Odbor za bezbjednost je servis Vlade

Skupštinski Odbor za odbranu i bezbjednost se prošle godine sveo na servis Vlade i suštinski nije preduzeo gotovo ništa u pravcu kontrolisanja zakonitosti rada službi bezbjednosti.

Tako se ukratko može rezimirati izvještaj koji je juče prezentovao “Institut alternativa” o radu Odbora u 2018., čiji je povod bio i osam godina od donošenja Zakona o parlamentarnom nadzoru.

U njemu se navodi da odbor nije kontrolisao mjere tajnog nadzora koje primjenjuju ANB od 2010. i Uprava policije od 2012., da nije kontrolisao ANB u prostorijama od 2010. iako je jedan od rijetkih nadzornih organa koji to može. Nije se bavio, dodaje se, ni problemima policijske torture, mučenja i zlostavljanja, niti se ikada bavio stanjem u zatvorskom sistemu. Takođe, nije razmatrao nijedan non-paper, niti izvještaj Vlade ili Evropske komisije o poglavljima 23 i 241 u vezi sa sektorom bezbjednosti, nije se nikada bavio niti jednom antikorupcijskom politikom.

“Odbor se nije zainteresovao ni kada je njihov član Nebojša Medojević protivustavno “stavljen u zatvor”,” neki su od zaključaka IA koje je juče prezentovala istraživačica javnih politika u “Institutu alternativa” Dina Bajramspahić.

Predsjednik Odbora Obrad Mišo Stanišić, međutim, tvrdi da je to tijelo odlično radilo i potpuno ispunilo agendu koju je planiralo “i više od toga”.

“Imao je i kontrolno i konsultativna saslušanja i donosio zaključke. Odbor je radio u skladu sa Zakonom o parlamentarnom nadzoru u oblasti bezbjednosti i odbrane”, rekao je Stanišić “Vijestima”.

Bajramaspahić je ocijenila da je “parlamentarni nadzor došao u fazu stagnacije i “rutinskog” razmatranja materijala koji dolaze od Vlade, dok su članovi Odbora za bezbjednost i odbranu zapostavili mogućnost da se sami interesuju za važna pitanja sektora bezbjednosti”.

Komentarišući navode Instituta da je Odbor mogao održati još saslušanja, Stanišić je kazao da “nije ekspozitura nijedne nevladine organizacije”: “Mi radimo u skladu sa Zakonom o parlamentarnoj kontroli u oblasti bezbjednosti i odbrane i u skladu sa Poslovnikom Skupštine. Prema tome, mi nijesmo ekspozitura nijedne nevladine organizacije, pa ni ‘Instituta alternativa’”, rekao je predsjednik Odbora.

U izvještaju se podsjeća da opozicija nije učestvovala u radu tog tijela. Bivši član odbora, koga vladajuća koalicija po drugi put nije htjela da izabere za zamjenika predsjednika Nebojša Medojević (DF), podsjeća da on ima “posebnu ustavnu poziciju kao institucija demokratske kontrole službi bezbjednosti”.

3 sjednice odbora održane su na inicijativu članova, a 16 na predlog Vlade, pa IA konstatuje da izvršna vlast diktira dinamiku rada skupštinskog tijela. “Parlamentarni nadzor došao je u fazu rutinskog razmatranja materijala od Vlade”, navodi se

“Po definiciji, on je klasični kontrolni mehanizam Skupštine i njega bi trebalo da vodi neko iz opozicije jer opozicija ima i snažan politički interes da spriječi zloupotrebe službi bezbjednosti od strane Vlade i vladajuće većine. Odbor je upravo i gradio svoju institucionalnu poziciju i sopstveni značaj i uticaj kroz inicijative opozicije. Mi smo inicirali mnoga kontrolna i konsultativna saslušanja na kojima smo veoma uspješno razotkrivali neprofesionalna, nezakonita i protivustavna djelovanja službi. Upravo na incijative opozicije otvorena su pitanja uloge službi bezbjednosti i švercu cigareta, transnacionalnog šverca droge, prisluškivanja ambasada zemlja članica NATO, podizanje borbene uzbune Vojske CG na dan protesta DF 24.10.2015., inflitriranje bivšeg obavještajaca VBO i VOS Vojske SRJ sa snažnim vezama sa Ruskim službama bezbjednosti u Vojsku CG, nezakonita prisluškivanja opozicije i kritičara režima, crni fondovi ANB-a, afera “Listing” zbog koje su smijenjeni direktori ANB, policije i premijer i mnoga druga”, navodi Medojević za “Vijesti”.

On podsjeća da je bojkot opozicije nakon “lažnog državnig udara na dan izbora 16.10.2016., značio i izostanak kontrolne funkcije parlamenta, pa se može konstatovati da u tom periodu nije ni bilo demokratske kontrole službi bezbjednosti”.

U preporukama IA predlaže se da se izbjegava praksa objedinjavanja rasprava o različitim izvještajima, da se što prije imenuje zamjenik predsjednika Odbora iz redova opozicije, da se sarađuje sa nezavisnim institucijama, poput ombudsmana.

“Kidnapovali su me jer sam radio svoj posao”

“Sve je postalo jasno kada sam kao član Odbora sramnim rješenjima Višeg i Apelacionog suda ‘stavljen u zatvor’ upravo zato jer sam radio svoj posao kao poslanik i član Odbora i imao kontakte sa izvorima iz službi bezbjednosti koji su imali povjerenje u mene da ću javno iznijeti podatke i saznanja o vezama mafije i službi bezbjednosti, tužilastva i sudova. Ja sam kidnapovan po nalogu neformalnih centara moći zbog mog upornog javnog djelovanja na razotrivanju veza djelova sluzbi bezbjednosti i mafije. Otkrivanje infomacija o dosiju Italijanske antimafijaske Agencije i ulozi dielova ANB u švercu narkotika, bananama sa kokainom, švercu oružja za ISIS, pranju novca iz Azije preko banaka u Crnoj Gori, vezama sa albanskom mafijom na Kosovu i Albaniji je ugrozilo njihove basnoslovne mafijaške profite i jedna zavjerenička grupa iz izvršne i sudske vlasti je odlučila da mi se osveti i kidnapuje. Očekivali su da ću odati svoje izvore iz ANB i grdno su se prevarili. Ja sam samo radio svoj posao kontrole službi, za šta imam dvostruko imunitet i kao poslanik i kao član Odbora”, kaže Medojević.

( Mila Radulović, Željka Vučinić )