Izgubljeni sporovi odnijeli 71 milion eura
Prošle godine je po osnovu izgubljenih sudskih sporova isplaćeno 21,05 miliona iako je bilo planirano 15 miliona
Iz državnog budžeta je za posljednje četiri godini na osnovu izgubljenih sudskih sporova isplaćeno oko 71,3 miliona eura.
Od tog iznosa, prema podacima Mininistarstva finansija, prošle godine je isplaćeno 21,05 miliona, dok je u ovoj godini planirano 18 miliona.
Iz Ministarstva finansija “Vijestima” je rečeno da je prošle godine planirano za isplatu po tom osnovu 15 miliona, dok je izvršenje bilo 21,05 miliona.
Troškovi države po osnovu sudskih potraživanja nastali su, između ostalog, zbog neosnovanog lišavanja slobode, dugotrajnih procesa i plaćanja sudskih troškova u izgubljenim sporovima. Tu su i presude za koje su izvršene prinudne naplate za obaveze po osnovu rada (prekovremeni rad, odvojeni život, neiskorišćeni godišnji odmori...). Ministarstvo ne raspolaže strukturom troškova po sadržini presuda.
Državna revizorska institucija (DRI) uskoro treba da objavi reviziju izdataka za sudske sporove po osnovu radnog odnosa.
Član Senata DRI Branislav Radulović, koji je rukovodilac te revizije, “Vijestima” je kazao da je ta revizija (koja ima karakter revizije uspjeha) u završnoj fazi i da je usvojen preliminarni izvještaj koji je poslat subjekima na izjašnjenje.
“U skladu sa pravilima DRI po isteku roka od 15 dana za izjašnjenje subjekata revizije pristupićemo izradi i usvajanju konačnog izvještaja i objaviti rezultate revizije”, kazao je Radulović. On je naveo da je revizijom obuhvaćeno pet budžetskih korisnika koji prema evidencijama Ministarstva finansija imaju najveće izdatke za sudske sporove. To su sudstvo, Ministarstvo unutrašnjih poslova, Ministarstvo pravde (ZIKS), Ministarstvo finansija (Uprava carina) i Ministarstvo odbrane.
“Ti budžetski korisnicu su od 2012. do kraja 2014. godne ostvarivali između 75 odsto i 91 odsto ukupnih izdataka države za sudske sporove”, istakao je Radulović.
On je objasnio da su u fokusu revizije bile institucionalne mogućnosti za rješavanje radnog spora mirnim putem (prije nastanka sudskog spora posredstvom Agencije za mirno rješavanje radnih sporova, odnosno Centra za posredovanje) i mogućnosti za blagovremeno postupanje po pravosnažnim odlukama.
Radulović podsjeća da je DRI kroz izvještaj o reviziji završnog računa i pojedinačne revizije više puta do sada ukazala na konstantan rast iznosa novca po osnovu sudskih presuda protiv države koje se isplaćuju prinudnim putem. Vrhovna revizija je ranije preporučila da se subjektima koji prouzrokuju te troškove umanji budžeti za iznos nastalih sudskih troškova, da se poveća odgovornost korisnika budžeta i ostvari kvalitetnije praćenje tih troškova po mjestu i vrsti nastanka.
Troškovi postupaka visoki u odnosu na vrijednost spora
Vrhovna revizija je ukazala na visok procenat troškova postupka koji su nesrazmjerno visoki u odnosu na osnovnu vrijednost spora.
Radulović objašnjava da su ukupni izdaci za sudske sporove (uključujući radne sporove) koji su isplaćeni iz budžeta u periodu od 2012. do 2014. godine bili 50.254.430 eura i da ih je Centralna banka prinudno naplatila sa glavnog računa Državnog trezora na osnovu izvršne isprave. Dodaje da su time izdaci za sporove dodatno uvećavani za troškove izvršnog postupka .
“Dodatni troškovi na ime kamata, parničnih i izvršnih postupaka, u osam revizijom obuhvaćenih predmeta čine čak 46,22 odsto od ukupno isplaćenog novca”, kazao je Radulović.
Parnični troškovi obuhvataju izdatke koji su nastali u toku ili povodom postupka i oni obuhvataju nagradu za rad advokata i drugih lica kojima se priznaje pravo na nagradu, troškove sudskog vještaka, svjedoka, tumača, stručnih lica, izlazak suda na lice mjesta, troškove plaćenih sudskih taksi. Troškovi izvršnog postupka obuhvataju troškove nastale u postupku određivanja i sprovođenja izvršenja i snosi ih izvršni dužnik. Oni obuhvataju nagradu za rad advokata (sastav predloga za izvršenje), troškove nastale veštačenjem u postupku izvršenja i troškove za rad javnih izvršitelja (nagrada za pripremanje predmeta, donošenje rješenja, zaključka, dostava pismena i nagrada za uspješno sprovedeno izvršenje).
( Marija Mirjačić )