Nezavisni mediji meta režimskih

Nastavljaju se prijetnje i napadi na nezavisne medije i novinare, ali se mali broj odgovornih našao pred licem pravde, piše u izvještaju Amnesti internešnala (AI) o Crnoj Gori.

“Provladini mediji su pokušali da diskredituju novinare i borce za ljudska prava. TV Pink je u januaru 2015. pozivala na hapšenje direktorice NVO Akcija za ljudska prava Tee Gorjanc Prelević, nakon što se založila za ženu koja je bila žrtva trafikinga,” ističu u AI.

AI je spomenuo i slučaj prebijanja novinara “Vijesti”. “Pred Međunarodni dan borbe protiv nekažnjivosti zločina nad novinarima, tužilaštvo je u novembru zatvorilo istragu o prebijanju Tufika Softića 2007, uprkos hapšenju dvojice osumnjičenih 2014.”

U dijelu koji se bavi slobodom izražavanja ističe se da je komisija koja je formirana da bi istražila slučajeve napada na novinare u maju 2015. zatražila uvid u odgovarajuća dokumenta koja su klasifikovana kao tajna, ali da je agencija nadležna za zaštitu podataka to odbila bez pravnog objašnjenja.

U AI su zabilježili i da je udovica ubijenog urednika “Dana” Duška Jovanovića u avgustu napustila zemlju nakon što je njen automobil uništen.

U istom dijelu se pominje i da je sud u Podgorici u aprilu 2015. utvrdio da je nadzor obavještajnih službi nad MANS-om od 2010. bio nezakonit i njegovim zaposlenima dodijelio odštetu.

Amnesti je kao drugi veliki problem istakao upotrebu prekomjerne sile na protestima Demokratskog fronta.

“Stotine policajaca u opremi za razbijanje nereda upotrijebili su prekomjernu silu i suzavac kako bi 17. oktobra uklonili šatore ispred Skupštine, koji su podignuti tokom masovnih protesta DF-a koji su počeli 27. septembra. Tom prilikom povrijeđeni su lideri opozicije i poslanici. Dvoje novinara je privedeno. Predstavnici opozicionog DF-a su pokušali 24. oktobra da nasilno uđu u Skupštinu nakon što im je uskraćen ulazak, tom prilikom povrijeđeno je 20 policajaca. Policija je odgovorila suzavcem, šok bombama i gumenim mecima, time povrijedivši 27 učesnika potesta, među kojima su bili i oni koji nisu učestvovali u nasilju”, piše AI. Dodaje se da je Savjet za građansku kontrolu policije utvrdio da su policajci bili odgovorni za zlostavljanje i zloupotrebu nadležnosti.

“Dva člana Specijalne antiterorističke jedinice su u novembru privedena zbog sumnje da su učestvovali u prebijanju Miodraga Mija Martinovića”, ističe se.

Ne manju zabrinutost izazvali su i slučajevi ratnih zločina.

Vrhovni sud je u oktobru odbio da preispita pravosnažnu presudu u slučaju deportacija, po kojoj je devet policajaca oslobođeno za prisilni nestanak 60 izbjeglica iz BiH 1992. Po mišljenju Amnesti internešnala, ova presuda nije u skladu sa crnogorskim, ali ni međunarodnim humanitarnim pravom.

“Odbor UN za prisilne nestanke je u septembru izrazio zabrinutost zbog propusta u krivičnom gonjenju odgovornih za ratne zločine, koji su mogli biti razlog zašto niko nije kažnjen, i zatražio od nadležnih da kao žrtve prizna članove porodica nestalih, te pozvao da se formira nova komisija za nestale koja će utvrditi sudbinu 61 osobe koja je nestala u oružanim sukobima 90-ih”, piše u izvještaju.

U dijelu koji se bavi mučenjima i ostalim oblicima zlostavljanja, AI napominje da je Evropski sud za ljudska prava u aprilu presudio da bi Crna Gora trebalo da plati odštetu Daliboru Nikeziću i Igoru Miliću zbog zlostavljanja u spuškom zatvoru 2009. Po mišljenju Suda, crnogorsko državno tužilaštvo obustavilo je istragu bez uzimanja u obzir postojećih dokaza.

U dijelu koji se bavi stanjem u LGBTIQ zajednici napominje se da je Parada u Nikšiću zabranjivana tri puta iz bezbjednosnih razloga, ali da je u decembru u Podgorici održan Prajd bez incidenata. “Tri muškarca su u maju 2015. osuđena na po 3 mjeseca zatvora zbog verbalnog napada na izvršnog direktora NVO LGBT Forum Progres, Stevana Milivojevića”, ističe AI.

Što se tiče izbjeglica i migranata, AI piše da je više od 4.000 državljana Crne Gore tražilo azil u EU, od toga 3233 u Njemačkoj. Crna Gora ostaje tranzitna zemlja za migrante i izbjeglice. Od 1.570 osoba koje su u Crnoj Gori podnijele zahtjev za azil, 14 su do kraja novembra dobile status izbjeglice a dvije subsidijarnu zaštitu.

Ovaj članak je napravljen u okviru partnerstva sa Monitoringom Balkana i Kavkaza (Osservatorio Balcani e Caucaso) za potrebe Evropskog centra za slobodu štampe i medija (ECPMF), a koji sufinansira Evropska komisija.

Sadržaj ovog članka je isključivo odgovornost “Vijesti”, i ni na koji način se ne može interpretirati kao stav Evropske unije.

( Miloš Rudović )