Zakonske izmjene za razvoj Tuzi i Golubovaca

Cilj izmjena seta zakona, kojima bi Tuzima i Golubovcima trebalo da se omogući status opština u okviru Glavnog grada, jeste njihovo unapređenje i efikasnost, ali i preuzimanje odgovornosti za dalji razvoj, poručio je predlagač Halil Duković iz Demokratske partije socijalista (DPS).

Izmjenama Zakona o teritorijalnoj organizaciji, Glavnom gradu i lokalnoj samoupravi, o kojima su danas raspravljali poslanici crnogorskog parlamenta, predviđa se formiranje novih opština u okviru Glavnog grada, sa svojom teritorijom, budžetom i nadležnostima.

Predviđeno je da građani Tuzi i Golubovaca imaju pravo da na lokalnim izborima glasaju za opštinski, ali i parlament Glavnog grada.

Izmjene i dopune Zakona predložili su poslanici Demokratske partije socijalista i Bošnjačke stranke.

Duković je podsjetio da su predložene izmjene četiri zakona, od kojih je osnovni zakon o Glavnom gradu, koji je najviše izmijenjen.

On je ukazao da je svrha svega novog što se uvodi da bude bolje od postojećeg, i da je cilj da nove opštine imaju bolj uperspektivu.

„Cilj je da se nove opštine unaprijede da budu bolje i efikasnije, ali i da preuzmu odgovornost za dalji razvoj. One se stvaraju da unaprijede razvoj i demokratju. To je jedini pravi i osnovi razlog zbog koga se one stvaraju“, rekao je Duković.

Prema riječima Dukovića, izmjene ovih zakona stvaraju uslove za dalji razvoj uz maksimalnu autonimiju Tuzi i Golubovaca.

On je ukazao da će imati ingerencije da donose plan i program razvoja, budžet i završni račun budžeta, i da će pored izvora koji važe za sve druge opštine, dvije nove imati i jedan izvor više-da im operativne troškove finansira Glavni grad. „Što daje sigurnost u dobroj funkcionalnosti, jer je to danas jedna od najvećih problema, ne samo novoformirabih opština već i onih sa dužom tradicijom“.

„Vjerujem da smo došli do dobrog rješenja koji neće zaustaviti razvoj dosadašnje dvije gradske opštine već će učvrstiti i ubrzati uz pomoć Glavnog grada, i da je ovo momenat stvaranja opština koje će imati izvjesniju i sigurniju budućnost“, ocijenio je Duković.

Njegov partijski golega Nikola Gegaj kazao je da je neophodno ostvariti uslove ekonomske održivosti i finasijske stabilnosti opština, kako ne bi imali „samo opštinu na papiru“.

On je ocijenio da je predloženo rješenje najbolje trenutno moguće i veliki iskorak u odnosu na postojeće stanje, navodeći da je dupli glas velika prednost, jer će građani odlučivato i o odbornicima Skupštine Opštine i Opštine Glavnog grada.

Poslanica Socijalističke narodne partije, Danijela Marković kazala je da ta stranka neće podržati predložene izmjene, jer se izmjene donose pred izbore. „A najvažniji razlog što nećemo podržati jeste što je iskorišćeno da bude suprotno zakonu o referendumu Crne Gore“.

„Čak ni Vlada nije Odboru ni Skupštini dostavila mišljenje. Zakonom o referendumu je propisano da se opštinski refrendum mora raspisati radi prethodnog izjašnjavanja građana o osnivanju novih opština, ukidanju i spajanju postojećih i promjeni sjedišta Opština“, rekla je ona.

Marković je kazala da se građani pitaju kakav će status da imaju, a da se ne mogu samo pitati partije.

„Vjerovatno ne bi pristali na ovu pravnu skalameriju da imaju opštinu, a da je nemaju. Jer je u pravom smislu nemaju. Podgorica nije metropola da bi imala 30 ovakvih opština“, dodala je ona.

Poslanik Socijaldemokratske partije Rifat Rastoder pozdravio je napore da se ta pitanja konačno riješe na adekvatan način i u okviru Glavnog grada, navodeći da u ime SDP-a daje punu podršku predlagačima zakona i građanima Tuzi i Golubovaca da konačno ostvare pravo na adekvatnu lokalnu samoupravu.

On je ukazao i na određene dileme, među kojima su i pojedine odredbe.

Rastoder je kazao da je neophodno razjasniti pojam opštine u Glavnom gradu, jer se ustavom naznačava da je osnovni oblik lokalne samouprave opština. „Ako je tako onda ne bi trebalo biti razlike ni u pojmovoima opštine u Glavnom gradu i izvan njega, u protivnoom uvodimo novi eksperiment“.

