Zastrašivanje ili kraj Evropske unije

Hoće li ovako završiti Evropa? Njemci, osnivači i finansijeri poslijeratne unije , zatvaraju svoje granice pred zbjeglicama u okviru borbe za politički opstanak kancelarke koja je pustila da uđe milion migranata. A zatim - zašto da ne - odlučuju da ožive njemačku marku.

Ovo nije samo fantazija zagriženih euroskeptika već realni strah naglašen na najvišim nivoima u Berlinu i Briselu.

Kancelarka Angela Merkel, čija popularnost je žestoko opala zbog zločina u Kelnu u novogodišnjoj noći za koje se okrivljuju izbjeglice, i predsjednik Evropske komisije Žan Klod Junker su oboje to potvrdili prošle nedjelje.

Merkel je nazvala Evropu „ranjivom“, a sudbinu eura „direktno povezanom“ sa rješavanjem izbjegličke krize - naglašavajući rizik od, u najmanju ruku, ekonomskih previranja ukoliko ne i od zvaničnog ukidanja istitucija EU, navodi Rojters.

Pojedini na ovo gledaju kao na taktiku kojom lideri, koji bi od kolapsa EU najviše izgubili, plaše druge Evropljane. U međuvremenu, Grci i Italijani odugovlače jačanje kontrole mediteranskih granica bloka, a istočni Evropljani koji imaju najveće koristi od njemačkih dotacija i radnih mjesta u lancu proizvodnje i snabdijevanja, i najglasniji su u izjavama da ne žele da prime izbjeglice.

Njemci ne dobijaju pretjeranu pomoć ni od Francuske, čiji se lideri plaše od uspona desničarskog Nacionalnog fronta, dok se Britanija bavi sopstvenom debatom o tome da li da potpuno napusti evropski klub.

Dakle, neovisno od toga da li je to prazna prijetnja ili ne, ukoliko broj dolazaka žestoko ne opadne ili ukoliko države EU ne odluče da pomognu Berlinu u prihvatanju migranata, Njemačka bi mogla zatvoriti svoja vrata, što bi na proljeće izazvalo još veću krizu.

Merkel i Junker su eksplicitno povezali kontrole koje su pojedine zemlje uvele na granicama širom evropske Šengen zone sa kolapsom jedinstvenog tržišta koje predstavlja suštinu bloka, i sa kolapsom eura. U oba slučaja to bi značilo krah u ekonomskom smislu.

„Bez Šengena... euro nema smisla“, kazao je Junker na novogodišnjoj konferenciji prošlog petka.

Merkel još nije nagovijestila da bi Berlin mogao slijediti primjer susjeda poput Austrije i Danske i dodatno pojačati granične kontrole, ali je jasno stavila do znanja kakve su posljedice za Evropu.

„Ne možemo se pretvarati da možete imati zajedničku valutu, a da nijeste u stanju da relativno lako prelazite granice“, kazala je ona prošle nedjelje.

Privatno njemački zvaničnici su eksplicitniji. „Imamo do marta, možda do ljeta, da nađemo evropsko rješenje“, kazao je za Rojters jedan njemački zvaničnik. „Onda Šengen ide niz vodu“

Jedan visoki zvaničnik EU je bio jednako otvoren: „Postoji veliki rizik da se Njemačka zatvori. Od tog trenutka nema više Šengena... Postoji rizik da bi od samita u februaru moglo početi odbrojavanje do kraja“.

( Nada Bogetić )