Novi metod operisanja u Nikšiću: I davalac i primalac krvi ista osoba

Ljekari ortopedskog odjeljenja Opšte bolnice u Nikšiću, Dejan Pavličić, Mitar Šaranović i Pero Mitrović, nedavno su primijenili po prvi put u Crnoj Gori autotransfuziju krvi putem donora. Riječ je o metodu u kome je davalac i primalac krvi ista osoba i kojim je omogućeno da se krv koju izvuče postoperativni dren, koja se inače prosipa u kantu, vrati u cirkulaciju. Pacijentkinja kod koje je prvi put primijenjena autotransfuzija krvi je Nikšićanka Stanka Zeković (61) kojoj je ugrađena totalna proteza kuka.

„Donor je medicinsko sredstvo koje se u ortopediji koristi za postoperativno skupljanje drenažne krvi i njeno vraćanje u cirkulaciju istom pacijentu kod ugradnje totalne proteze kuka i koljena i kod korektivnih operacija na butnoj kosti“, objasnio je dr Dejan Pavličić, načelnih ortopedskog odjeljenja.

Donor se primjenjuje i u hirurgiji kičmenog stuba i kardiohirurgiji.

Prema riječima Pavličića postoji tri tipa autotransfuzije – kada pacijent prije operacije u dva navrata da krv koja će mu kasnije biti vraćena, da se krv skuplja u toku operacije i ista se pacijentu da postoperativno i da se poslije operacije izdrenira i preko donora vrati, kao što su uradili nikšićki ljekari.

“Autotransfuzija (autologna transfuzija) je efikasan način smanjenja upotrebe tuđe (alogene) krvi. Vidimo da je zadnjih nekoliko mjeseci, I pored velikog broja dobrovoljnih davalaca, deficit zaliha krvi ne samo u Crnoj Gori nego u regionu, tako da autotransfuzija dođe kao dobra alternativa jer se koristi vlastita krv”, kazao je Pavličić.

Osim što se pomenutim metodom može nadomjestiti nedostatak krvi autransfuzijom se smanjuje pojava potencijalnih komplikacija vezanih za primjenu tuđe krvi, kao što su alergijske reakcije. Metod se u Evropi intezivnije primjenjuje zadnjih desetak godina I prema objavljenim studijama primjena donora ima pozitivan uticaj na postoperativni oporavak bolesnika – operativna rana brže zarasta a pacijenti provedu kraće vrijeme u bolnici (u prosjeku dan I po manje). Tu je i indirektna korist – ušteda sanitetskog materijala, dezinfekcionih rastvora, ampuliranih ljekova i antibiotika, što dovodi do toga da ukupni troškovi liječenja bolesnika budu manji.

“Metod zahtjeva rad u strogo aseptičnim uslovima, što operacioni blok u nikšićkoj bolnici omogućava, iz razloga što se u toku operativnog zahvata za ispiranje operativne rane mogu koristiti samo infuzioni rastvori, dok je strogo zabranjena primjena antiseptičkih rastvora koji se inače koriste u toku operacije”, kazao je Pavličić i dodao da bez uigranog tima kompletnog medicinskog osoblja intervenciju ne bi bilo moguće izvesti.

Primjenu donora, koji odvaja leukocite koji smetaju u postoperativnom toku i omogućava da pacijent dobije dvije doze vlastite krvi četiri do pet sati nakon operacije, omogućila je nikšićka firma “Super lab” koja je pomenuto medicinsko sredstvo donirala bolnici.

200 za donora

Donor je, prema riječima Pavličića, jednokratno medicinsko sredstvo čija cijena je 200 eura, koliko otprilike koštaju i dvije doze tuđe krvi koje se daju pacijentu nakon operacije.

“Primjena donora je svakako nešto o čemu ima smisla razgovarati. Mi u toku godine uradimo blizu 40 ugradnji proteza kuka. Znajući kakva je frekvencija Risna i Podgorice sigurno je oko 500 takvih operacija u Crnoj Gori za godinu. Pošto je postoperativna potrošnja krvi dvije i po doze primjenom ovog metoda bilo bi ušteđeno 1.250 jedinica krvi”, kazao je Pavličić.

Autotransfuzija se u Evropi najviše koristi u Italiji, Francuskoj, Španiji, Njemačkoj i Švajcarskoj, ali ima zemalja koje još uvijek “kaskaju” za evropskim prosjekom, poput Velike Britanije. Evropski prosjek primjene autotranfuzije je pet odsto, u Italiji je prosjek 8,5, a u Francuskoj sedam.

( Svetlana Mandić )