On smatra da se novim rešenjima nastavlja i dodatno uvećava neravnopravnost i u pravima građana i u statusima područja u Glavnom gradu.„ Dok sadašnje gradske opštine dobijaju još viši organizacioni oblik a time i status u okviru Glavnog grada, njegov znatno veći dio područja ostaje u potpuno nedefinisanom statusu“.

Rastoder je kazao da se radi o ustavno-pravnom diskutabilnom rješenju, koje može biti predmet ustavnog spora i predložio da se prije izjašnjavanja zatraži stav Vlade oko nekoliko spornih pitanja.

Nezavisni poslnak, Neven Gošović, rekao je da usvajanjem predloženih zakona gradske opštine Tuzi i Golobovci ne bi imali status punopravne opštine, čime bi njihovim građanima bila uskraćena prava na lokalnu samoupravu koja pripadaju građanima koja svoja prava ostvaruju u punopravnoj opštini.

Prema njegovim riječima, građanima ne bi bilo omogućeno da se na referendumu izjasne da li žele da žive i ostvaruju prava u opštini koja ima status samostalne opštine.

“Takva organizacija Glavnog grada gdje bi samo pojedina područja dobila status opštine nije pozanta u praksi i njome se dovodi u pitanje ravnopravnost ostvarivanja prava na lokalnom nivou”, kazao je Gošović, navodeći da treba omogućiti da svoj odnos po tom pitanju iskažu stanovnici.

On je rekao da nijesu ispoštovane obaveza kada je u pitanju procedura donošenja tih zakona utvrđena sistemskim zakonom o lokalnoj samoupravi.

Gošović je ukazao da nije sprovedena ni javna rasprava, a postojala je, naveo je, i potreba i bilo je vremena za njeno organizovanje.

Poslanik Pozitivne Crne Gore, Goran Tuponja, pitao je zašto se više govori o Tuzima, a manje o Golubovcima. “Tretiramo zakon kao da se govori samo o Tuzima”.

On je ukazao da svaka nova opština mora jasno da sadrži elemente ekonomske održivosti, efikasnosti i volje građana da se formira opština, što je, dodao je, u dijelu koji se tiče javne rasprave i odluke Skupštine Golubovci izostavljeno.

Tuponja je podsjetio da u Glavnom gradu živi 187 hiljada stanovnika, u Tuzima oko 15 hiljada, a u Golubovcima oko 18 hiljada. Prema njegovim riječima, iz Glavnog grada se izdvaja 32 hiljade stanovnika.

“Ne rješavamo ovdje samo pojednačne djelove Glavnog grada, jer kao Skupština Crne Gore moramo imati uvid u cejlovit Glavni grad. Gdje se nalazi onih 154 hiljade stanovnika”, upitao je Tuponja.

Poslanik Kluba albanskih partija, Nik Đeljošaj, kazao je da su ovi zakoni trebali biti usvojeni prije deset godina.

“Građani Malesije traže opštinu kao sve druge opštine u Crnoj Gori. Ne znam u čemu je problem, šta treba da uradimo da budemo ravnopravni”, rekao je Đeljošaj.

On je kazao da će albanske političke partije nastaviti sa zahtjevom da Malesija postane punopravno opština kao sve druge u Crnoj Gori.“To je naša pravo, ali i obaveza”.

Prema njegovim riječima, predložena rješenja su veliki korak unaprijed u odnosu na sadašnje stanje. “Ovo je ogroman pomak ali nije cijeli korak ono što mi želimo”.

Poslanik Bošnjačke stranke, Rešad Sijarić nada se da će Tuzi i konačno povratiti status opštine, navodeći da očekuje da će zakoni biti podržani.

„Moram naglasiti da Opština Tuzi ne dobija već joj se vraća status opštine koji su imali do 1956. godine kada su administrativno pripojene Opštini Podgorica. Od tada građani tog područja opravdano traže da im se vrati status punopravne Opštine“, naveo je on.

Sijarić je kazao da vjeruje da će se formiranjem Opštine Tuzi međuetnički, međuetnički i komšijski osnosi unaprijediti i da će se učiniti značajan iskorak ka decentralizaciji. „Vjerujemo da će Tuzi i Golubovci biti uspješne i održive opštine“.

Nezavisni poslanik Velizar Klauđerović smatra da se o izmjenama seta zakona o lokalnoj samoupravi raspravlja zbog uskostranačkih interesa DPS-a, a ne zbog njihove brige da se unaprijedi pravo na lokalnu samoupravu građana u postojećim gradskim opštinama.

( Mina )