Kolektori svuda do 2027. godine

Sve opštine moraće da u oblastima koje im odredi Ministarstvo održivog razvoja i turizma opreme kolektorske sisteme najkasnije do 31. decembra 2025. godine, za oblasti sa više od 15.000 stanovnika, odnosno do 31. decembra 2027. godine, za oblasti između 2.000 i 15.000 stanovnika.

To je predviđeno Nacrtom zakona o upravljanju komunalnim otpadnim vodama, kojim se uređuje način sakupljanja, prečišćavanja i ispuštanja komunalnih otpadnih voda i prečišćavanje i ispuštanje otpadnih voda iz određenih industrijskih sektora, kao i vođenje evidencije i izvještavanja.

U Crnoj Gori trenutno su u funkciji samo četiri uređaja za prečišćavanje otpadnih voda. Pored Podgorice koja ima uređaj nedovoljnih kapaciteta, postoje u Mojkovcu, Budvi i Žabljaku. U toku je izgradnja postrojenja u Nikšiću i Herceg Novom, kao i pripreme za izgradnju postrojenja za Danilovgrad, Kotor i Tivat, Bar, Pljevlja i Bijelo Polje. U ostalim gradovima urađene su studije izvodljivosti tretmana otpadnih voda. Problem će, svakako, predstavljati novac, jer će, prema podacima iz Nacionalne strategije aproksimacije (usklađivanja) sa EU za rješavanje problema komunalnih otpadnih voda trebati 553,9 miliona eura.

Komunalne otpadne vode, kako je predviđeno, su otpadne vode iz domaćinstva ili mješavina te vode sa industrijskom otpadnim vodama i atmosferskim vodama. Otpadne vode su one koje nastaju od prerade mlijeka, proizvodnje produkata od voća i povrća, proizvodnje i flaširanja bezalkoholnih napitaka, prerade krompira, industrije mesa, pivara, proizvodnje alkohola i alkoholnih napitaka, životinjske hrane od biljnih proizvoda, proizvodnje želatina i lijepka od krzna, kože i kostiju, sladara, i industrija prerade ribe.

Osnovni pojmovi u zakonu su aglomeracija - oblast u kojoj su stanovništvo ili privredne aktivnosti koncentrisane tako da se komunalne otpadne vode mogu sakupljati i sprovesti do postrojenja za prečišćavanje otpadnih voda ili do završne tačke ispuštanja, i ES (jedan ekvivalent stanovnik), koji predstavlja organsko biorazgradivo opterećenje koje ima petodnevnu biohemijsku potrošnju kiseonika od 60 grama kiseonika na dan. Granice, broj i kapacitet aglomeracija utvrđuje Ministarstvo.

U Crnoj Gori trenutno su u funkciji samo četiri uređaja za prečišćavanje otpadnih voda

“Izuzetno, jedinica lokalne samouprave dužna je da obezbijedi da aglomeracije veće od 10.000 ES za komunalne otpadne vode koje se izlivaju u osjetljivim područjem, budu opremljene kolektorskim sistemima najkasnije do 31. decembra 2023. godine. Jedinica lokalne samouprave dužna je da obezbijedi sekundarno prečišćavanje ili odgovarajuće prečišćavanje komunalnih otpadnih voda iz kolektorskih sistema, prije njihovog ispuštanja, i to najkasnije do 31.12.2027. godine, za sva ispuštanja iz aglomeracija većih od 15.000 ES i do 31.12.2029. godine, za sva ispuštanja iz aglomeracija između 10.000 ES i 15.000 ES”, piše u Nacrtu.

Opštine su, kako se navodi, dužne da obezbijedi odgovarajuće prečišćavanje komunalnih otpadnih voda iz kolektorskih sistema prije ispuštanja, i to najkasnije do 31. decembra 2029. godine za ispuštanja u slatke vode i prelazne oblasti na ušću rijeke između slatke vode i priobalnih morskih voda iz aglomeracija sa manje od 2.000 ES.

Dozvoljena koncentracija hemijske potrošnje kiseonika u prečišćenoj otpadnoj vodi koja ističe iz postrojenja iznosi 125 miligrama, dok dozvoljena koncentracija petodnevne biohemijske potrošnje kiseonika iznosi 25 miligrama. Dozvoljena koncentracija ukupnih suspendovanih materija u prečišćenoj otpadnoj vodi koja ističe iz postrojenja iznosi 35 miligrama za aglomeracije veće od 10.000 ES, odnosno 60 miligrama za aglomeracije između 2.000 ES i 10.000 ES. Dozvoljena koncentracija ukupnog fosfora u osjetljivim područjima iznosi dva miligrama za aglomeracije između 10.000 i 100.000 ES, odnosno jedan miligram za aglomeracije veće od 100.000 ES. Dozvoljena koncentracija ukupnog azota u osjetljivim područjima iznosi 15 miligrama za aglomeracije između 10.000 i 100.000 ES, odnosno 10 miligrama za aglomeracije veće od 100.000 ES.

( Dejan Peruničić )