BDP rastao 75 odsto, a državni dug 230 odsto

Crnogorska ekonomija, odnosno bruto domaći proizvod, od nezavisnosti države porasla je 75 odsto - sa 2,15 milijardi iz 2006. godine na 3,7 milijardi koliko je procjena da će BDP iznositi ove godine.

Istovremeno državni dug (dug Vlade i opština) porastao je 230 odsto - sa 701 miliona u godini obnove nezavisnosti na sadašnje 2,34 milijarde.

Državni dug je prije deset godina iznosio 32,6 odsto tadašnjeg BDP-a, a sada je 64 odsto. To znači da je Crna Gora postala visoko zadužena država jer je dug prešao 60 odsto, što je, prema Mastriškim kriterijumima, granica prihvatljivog iznosa državnog duga. Dug će imati visoki procenat rasta i u naredne tri godine, do kada su predviđena nova zaduženja za izgradnju dijela autoputa Bar-Boljare.

Ulazak u visoko zadužene zemlje znači da će Crna Gora budžeta imati veće izdatke za plaćanje kamate na kredite, što se već desilo početkom ove godine na pozajmici realizovanoj emitovanjem novih euroobveznica.

Zvanični rast ekonomije od 75 odsto građani nijesu osjetili u toj mjeri, naročito kada se uzme u obzir da je inflacija u tom periodu iznosila oko 30 odsto.

Prosječna neto zarada u 2006. iznosila je 282 eura, a sada je 488 eura. Međutim, do ovog rasta najviše je došlo zbog promjene obračuna neto zarade u 2008. jer su u zaradu od tada računaju topli obrok, prevoz, regres i sve ostalo što radnik dobija uz platu.

Prosječna penzija u 2006. godini iznosila je 142 eura, a sada je 276. Do rasta penzija došlo je zbog usklađivanja sa rastom inflacije i visinom zarada.

Broj zvanično zaposlenih od 2006. povećan je 17 odsto sa 150 na sadašnjih 175 hiljada. Istovremeno broj nezaposlenih je neznatno smanjen sa 42 na 41 hiljadu.

Broj korisnika prava iz Fonda penzijskog i invalidskog osiguranja povećan je sa 107 na 124 hiljada, većinom zahvaljujući usvajanju nekoliko izmjena zakona koji su omogućili velikom broju radnika iz propalih državnih kompanija da se penzionišu po blažim uslovima.

Poreski dug, odnosno dug kompanija i privrednika državi za poreze i druge dažbine, je dupliran od 2006. godine. U godini referenduma privrednici su dugovali državi 334 miliona eura, da bi on prema informacijama iz prošle godine dostigao čak 720 miliona eura, što je nešto manje od procijenjenog iznosa koštanja dionice auto-puta Smokovac-Mateševo od 809 miliona eura.

U međuvremenu, iznos poreskog duga opraštanjem zastarjelih i nenaplativih potraživanja korigovan je na 541 milion eura. Iz Ministarstva su najavili da još oko 300 miliona eura neće biti moguće naplatiti. Za toliko se Crna Gora zadužila početkom ove godine emitovanjem euroobveznica.

( Goran Kapor )