Zbog krađe uhapšen bivši premijer Moldavije
Iz bankarskog sistema Moldavije nezakonito je izvučeno milijardu dolara, usljed čega su oslabljeni valuta i životni standard građana
Bivši moldavski premijer Vlad Filat uhapšen je juče u parlamentu zbog krađe milijardu dolara iz bankarskog sistema zbog koje hiljade ljudi u znak protesta kampuju u prijestonici. Na televizijskim snimcima prikazan je Filat kako mu maskirani policajci iz moldavske Kancelarije za borbu protiv korupcije stavljaju lisice.
Demonstranti protiv vlade juče su tokom većeg dijela dana blokirali izlaze iz zgrade kako bi ga spriječili da izađe. Portparol Kancelarije za borbu korupcije kazao je da je Filat zvanično priveden na ispitivanje. Prema moldavskom zakonu on može biti zadržan 72 sata nakon čega sud mora da donese odluku o njegovom statusu.
Filat poriče svaku povezanost sa prevarom ogromnih razmjera, koja je oslabila valutu bivše sovjetske republike i pogoršala životni standard u zemlji koja je ionako jedna od najsiromašnijih u Evropi.
Hiljade demonstranata kampuju u centru Kišinjeva od početka septembra zahtijevajući ostavke visokih vladinih zvaničnika i vanredne izbore. Ranije juče, glavni tužilac Korneliju Gurin je kako navodi Rojters zatražio od parlamenta da ukine poslanički imunitet Filatu.
"Imamo neosporive dokaze da je Filat, dok je bio premijer, direktno učestvovao u povlačenju novca iz bankarskog sistema“, naveo je Gurin u pismenom pozivu parlamentu.
Od ukupno 99 poslanika, njih 79 je glasalo za ukidanje imuniteta. Prošlog novembra, u tri najveće banke u Moldaviji uvedena je posebna uprava nakon što su postale nesolventne usljed izvlačenja milijarde dolara - što je oko jedne osmine moldavskog BDP-a - kroz mrežu toksičnih kredita, prodaje imovine i akcionarskih dilova.
Filat, koji je na čelu proevropske Liberalne demokratske partije Moldavije (LDPM) i bio je na funkciji premijera od 2009. do 2013. juče je ponovio da je nevin.
"Ovo je jeftina predstava. Mogu moju nevinost dokazati na sudu“, kazao je novinarima.
Lider demonstranata Renato Usati, obećao je da će kupiti automobil marke “mercedes” onom policajcu koji unutar parlamenta stavi lisice bivšem premijeru. Usati je biznismen milioner koji je na čelu jedne proruske političke partije, i najavio je kandidaturu za predsjednika.
Zbog prevare je odložena neophodna pomoć međunarodnih kreditora i naglašen je škodljivi rivalitet između grupa oligarha u Moldaviji, što bi moglo dodatno skrenuti ovu državu sa puta evropskih integracija.
Demonstranti su obećali da će kampovati u Kišinjevu dok njihovi zahtjevi za imenovanje novog predsjednika i vlade ne budu ispunjeni. Oni takođe traže da zvaničnici iz Centralne banke Moldavije, kabineta tužioca i kancelarije za borbu protiv korupcije odgovaraju za bankarsku prevaru.
Guverner Centralne banke Dorin Dragutanu najavio je prošlog mjeseca da će podnijeti ostavku, ali je kazao da ne snosi odgovornost za prevaru, navodi Rojters. Moldavski predsjednik Nikolae Timofti na funkciji je od 2012. godine, a premijer Valeriu Strelet od jula mjeseca ove godine.
Streletov prethodnik, Kiril Gaburici, podnio je ostavku nakon 100 dana na čelu vlade nakon što su se pojavile optužbe da je falsifikovao svoje fakultetske diplome.
( Nada Bogetić )