Najraznovrsniji vidovi crtačke izražajnosti
Renomirana beogradska Galerija “Haos”, priredila je preko dvjesta samostalnih i grupnih izložbi, na kojima je učestvovalo više od četiri stotine priznatih umjetnika iz zemlje i svijeta, od kojih 45 iz Crne Gore
Povodom značajnog jubileja, dvadeset godina postojanja i rada Galerije “Haos”, Narodni muzej Crne Gore, sredinom septembra ove godine, priredio je u Crnogorskoj galeriji umjetnosti “Miodrag Đurić Dado” na Cetinju, izložbu umjetničkih djela iz kolekcije poznate beogradske galerije, koja se specijalistički bavi crtežom.
U reprezentativnom izložbenom prostoru na dvije etaže, javnosti je prezentirana postavka od preko stotinu raznovrsnih crtačkih ostvarenja, brojnih domaćih i stranih autora, od kojih su dvdeset dvoje iz Crne Gore, koje je odabrala istoričarka umjetnosti i direktorka galerije Borka Božović. Aktuelnu izložbu prati kolorni katalog sa uvodnim tekstom selektorke, a posjetiocima su na uvid stavljena dva primjerka monografije koja uskoro izlazi iz štampe. Tokom svog dvodecenijskog angažmana, renomirana Galerija “Haos”, priredila je preko dvjesta samostalnih i grupnih izložbi, na kojima je učestvovalo više od četiri stotine priznatih umjetnika iz zemlje i svijeta, od kojih četrdesetpetoro iz Crne Gore.
Na prostorima naše nekadašnje države, kao i u svijetu, egzistiraju ili su egzistirale, određene galerije i institucije koje su usmjerene i posebno specijalizovane za raznovrsne vidove umjetničkog stvaralaštva, slikarstvo, skulpturu, grafiku, crtež, ili pak još uže oblasti, pejzaž, portret, figuru. Eksplicitno opredjeljenje galerije “Haos” za crtačku disciplinarnost, apsolutno je opravdana i sasvim logična. Crtež, kao prvobitan vizuelni oblik izražavanja,postoji od najstarijih ljudskih naseobina, na zidovima prvobitnih staništa, urezan na kostima, volumenoznim oblicima, keramici. U svojoj ranoj infantilnoj dobi, ljdsko stvorenje počinje da pravi prve linerane crtačke predstave, života i oblika iz okruženja. Gotovo u cjelokupnoj likovnoj i primjenjenoj umjetnosti, prvotne artikulacije ideja, kreću od linearističkih zapisa, skica, shema i crteža. Crtež na određen način, predstavlja fundamentalnu bazu za ukupnu kreativno-likovnu nadgradnju.
Kada se temporalni zamajac vrati na početnu, zapravo na osnivačku poziciju, svakako se moramo prisjetiti tih burnih i turobnih vremena, nesretnog raspada naše prostrane i lijepe zemlje, bremenitih uslova za ukupnu umjetnost i svakako za likovno-crtačku sferu. Međutim, u veoma pozitivističkom sjećanju brojnih umjetnika, stručnjaka, profesionalaca i ljubitelja likovne umjetnosti, pamti se jubilarna (2005) i svečana proslava, desetogodišnjice postojanja i rada, prilikom koje je priređena izuzetno opsežna izložba iz kolekcije galerije, u Umjetničkom paviljonu “Cvijeta Zuzorić” u Beogradu, te kada je objavljen veoma sadržajan monografsko-kolorni katalog, sa više uvodnih tekstova. Već tada, gotovo na samom početku, Galerija “Haos” je na izuzetno ubjedljiv način demonstrirala svoje visoke likovne kriterijume, profesionalan pristup umjetnosti i visoki renome, kojeg je zasigurno dosegla nakon dvadeset godina plodotvornog rada. Na takvom poduhvatu, neophodno im je uputiti iskrene čestitke i poželjeti nove jubileje.
Dosljedna opredijeljenost
Razvijajući kontinuirano i dosljedno svoju programsku opredijeljenost, Galerija “Haos” je uspjela da formira veoma bogatu i izuzetno neobičnu zbirku, najraznovrsnijih vidova crtačke izražajnosti.
U širokom dijapazonu, prisutna su djela figuralnih, afiguralnih i konceptualnih karakteristika, u egzekutivno-tehničkom pogledu, lepeza je veoma različita, kreće se od ugljena, crnog grafitnog i kolornih krejona, suvog i uljanog pastela, pera, tuša, lavaže, do fotografsko-grafičkih predstava i kolažnih melanža. U izboru materijala, crtačka izražajnost demonstrirana je na papiru, kartonu, foliji, plastici, staklu i više drugih podloga.
Osim osnovnih i najbrojnijih, dvodimenzionalno-plošnih crtačkih radova, figuriraju i oprostoreni, trodimenzionalno-volumenozni egzemplari. Posebno je veoma značajna širina saradnje i neposrednih kontakata sa brojnim umjetniciuma iz zemlje i svijeta, institucijama kulture, realizovanje marketiniških projekata, te povećanja broja neposrednih činilaca na polju umjetnosti i kulture.
( Slobodan Slovinić )