Nove ideje za stare objekte

Na konferenciji pod nazivom „Nove ideje za stare objekte”, koja je organizovana u okviru istoimenog projekta koji Opština Nikšić realizuje u partnerstvu sa još šest gradova male i srednje veličine iz isto toliko država (Letonija, Njemačka, Slovenija, Srbija, Hrvatska, Crna Gora), predstavljeni su rezultati radionice održane u gradu pod Trebjesom za osam neiskorišćenih ili devastiranih objekata, ali i primjeri najbolje prakse iz regiona, kada je pomenuta tematika u pitanju.

Predstavjajući rezultate radionice kojoj je prisustvovalo oko 40 učesnika Mirjana Nikolić je kazala da je tretirano osam objekata u javnom vlasništvu – četiri koja su devastirana, i isto toliko neiskorištenih.

Šest starih devastiranih željezničkih stanica uz trasu bivše pruge Nikšić – Bileća rekonstrukcijom pomenute pruge za biciklističku stazu bile bi ponovo aktivirane i adaptirane u ugostiteljske objekte, objekte za smještaj i promociju lokalnih proizvoda i suvenira, dok bi se spomen dom u Bogetićima od oko 700 kvadrata mogao pretvoriti u višenamjenski objekat iz oblasti kulture, proizvodnje i prometa umjetničkih suvenira. Druga dva devastirana objekta, dom u MZ Kličevo i vojni magacini ispod Trebjese, već su našli svoju namjenu – prvi će biti pretvoren u vrtić, dok će magacini postati Dom za stare, mada su polaznici radionice iskazali želju, obzirom na prostorne kapacitete, da jedan dio bude pretvoren u dom za okupljanje mladih. Objekti koji su u javnom vlasništvu, a koji nijesu dovoljno iskorištećeni su Gradska kuća u parku (nekadašnje Gradsko kupatilo), podrum Nikšikog pozorišta, koji bi mogao, smatraju polaznici radionice, da postane Centar alternativne umjetnosti, objekti u MZ Brezovik i Centar koji su predloženi da postanu mjesta za potrebe mladih iz pomenute MZ, odnosno dječji centar za raznovrsne radionice.

„Nedostaci ovog projekta su što tokom radionice nijesmo imali odgovore koji je sledeći korak, ni kada su u pitanju procedure ni kada su u pitanju finansije, a dobra stvar je što je to prilika da se pojedini objekti ponovo stave u funkciju“, kazala je Nikolić.

Biljana Pinjatić, savjetnica u Službi predsjednika Opštine Nikšić, kazala je da su predočene ideje samo početak aktivnosti, da nakon njih slijedi sprovođenje ankete, a da će se lokalna uprava truditi da se svaka realna ideja i realizuje.

„Kada su u pitanju željezničke stanice postoji mogućnost da sa Bilećom apliciramo za projekat izgradnje biciklističke staze. Iz žejeznice su nam rekli da će se pruga Nikšić– Čapljina nekada rekonstruistati, ali dok se to ne desi pruga može poslužiti za biciklističku stazu“, kazala je Pinjatić.

Da stari objekti mogu „oživjeti“ kada ih se „dohvati kulturna gerila“ pokazali su predstavnici nikšićkog KC „Punkt“ koji su u ruiniranom Domu vojske organizovali izložbe, koncerte, performanse i tako, makar na kratak period, upalili svijetlo u mračna zdanja nekada kultnog mjesta u gradu.

Potpredsjednik Opštine, Dragan Perović, kazao je da pomenuti projekat za opštinu Nikšić ima višestruku značaj – ponudiće konkretna rješenja za bolju iskorišćenost javne imovine, unaprijediti saradnju sa gradovima partnerima i prije svega doprinijeti povećanju učešća građana u procesu odlučivanja. On je istakao da je Opština Nikšić u proteklom periodu povukla oko osam miliona eura iz različitih fondova i da su realizacijom projekata uspostavili saradnju sa brojnim gradovima iz drugih zemalja, ali i iz Crne Gore, kao i sa brojnim međunarodnim organizacijama, ambasadama, NVO sektorom.

Tatjana Rajić iz kotorske NVO „Expeditio“, koja je sa Opštinom Nikšić organizator konferencije, kazala je da projekat pruža mogućnost da na bolji i kvalitetniji način uključe građane u proces odlučivanja, ali i da bolje iskoriste stare objekte.

„Ovo je prilika da jedni druge inspirišemo, motivišemo, da se upoznamo i možda zajednički realizujemo neke prjekte. Bazirali smo se na objekte koji su u javnom vlasništvu i ovo je prvi put da se konferencija ovoga tipa organizuje u Crnoj Gori“, kazala je Rajić.

Fokus projekta, koji je finansiran kroz program „Evropa za građane“, je na unapređenju upravljanja javnom imovinom kako bi opštinama pomogli u povećanju stepena iskorišćenosti nekretnina kroz uključivanje javnosti u proces odlučivanja. Ideje su predstavljene, još “samo” da se pronađe novac i iste budu realizovane, putem privatno-javnog partnerstva, uključivanja civilnog i NVO sektora, ili realizacijom projekata.

Uvijek je dobro imati „zajedničkog neprijatelja“

Irena Burba iz NVO „Zelena Istra“ predstavila je društveni centar Rojc u Puli, koji su „okupirali“ predstavnici 110 nevladinih udruženja i gdje dnevno prođe po hiljadu posjetilaca. Pričajući o zdanju od 17.000 kvadrata, koje je još iz doba Austro Ugarske pa sve do 1997.godine bilo vojna zgrada, a nakon te godine napuštena ruina, Burba je kazala da je nakon što su skladište „zauzeli“ umjetnici, sportisti, organizacije koje se bave manjinama, izbjeglicama, osobama sa invaliditetom, opština morala da prihvati toliku količinu pozitivne energije.

Udruženja su uspjela da se izbore da budu ravnopravan sudionik u modelu upravljanja pomenutim centrom, ali da, iako je zgrada demilitarizovana po idejama, još uvijek je militarizovana po arhitekturi.

Uvijek je dobro, kazala je, kada udruženja imaju „zajedničkog neprijatelja“, jer onda postoji bolja sinergija u rješavanju svih problema, a civilni i NVO sektor mora iskoristiti dobar politički trenutak, to je uglavnom vrijeme prije izbora, da bi njihove ideje postale stvarnost.

( Svetlana Mandić )