Rusija i Ukrajina: Zveckanje oružjem ili novi rat?

Rusija namjerava da na Krim prebaci borbene avione. Moskva istovremeno optužuje Kijev da planira nove provokacije. Da li je zaista moguća nova eskalacija sukoba između Rusije i Ukrajine?

Deset borbenih aviona Četvrte armije ruske vojske razlog su za nove napetosti između Moskve i Kijeva. To povećava strah od mogućeg novog rata u Evropi. Borbeni avionu tipa Suhoj Su-27 i Su-30 trebalo bi da 22. decembra budu prebačeni iz jedne ruske vojne baze u drugu – iz Krimska kod Krasnodara na jugu Rusije, u Belbek kod Sevastopolja na Krimu, poluostrvu koje je, suprotno međunarodnom pravu, Rusija zauzela i anektirala.

Rusko Ministarstvo odbrane nastoji da umanji značaj tog poteza. Moskva navodi da su avioni ranije već bili stacionirani na Krimu, da su zbog radova u Belbeku privremeno bili prebačeni u Krimsk i da se sad vraćaju na Krim. Da li to znači da nema razloga za zabrinutost?

Ukrajinski mediji, upozoravaju da je riječ o stotinama aviona na Krim, kao i ruskih podmornica i raketa koje mogu da dosegnu sve ciljeve na Crnom moru. Novinska agencija UNIAN poziva se u svojoj vijesti od prošle sedmice na ukrajinsko Ministarstvo odbrane.

Zabrinut i NATO

Ruski ministar spoljnih poslova Sergej Lavrov dolio je ulje na vatru. U jednom radijskom intervjuu izjavio je da ukrajinski predsjednik Petro Porošenko za kraj decembra planira „oružanu provokaciju“ na granici s Krimom. I da to Rusija neće dopustiti, da će Porošenku udarac biti uzvraćen punom snagom.

Jer, za Lavrova je Krim – „naša zemlja, naša granica. Nećemo dozvoliti da on (Porošenko, prim.ur.) tamo sprovodi neke sopstvene interese.“ Lavrov je istovremeno ukrajinsko državno rukovodstvo nazvao „nacističkim režimom“, koje želi da ugrozi ukrajinske građane ruskog porekla u regionu Donbasa.

NATO je zabrinut zbog takvog razvoja situacije. Na upit DW Alijansa saopštava da nastavak ruske militarizacije Krima ugrožava suverenitet Ukrajine i stabilnost čitavog regiona. NATO će zato, dodaje se, ostati budan i da „Ukrajini i dalje pružati jaku političku i praktičnu pomoć, uključujući i isporuku bezbjednog sistema komunikacije ukrajinskoj vojsci do kraja ove godine“.

Upozorenje iz Njemačke

I njemačko Ministarstvo spoljnih poslova sa zabrinutošću prati vijesti o premještanju ruskih snaga na Krim. Berlin u saopštenju poziva „sve strane da ne preduzimaju nikakve korake koji bi mogli dodatno da zaoštre ionako napetu situaciju u regionu“. Njemačka podržava rezoluciju koju je prihvatila Generalna skupština Ujedinjenih nacija, a u kojoj se Rusija poziva da povuče svoje vojne snage s Krima, navodi se u saopštenju.

U krugovima njemačke diplomatije u Moskvi ipak ocjenjuju da ne postoji akutna opasnost rata. Oni smatraju da je „zveckanje oružje“, odnosno signal koji Moskva želi da pošalje Ukrajini nakon sukoba u Kerčkom moreuzu krajem novembra.

Zbog deset ruskih aviona na Krimu, Evropa ipak nije pred izbijanjem rata, kaže Aleksander Hramčihin s moskovskog Instituta za političke i vojne analize. On podsjeća da Rusija od 2014. tamo ima na desetine borbenih aviona: „Ne razumijem gdje je problem. Ako je Zapad definitivno poludio, onda naravno može i u premještanju aviona da vidi akt agresije.“

Vojni stručnjak Vladimir Šerbakov iz „Nezavisne vojne revije“ ne isključuje mogućnost da Ukrajina želi da iskoristi pokrete ruske vojske kao „vještački povod“ za dalje jačanje histerije.

Nezavisni ruski vojni stručnjak Pavel Felgenhauer smatra da vraćanje ruskih borbenih aviona na Krim nije tako ozbiljno kao što na prvi pogled izgleda, ali, dodaje, time novi rat ipak postaje vjerovatniji. „Samo što nije jasno koje razmjere će imati i kada će početi.“

( Deutsche Welle )