Radnici koji rade na sječi stabala uglavnom samouki, često piju alkohol...

Jedan od najunosnijih poslova na području sjevernih opština Crne Gore, eksploatacija šuma, najčešće se obavlja bez adekvatne zaštite radnika i uz površne kontrole nadležnih.

Radnici koji rade na sječi stabala i koji rukuju mašinama, uglavnom su samouki. Njihove vještine provjerava samo poslodavac.

Sve to se može zaključiti na osnovu razgovora sa vlasnicima preduzeća i zaposlenim u toj oblasti.

Za samo godinu dana, u kolašinskim šumama, poginula su dva radnika u preduzećima za eksploataciju šuma.

Iz Uprave za inspekcijske poslove “Vijestima” su saopštili da nijedan od nastradalih radnika nije imao zaključen ugovor o radu.

“Lica koja su smrtno stradala na poslovima eksploatacije šuma nisu imala zaključen ugovor o radu, odnosno nisu imala status zaposlenih, što je osnov za postupanje inspektora rada za oblast zaštite i zdravlja na radu, pa su predmeti u tim slučajevima predati nadležnim sudskim i tužilačkim organima. I pored te činjenice, inspektori su u dijelu u kojem nijesu imali zakonskih ograničenja preduzimali mjere i radnje, uključujući i novčano kažnjavanje”, kazala je portparolka Milena Ostojić.

Ona je potvrdila da u Kolašinu i Mojkovcu nema inspektora rada za oblast zaštite i zdravlja na radu, već da je nadzor u te dvije opštine u nadležnosti inspektora iz Bijelog Polja.

Na pitanje “Vijesti” koliko često, u okviru redovnih aktivnosti ili prema prijavama, inspekcija kontroliše da li su radnici koji su angažovani na eksploataciji šuma propisno opremljeni - nose li šlemove i zaštitna odijela, Ostojić kaže da “posljednjih par godina nije bilo podnijetih inicijativa za nadzor u tim djelatnostima.”

”Poslodavac je dužan da izvrši osposobljavanje za bezbjedan rad svih zaposlenih kod zasnivanja radnog odnosa, raspoređivanja na drugo radno mjesto, uvođenja nove tehnologije, uvođenja novih ili zamjene sredstava za rad, promjene procesa rada i ponovnog raspoređivanja na rad nakon odsustvovanja koje je trajalo duže od godinu dana i to dokazuje uvjerenjem o osposobljenosti za bezbjedan rad”, podsjećaju iz Uprave.

S druge strane, vlasnici preduzeća koji su koncesionari šuma na području kolašinske opštine, tvrde da su im kontrole česte i rigorozne, ali da je veliki dio odgovornosti i na zaposlenima, koji se često nemarno odnose, iako rade najteže i najopasnije poslove.

“Svaki radno angažovani u mom preduzeću ima propisanu opremu, što je bila moja dužnost da nabavim. Međutim, nažalost, mnogo njih odbija da nosi i odijela i šlemove. Fizički nije moguće da sve to iskontrolišem, jer je prostor na kojem eksploatišemo šumu veliki. Stalno sugerišem i opominjem, ali nekada to ne daje rezultate”, kaže Ljubiša Kuburović, vlasnik preduzeća “Kubura”.

Da je zaposlenima u njegovom preduzeću obezbijeđena propisna oprema, tvrdio je i Ratko Pelengić, vlasnik preduzeća “Pelengić”.

Često piju alkohol, dok sjeku šume

Iz nezvaničnih razgovora sa zaposlenima na sječi drva u kolašinskim šumama, lako je zaključiti da se na šumskim gradilištima često konzumira alkohol, ali i da neki od radnika nemaju dovoljno vještina i znanja za rukovanje alatima i mašinama. Takođe, većina njih se, s obzirom na prirodu posla, angažuje samo na nekoliko mjeseci.

Vlasnici šumskih preduzeća priznaju da, u nedostatku drugog načina, obučenost i vještine svojih radnika provjeravaju interno.

Na desetine povrijeđenih

Na desetine radnika godišnje se lakše ili teže povrijedi tokom sječe i transporta drvne građe, a dvojica su poginula u posljednjih godinu dana.

U avgustu prošle godine na šumskom radilištu u Rečnima, poginuo je tridesetogodišnji Mojkovčanin Predrag Damjanović, koji je rukovao motornom testerom. Na njega je pala bukva i nanijela mu smrtonosne povrede.

Krajem avgusta ove godine u šumi na Veruši nastradao je Kolašinac Žarko Šćepanović (49). Bio je radnik na sajli, a prema nezvaničnim informacijama, nastradao je tako što su se na njega sručili trupci spremni za transport skiderom.

( Dragana Šćepanović )