Budžetski podaci opština lako dostupni

Portal www.mojgrad.me, koji predstavlja projekat vizuelizacije budžetskih podataka svih lokalnih samouprava u Crnoj Gori, ima za cilj da, kako je saopšteno, omogući građanima da na jednostavan način dođu do informacija na šta njihove opštine troše novac.

Istraživač javnih politika u nevladinoj organizaciji (NVO) Institut alternativa, Marko Sošić, saopštio je da su podaci na portalu predstavljeni na tehnički najjednostavniji način i najlakši za snalaženje građana.

"Podaci su teško dostupni, a običnim građanima, koji nijesu eksperti u toj oblasti, teško je dešifrovati šumu cifara sa kojima se susreću u jednoj odluci o budžetu ili završnom računu", rekao je Sošić na konferenciji za novinare na kojoj su predstavljeni rezultati projekta.

Portal www.mojgrad.me nastao je u okviru projekta Monitoring lokalnih budžeta u Crnoj Gori, koji sprovodi Institut alternativa u saradnji sa Kancelarijom Programa Ujedinjenih nacija za razvoj (UNDP), uz finansijsku podršku Ministarstva finansija.

Sošić je kazao da su na portalu, između ostalog, dostupi podaci o dugu opština, koji je na kraju prošle godine iznosio 166,94 miliona EUR, pri čemu Budva prednjači sa 65,93 miliona, Podgorica sa 26,13 miliona i Nikšić 18,47 miliona eura.

"Neizmirenih obaveza nemaju Podgorica i Rožaje, a najviše ih imaju Berane, Bijelo Polje, Budva, Cetinje i Ulcinj", precizirao je Sošić.

Prema njegovim riječima, broj zaposlenih prema informaciji od kraja prošle godine je 11,78 hiljada na nivou Crne Gore, pri čemu ih je najviše u Podgorici, a najmanje u Šavniku.

"Međutim, kada se uporedi koliko je to zaposlenih u odnosu na broj stanovnika Budva ima najviše, a Rožaje najmanje zaposlenih", naveo je Sošić.

On je precizirao da se na sajtu mogu naći podaci koji se odnose na opšti pregled kretanja prihoda jedne opštine, rashoda tokom godina, o budžetskom zaduženju i neizmirenim obavezama i posebni podaci koji se tiču toga kako se novac trošio po organizacionim jedinicama.

"Moguće je i porediti podatke opština, kako bi građani vidjeli gdje se nalazi njihov grad po nekoj kategoriji“, kazao je Sošić.

Građanima su, kako je dodao, dostupni i izvještaji komercijalne revizije po gradovima.

"Naši nalazi su dosta zabrinjavajući, jer su izvještaji skoro identični iz godine u godinu, gdje se jedino mijenja iznos koliko je potrošeno i godina. Za neke opštine je sama državna revizija dala negativno mišljenje, a komercijani revizor pozitivno“, saopštio je Sošić.

Generalni direktor Direktorata za budžet u Ministarstvu finansija, Nikola Vukićević, rekao je da je taj Vladin resor podržao nadogradnju portala koji služi kao platforma za monitoring lokalnih budžeta u Crnoj Gori.

"Na neki način se ta aktivnost poklopila sa aktivnostima koje sprovodi Ministarstvo zajedno sa lokalnim samoupravama u procesu restrukturiranaja duga, kako bi se finansije na lokalnom nivou dovele do stanja dugoročno održivog i za lokalne samouprave i sistem javnih finansija“, objasnio je Vukićević.

Nadogradnja portala je, kako je dodao, dopunjavanje informacijama od 2012. do ove godine, kao i vizuelizacija podataka koji se odnose na posebne budžetske linije koji su od posebnog interesa za građane i strateškog plana Glavnog grada.

"Interesantno je korišćenje novih tehnologija kako bi se omogućila veća dostupnost informacija, znači da se daje mogućnost građanima i finansijskim tržištima da ocijene finansijski položaj opština“, dodao je Vukićević.

Šef Sektora za demoratsko upravljanje i Sektora za ekonomiju i zaštitu životne sredine u Kancelariji UNDP u Crnoj Gori, Sanja Bojanić rekla je da postojeći mehanizmi nadzora poput rasprava u lokalnim parlamentima i javnih rasprava, državne i unutrašnje revizije, nijesu u punoj mjeri iskorišćeni, a građanima još nije jednostavno da dođu do informacija o budžetu.

"Kada to i uspiju, format u kojem je budžet predstavljen nije baš razumljiv građanima, a nijesu ni svi interesantni podaci na jednom mjestu. Postojala je potreba da se objedine svi dostupni podaci i da se prikažu na jednostavan i vizuelno prijemčiv način“, rekla je Bojanić.

Institut alternativa je, kako je navela, u saradnji sa UNDP-om i uz finansijsku podršku Ministarstva finansija, nadogradio portal, na kojem je unaprijeđen opseg informacija, odnosno omogućen uporedni pregled prihoda, rashoda, dugovanja, kao i poređenje po godinama, opštinama i regionima.

"Na portalu su ažurirani svi budžetski podaci od 2012. do ove godine. Sada svi posjetioci ovog portala mogu dobiti sažete informacije o kapitalnom budžetu, strukturi duga, tekućim troškovima i broju zaposlenih“, navela je Bojanić.

Predsjednik Upravnog odbora u Institutu alternativa, Stevo Muk, rekao je da je izgrađena internet platforma za sve građane, koji mogu na jednostavan način uporijeđivati i analizirati te podatke.

"Razloge za to što građani nijesu zainteresovani za lokalne budžete, a prilično slabog rada odbornika na polju budžetske kontrole sa jedne strane nalazimo u političkoj kulturi i tradiciji, ali i nekim praktičnijim stvarima kao što je dostupnost ili nedostupnost podataka“, ocijenio je Muk.

On je naveo da kroz www.mojgrad.me žele građanima da pruže jedan alat da lako i jednostavno dođu do podataka na šta njihova lokalna samouprava troši novac, u kojoj mjeri i kako upravlja sredstvima koja u njihovo ime ubira, ali i da mogu uporediti svoj grad sa drugim gradovima po istim pokazateljima.

"Želimo i da same opštine učinimo odgovornijim prema građanima, a iskustvo nam pokazuje da smo, nažalost, još daleko od tog cilja. Veća pažnja i nadzor nad lokalnim finansijama možda je mogao preduprijediuti probleme u kojima su lokalne samouprave sada, uglavom se guše u dugovima i značajan broj njih ima blokirane račune“, kazao je Muk.

( Mina )