Kineski marš na fudbal
Fudbalska Evropa u panici, Kinezi kupuju skuplje i od Premijer lige, rekordi se obaraju dnevno
Kineski transfer-rekord oboren je treći put u samo 10 dana nakon što je nekadašnji klub Dejana Damjanovića, Đangsu Saning, angažovao Tešeiru iz Šahtjora za ravno 50 miliona eura.
Brazilski vezista postao je najskuplji fudbaler koji je došao u Kinu ikada, srušivši samo tri dana star rekord Kolumbijca Džeksona Martinesa, koji je prešao iz Atletiko Madrida u Gvangžu Erergrande za 45 miliona eura.
Prošle sedmice, rekord je pripadao Brazilcu Ramirešu, koji je prešao iz Čelsija u Đangsu za 28 miliona eura.
Ukupna vrijednost tri „rekordna” transfera iznosi 123 miliona eura.
Koliko su potrošili Kinezi?
Prije toga, Žervinjo je iz Rome prešao uz Hebei Čajna forčn za 18 miliona, Guarin iz Intera u Šangaj Šenhua za 11 miliona...
Po njemačkom Transfermarktu, klubovi iz kineske Super lige potrošili su ove zime nevjerovatnih 258,9 miliona eura, više nego bilo koji šampionat u Evropi.
Poređenja radi, klubovi iz engleske Premijer lige, „dežurni” evropski rekorderi, ove zime su kupovali za 100 miliona eura manje od Kineza - potrošili su ukupno 150 miliona eura. Rekordni transfer u
Engleskoj ove zime - prelazak Imbule iz Porta u Stouk - manji je za čak 25 miliona eura od Tešeirinog.
Da se dešava prava kineska fudbalska revolucija govori i podatak da je tamošnja Druga liga izbila na četvrto mjesto u svijetu po novcu koji su klubovi potrošili na pojačanja ove zime. Rumunski reprezentativac iz Astre Konstantin Budesku pojačao je kineskog drugoligaša Dalajan Aerbin za 1,2 miliona eura.
I to nije kraj - „fudbalska pijaca” u Kini zatvara se tek 26. februara, za razliku od najjačih evropskih šampiona gdje je prelazni rok završen. Očekuju se nova pojačanja, novi rekordi - na meti Đangsua je vezista Čelsija Oskar (spominje se cifra od čak 75 miliona eura), kao i napadač Pari Sen Žermena Laveci.
Erikson: Teško je odbiti kineski novac
Kina je otvaranjem fudbalske akademije Gvangžu Evergrande i dovođenjem Marćela Lipija u taj klub pokorila azijski klupski fudbal, a sada se želi mnogo više, stoji u analizama fudbalskih eksperata.
Moćne komapanije postale su vlasnici klubova, a na ruku im ide nepotpisivanje finansijskog fer-pleja od strane Azijske fudbalske konfederacije. Jedino ograničenje koje imaju klubovi u Kini je broj stranaca, kojih može biti 4+1. Odnosno, ukoliko ekipa već ima četiri stranca, petog može angažovati samo iz neke od azijskih zemalja.
"Ne možete ignorisati činjenicu da je novac u svakom poslu primarni faktor. U azijskoj ligi šampiona nekada su dominirali klubovi iz Japana, Južne Koreje i Australije, ali je Gvangžu osvajio dvije titule u posljednje tri godine, što govori nešto - kazao je trener Šangaja, nekadašnji selektor Engleske Sven-Goran Erikson.
"Kineska Super liga je liga u nastajanju i zato klubovi ciljaju velika imena. Tek će ih biti u budućnosti... Fudbal ovdje napreduje sve vrijeme, a Kinezi su veoma ambiciozni i kada je riječ o reprezentaciji", dodao je Šveđanin.
Državni projekat
Po Rouanu Sajmonsu, dopisniku BBC-ja iz Pekinga, nagli porast ulaganja u fudbal u najmnogoljudnijoj zemlji na svijetu je - politički motivisan, i ima žestoku državnu potporu.
"Predsjednik Narodne Republike Kine Si Ćinping je veliki ljubitelj fudbala i u toku je kineska fudbalska revolucija bez presedana", kaže Sajmons.
Ova promjena se ne ogleda samo u astronomskim transferima.
"Sve škole u zemlji sve više imaju naglasak na fudbal, koji polako postaje profesija. Transformacija je nevjerovatna", dodaje Sajmons.
Kinezi, međutim, nisu trošili samo ovog ljeta: Drogba, Anelka stigli su još prije četiri godine, davno prije njih i Pol Gaskoin.
No, svi su se brzo vratili, što zbog nekompetetivnosti lige, što zbog neredovnih isplata.
Je li bum samo kratkotrajan?
Zato se evropski mediji, fudbalski i ekonomski analitirači i danas pitaju - je li kineski fudbalski bum kratkotrajan, da li je napravljen „balon od sapunice” koji će izdušiti brzo?
Može li fudbal da „uspije” u zemlji koja nema fudbalsku tradiciju? Američka MLS liga godinama privlači evropske zvijezde (doduše, u poznim fudbalskim godinama), popularnost „sokera” raste, ali je i dalje sve to daleko iza bejzbola, tamošnjeg fudbala i hokeja na ledu.
"Amerika je zemlja bejzbola i tako će ostati zauvijek", govore Amerikanci.
A u Kini? Eksperiment je počeo, rezultati će se znati, ubrzo...
( Danilo Mitrović, Slaviša Živaljević )