Ne pitajte odakle dolaze "kalašnjikovi"
Ratovi koji su obilježili raspad Jugoslavije 90-ih godina ostavili su ogromnu zalihu lakog naoružanja u regionu
Među arsenalom oružja pronađenim u stanu Rede Kriket, osumnjičenog teroriste uhapšenog 24. marta u blzini Pariza, nalazi se eksploziv, puške “kalašnjikov AK-47” i pištolj proizvedeni u Hrvatskoj.
Terorista za kojeg se sumnja da je učestvovao u napadima na Pariz u novembru 2015. koristio je AK-74, srpske “Zastave”.
Braća Kuaši, koji su izvršili napad na satirični magazin “Šarli ebdo” u januaru prošle godine, koristili su “kalašnjikov” municiju iz Bosne. Jedno je sigurno da im je bilo zajedničko – sklonost ka oružju sa Balkana.
Ova veza, piše “The Economist” nije iznenađenje.
Ratovi koji su obilježili raspad Jugoslavije 90-ih godina, i skoro propast albanske države 1997, ostavili su ogromnu zalihu lakog naoružanja u regionu. Prema jednoj studiji, procijenjeno je da je broj oružja u privatnom posjedu premašio šest miliona na Balkanu, od čega je većina neregistrovana (grafički prikaz).
Srbija ima najveću koncentraciju oružja u privatnom posjedu po glavi stanovnika u Evropi.
Oružje sa balkana smatra se i blagoslovom za organizovani kriminal. Istraživanje zaplijene oružja u Marseju pokazalo je da devet od 26 komada oružja porijeklom iz bivše Jugoslavije. Francuska policija je saopštila da su albanski krijumčari oružja pokušali da odjednom u tu zemlju unesu 20 pušaka. Slovačka policiija je 2014. zaustavila kombi pun pištolja i granata, koji su iz Bosne prevoženi za Švedsku.
Američki, australijski, britanski i kanadski teretni avioni su 2014. godine sakuplili 22 miliona komada “kalašnjikov” municije i oružja iz Albanije i dostavili ih kurskim snagama koje su su se borile protiv Islamske države na sjeveru Iraka.
Albanija je oružje dala Vašingtonu kako bi dobila poitičke poene, kaže Evelin Farkas, bivša američka zvaničnica. Ali u večini slučaja, slični ugovori su unosni. Mnoge zapadne zemlje na Bliskom istoku koriste oružje iz bivših komunističkih blokova, naročito jeftine, pouzdane i dugotrajne AK-47. Kako piše “The Economist”, Amerika kupuje veće količine “kalašnjikova” iz srpske “Zastave” od kasnih 2000-ih, uglavnom za bezbjednosne snage u Iraku i Avganistanu.
Dvije decenije nakon balkanskih ratova, ne izgleda da tržište oružja u regionu slabi. U februaru ove godine, dvoje srpskih diplomata stradali su u vazdušnom napadu američkih snaga u Libiji. Oni su prethodno su bili oteti. Srpski premijer Aleksandar Vučić kazao je da radije ne bi komentarisao razlog otmice. Kako je rekao, “to je povezano sa određenim poslovima sa oružjem”.
( Rada Brajović )