Budva: Ploča srpskoj vojsci ponovo razbuktala strasti

Predstavnici opozicionih budvanskih partija Socijalističke narodne partije (SNP) i Nove srpske demokratije (NOVA), položili su danas vijenac na spomen ploči postvaljenoj iznad glavnih vrata u Starom grdu, posvećenoj sprskoj oslobodilčkoj vojsci.

Tabla, koja je uzdrmala prije godinu i po političku scenu u Budvi, nakon što je Liberalna partija zatražila njeno uklanjanje, kako su naveli ne odgovara istorijskim činjenicama i dan danas je tema oko koje se “lome stručna i politička koplja”.

Na ploči, postavljenoj ispod Venecijanskog lava, uklesane su riječi: “Na uspomenu dolaska hrabre pobjedonosne Srpske vojske koja poslije junačnih pobjeda oslobodi Budvu, na Mitrovdan 8. novembra 1918. postavlja Opština Budva“. Iznad tog natpisa uklesane su riječi Petra II Petrovića Njegoša: „Pokolenja, djela sude”.

Spomen ploča je postavljena 1931. godine iznad Veljih vrata na ulazu u Stari grad, a Komisija za podizanje spomen obilježja Ministarstva kulture konstatovala je da ono što na njoj stoji ne odgovara istorijskim činjenicama. Nalaz je dostavila Opštini Budva, koja jedina po Zakonu o podizanju spomen obilježja može inicirati uklanjanje sporne ploče.

Da je njeno postvaljenje istorijski utemeljeno, naveo je predstavnik Nove Đorđe Pribilović, navodeći da je Mitrovdan značajan dan u istoriji Budve.

“Na Mitrovdan 1918. odavde, iz ovoga grada, izašao je posljednji austrougarski vojnik. To je značajan datum, zato što je Austrougarska u Budvi bila okupaciona sila. Povukla se pred naletima srpske vojske, koja je poslije probijanja Solunskog fronta ubrzano stizala, ne samo kroz Srbiju, već preko cijelog Balkana, koji su naseljavali južnoslovenski narodi. U toj srpkoj vojsci bili su i naši preci, ne samo oni koji su se priključili, prilikom odstupanja kroz Albaniju, nego koji su dolazili kao dobrovoljci iz Amerike, priključujući se prvo crnogorskoj, a kasnije srpskoj vojsci”, kazao je Pribilović okupljenima i dodao da je “njihova sudbina bila takva zato što je Vlada Crne Gore 1916. pregovarala sa Austrugarskom i potpisala kapitulacija”.

Lider budvanskog SNP-a Veselin Marković je naveo da se obilježava dan koji je značajan u istoriji, jer je tada Budva “poslije vjekova ropstva ponovo bila slobodan grad”.

“To je dan kada su poslije više vjekova Budva i Cetinje bili u istoj držvi.Ovaj dana je značajan za sve nas sa ovih prostora iz Paštrovića, Grblja, Maina, Pobora i Brajića, odakle je više hiljada dobovoljaca bilo u vojsci koja se borila protiv austrougarske okupacije. Znate da su naši preci dolazili iz Sjeverne i Južne Amerike da bi bili dobrovoljci u tom ratu, da bi svoje živote dali za svoju braću... za slobodu. Zaista treba upravo ovoga dana da se sjetimo svih tih ljudi, koje smo počeli pomalo da zaboravljamo, naročito oni sa državne vlasti, jer u današnjem istorijskom trenutku to kao istorijska činjenica njima ne odgovara”, istakao je Marković.

On je upozorio da poslije svakoga njihovog godišnjeg okupljnja kada obilježavaju Mitrovdan, kao oslobođenje Budve, “javlja se niz medijskih natpisa da ploču treba ukloniti”.

“A svi oni koji pažljivo pogledaju na zidine, vidjeće da je to jedna istorijska vertikala. Da oni koji su postavljali ovu ploču nijesu skidali ni venecijanskog lava, ni latinske natpise. Ništa od onoga što je bila istorija prije njih, nijesu dirali”, istakao je Marković.

On je naveo da je Crna Gora danas dovoljno zrela da nikome neće pasti na pamet da se na takav način odnosi prma onom što je istorija ovoga grada.

“Nažalost, mi u našem radu nemamo spomenik tim hrabrim ljudima, koji su život dali za slobodu. Naša će biti obaveza da se, nakon što preuzmemo vlast u ovom gradu, na dostojanstven način odužimo našim precima”, zaključio je Marković.

( Vuk Lajović )