pregleda specijalista za dva službenika je predložena pošteda od fizičkih aktivnosti i dalje redovne kontrole. Nakon svih pregleda i kontrola specijalista ocjenu sposoban je dobilo 46 službenika. Sistematski pregled za pripadnike SAJ-a za 2016. godinu je organizovao načelnik službe za kancelarijske, opšte i pomoćne poslove Vladan Delić”, rečeno je zvanično “Vijestima” iz kabineta ministra policije Gorana Danilovića.
Sistematski pregled pripadnika SAJ-a za 2015. godinu, rekli su, obavljen je od 17. 3. do 19. 3. 2015 godine. Pregledano je 49 službenika, a jedan se nije odazvao pregledu.
“Pet službenika je upućeno da ponovi laboratorijske analize (za mjesec dana), jedan službenik je upućen na EHO abdomena; jedan službenik je upućen na konsultaciju kod spec. kardiologa. Nakon svih pregleda 49 službenika je ocijenjeno kao sposoban. Sistematski pregled za pripadnike SAJ-a za 2015. godinu takođe je organizovao načelnik Vladan Delić”, navodi se u odgovoru iz MUP-a.
“Sistematski pregled pripadnika SAJ-a za 2014. godinu obavljen je od 27. 2. do 11. 3. 2014. godnine. Pregledano je 50 službenika; 13 službenika je upućeno na ponovne laboratorijske analize (za mjesec dana); dva službenika su upućena da urade EHO abdomena; jedan službenik je upućen na konsultaciju specijaliste endokrinologa i pregled hormona štitne žlijezde. Jedan pripadnik je upućen na konsultaciju specijaliste gastrologa; jedan kandidat na konsultaciju specijaliste za uho, grlo, nos. Nakon svih pregleda 49 službenika je ocijenjeno kao sposobni, a za jednog službenika nije dato konačno izjašnjenje. Službenik je upućen na kontrolu laboratorijskih analiza i EKG. Zbog ranije isplaniranih radnih obaveza službenik se nije javljao na dopunski pregled”, navodi se u odgovoru.
Ronilačka jedinica SAJ-a je imala sistematski pregled od 13. 1. 2014. do 22. 1. 2014.godine.
“Pregledano je šest službenika. Nakon završenih pregleda svi službenici su ocijenjeni kao sposobani. Sistematski pregled za pripadnike SAJ-a za 2014. godinu je organizovala dr Biljana Milošević, tadašnji šef Medicinskog centra MUP-a”, rečeno je iz MUP-a.
"Sve je do sada rađeno površno, kad se desi tragedija, biće kasno"
Da li pripadnici SAJ-a dobro vide, čuju i da li su psihički zdravi niko u Medicinskom centru nije provjeravao ili makar to nije u mogućnosti da stručno uradi.
“Sistematski pregledi pripadnika SAJ-a to u stvari nijesu i to nema nikakve veze sa tom vrstom pregleda. Sistematski pregled podrazumijeva anamnezu i opšti klinički pregled po sistemima organa u tijelu, antropometrijska mjerenja sa indeksom tjelesne mase (BMI) i odnos struk - kuk (WHR), radi procjene mogućeg rizika od kardiovaskularnih bolesti, EKG, spirometrijsko testiranje sa tumačenjem, laboratorijske analize, pregled očnog ljekara, specijaliste za uho, grlo nos, psihološko - psihijatrijska posmatranje o problemu ponašanja, uticaja stresnih događaja, navikama zavisnosti i drugo, neurološki pregled, za žene ginekološki pregled sa kolposkopijom, određivanjem grupe, VS i PAPA, manuelni pregled dojki, analiza i tumačenja rezultata pregleda i donošenje zaključaka koji obuhvata utvrđivanje dijagnoze, ocjenu radne sposobnosti, predlog ako ima potrebe za dalje liječenje ili rehabilitaciju i ultrazvučni pregled abdomena”, objasnio je jedan od sagovornika “Vijesti” iz Kliničkog centra.
“Sve što se do sada radilo radilo se veoma površno i to je opasno, i za pripadnika policije i za građane koje su oni dužni da štite. Kada se dogodi neka tragedija, da policajac ubije nekoga ili sebe, biće kasno. Medicinski pregledi ne smiju da se obavljaju da bi se zadovoljila forma, nego da bi se na pravi način brinulo o zdravlju čovjeka”, kazao je drugi sagovornik.
O SAJ-u brinu doktori za bolesti zavisnosti, opštu medicinu i reumu
Iz MUP-a kažu da su podaci koje su “Vijesti” tražile, vezano za sistematske preglede pripadnika SAJ-a, dio dokumentacije koja se čuva u arhivi Medicinskog centra MUP-a. Za te podatke je zadužena glavna medicinska sestra Sandra Mandić.
Opšti sistematski pregled pripadnika SAJ-a za 2016. godinu obavili su spec. dr Ljilja Marković i spec. dr Danilo Jokić. Ultrazvuk abdomena je radila spec. dr Žanka Cerović. Opšti sistematski pregled pripadnika SAJ-a za 2015. godinu obavili su spec. dr Ljilja Marković, spec. dr Danilo Jokić i dr Radmilo Strugar. Sistematski pregled za ronilačku jedinicu SAJ-a obavio je dr Radmilo Strugar. Sistematski pregled 2014. obavili su spec. dr Ljilja Marković i dr Radmilo Strugar.
Dr Ljiljana Marković je ljekar opšte medicine koja je prije nekoliko godina subspecijalizirala reumatologiju. Dr Danilo Jokić je specijalista opšte medicine i subsepcijalista za bolesti zavisnosti i dr Radmilo Strugar je ljekar opšte medicine. Ultrazvuk abdomena radila je dr specijalista radiolog Žanka Cerović.
( Olivera Lakić, Mihailo Jovović )