Posljednji mohikanci
U susret Evropskom prvenstvu, donosimo pregled dosadašnjih šampionata kroz prizmu fudbalera koji su proslavili najveće fudbalske smotre Starog kontinenta
Fudbal se vratio kući - bila je parola Evropskog prvenstva 1996. godine, koje je organizovala Engleska, "kolijevka fudbala".
Upravo u Engleskoj, UEFA je predstavila modifikovanu (proširenu) verziju kontinentalnog šampionata - sa četiri grupe od po četiri tima, kao i sa četvrtfinalnom utakmicom. Duplo duži Euro nego prethodni, duplo više utakmica i, neki će reći, duplo bolji fudbal.
Kao i 30 godina ranije, kada su organizovali Svjetsko prvenstvo, Englezi su očekivali da će na svojoj teritoriji osvojiti veliko takmičenje. Ali, kako je koju godinu ranije izjavio legendarni engleski centarfor Geri Lineker, "fudbal je igra 11 protiv 11 u kojoj uvijek pobjeđuju Njemci".
Naravno, Njemci su osvojili Evropsko prvenstvo pobjedom protiv Hrvatske u četvrtfinalu, trijumfom protiv Engleske u polufinalu i zlatnim golom Olivera Birofa protiv senzacije prvenstva Češke u finalu.
Zanimljivo je i mišljenje fudbalskih eksperata - do te 1996. godine fudbal je bila "igra 11 protiv 11 u kojoj uvijek pobjeđuju Njemci", da bi nakon 1996. godine fudbal postala "igra 11 protiv 11 u kojoj ne moraju da pobijede Njemci".
Od Eura u Engleskoj je, zapravo, počela era modernog fudbala u kojoj svi igraju kao što su igrali Njemci prije deset ili 20 godina - sa puno trčanja i sirove snage. Tako je počelo doba industrijskog fudbala koji su Njemci njegovali mnogo ranije nego ostali.
A posljednje Mohikance pravog njemačkog fudbala sa klupe je predvodio nekadašnji defanzivac "pancera" Berti Fogst, koji je javnosti sa ovih prostora mnogo poznatiji kao igrač koji se gubio u driblinzima Dragana Džajića, nego kao "neprelazni desni bek", kako su ga tretirali Njemci. Njegovu ekipu činili su: Kepke, Babel, Rojter, Zamer, Cige, Štrunc, Ailts, Hesler, Šol, Meler i Klinsman, dok su sa klupe ulazili Šnajder, Birof, Rek, Helmer, Kunc... Bila je to posljednja generacija njemačkih fudbalera koja je osvojila veliko takmičenje.
Simbol nekadašnje čelične snage njemačkog fudbala bio je Matijas Zamer - centralni bek koji je te 1996. godine dobio Zlatnu loptu "Frans fudbala" kao najbolji evropski fudbaler.
"Nikada sebe nijesam doživljavao kao lidera te generacije. Na terenu smo svi bili jednaki", pričao je Zamer, koga su smjeliji njemački novinari poredili sa Francom Bekenbauerom.
Istina je da Zamer nije bio elegantan kao njegov slavniji prethodnik, ali je znao da podmetne glavu tamo gdje mnogi ne bi postavili nogu. Bio je jednako neustrašiv u odbrani i opasan u napadu kada pređe centar...
"Sjećam se tog finala kao da je bilo juče. Češka je povela golom iz penala, iako Poborskog nijesam ni dotakao a uz to je pao izvan šesnaesterca. Kasnije je ušao Birof i postigao dva gola", rekao je Zamer.
Neki od istaknutih igrača tog evropskog prvenstva bili su i rasni engleski golgeter Alan Širer (najbolji strijelac prvenstva sa pet golova), fudbalski boem Pol Gaskojn, Italijan Paolo Maldini, Francuz Marsel Desai, Česi Nedved, Poborski, Berger...
Tim prvenstva
Najbolji tim Evropskog prvenstva u Engleskoj 1996. godine činili su: Andreas Kepke (Njemačka), Loran Blan (Francuska), Marsel Desai (Francuska),Matijas Zamer (Njemačka), Paolo Maldini (Italija), Pol Gaskojn (Engleska), Karel Poborski (Češka), Diter Ailts (Njemačka), Alen Širer (Češka), Hristo Stoičkov (Bugarska), Davor Šuker (Hrvatska).
( Danilo Mitrović )