Dvorište naše mladosti

Ako kreatori prostornog miljea našeg Bara ništa ne osjećaju prema „krugovima“ ispod čempresa, onda na predstojećoj sjednici lokalnog parlamenta odluku o izgradnji vrtića u dvorištu Gimnazije moraju zasnovati na nespornim činjenicama ili još jednom potvrditi slabost predstavničke demokratije na lokalnom nivou. Analize Savjeta Evrope ukazuju da građani Balkana imaju pad zainteresovanosti za pitanja od opšteg značaja, jer argumentovani stavovi javnosti stoje spram zatvorenih i neodgovornih institucija.

Možda barski odbornici ne znaju da su očuvanje i povezivanje gradskih zelenih površina, od kojih neke imaju i kulturno-istorijsku komponentu, evropski standard u uređenju i planiranju prostora. Ovakav odnos prema prostoru povećao bi turističku atraktivnost Bara i obezbijedio povezivanje njegovog obalnog područja sa zaleđem u kojem dominiraju maslinjaci. Buduće generacije bi dobile primjerene ambijentalne cjeline, a mi zeleni prostor sa integrisanim sadržajima za rekreaciju, sport, kulturu i zabavu.

Vjerovatno među odbornicima ima onih kojima je poznata planerska metodologija, ali ne treba biti vrsni poznavalac ovog procesa da bi se shvatilo da on polazi od sistemski utvrđenih i potencijala i ograničenja određenog prostora. Sva dosadašnja i novo usvojena regulativa predviđa da se karakteristike objekata javnih službi prilagođavaju prostoru u kome se grade.

Za očekivati je da će odbornici razmatrati da li najavljena izgradnja dvospratnog predškolskog objekta, prvog te vrste u našem gradu, može imati ekološkog uticaja, dodatno usložiti postojeće komunikacione probleme - veće zastoje u odvijanju saobraćaja, kao i povećati opterećenje primarne gradske infrastrukture - gradske kanalizacija (atmosferske i fekalne), vodovodnog i elektro-energetskog sistema. Predstavnici građana Bara ne smiju zanemariti mikroklimatske efekte, jer već sada u gradskim četvrtima našeg grada imamo za 2-4˚C povećane temperature vazduha u toplijim periodima godine. Podaci Centra za ekotoksikološka ispitivanja u posljednjih 8 godina ukazuju da u zimskim mjesecima u ovom dijelu grada loš kvalitet vazduha, odnosno povećana koncentracija čestica, nakon Pljevalja, Nikšića i Podgorice, među najvećima je u Crnoj Gori. Zbog ovih okolnosti, ali i činjenice da će se najavljeni objekat nalaziti u radnoj zoni, njegovoj izgradnji trebalo je da prethodi procjena koja se vrši u skladu sa Pravilnikom o analizi uticaja objekata odnosno radova na životnu sredinu.

Gradski parlament u procesu odlučivanja za razvoj socijalnih aktivnosti - stanovanja, rada i komuniciranja, kao i odluka koje se odnose na stvaranje uslova za obrazovanje svih uzrasta mladih mora se rukovoditi opšte prihvaćenim standardima, zakonskim regulama i primjerima dobre prakse. Odbornicima mora biti poznata okolnost da izgradnja u užem gradskom jezgru iznosi preko 47,8% stepena zauzetosti, odnosno izgrađenosti prostora. Tehnološki, saobraćajni, ekološki i bezbjednosni standardi dozvoljavaju izgradnju novih javnih objekata ako stepen iskorišćenosti prostora ne prelazi 40%. Ipak, lokalni parlamenti određenih crnogorskih gradova su generalnim urbanističkim planovima, urađenim u skladu sa do nedavno važećim Zakonom o planiranju prostora i izgradnji objekata, omogućavali i veći stepen iskorišćenosti i koeficijent izgrađenosti „na osnovu uslova utvrđenih urbanističkim projektom pribavljenih po pravilu putem konkursa“. I odbornici, čiji saziv o ovom, moguće postojećem stavu nije odlučivao, i građani Bara trebali bi biti upoznati sa ovim eventualnim uslovima i načinima njihovog određivanja.

Ako i postoje sumnje u navedenu okolnost, onda treba uzeti u obzir i veliku gustinu naseljenosti ove gradske zone (preko 250 stanovnika po hektaru), i analizirati, ako nadležne službe SO Bar posjeduju takave podatke, načelne podatke o tzv. gustini zaposlenosti. Ona je u ovom dijelu grada, pored lokacije na kojoj se nalaze objekti državnih organa i lokalne samouprave, možda najveća u Baru.

Pored navedenih parametara, tu su i normativi za izgradnju obrazovnih ustanova koji predviđaju minimalne bruto građevinske površine po učeniku, odnosno djetetu. Ona za osnovce iznosi 5 m2, odnosno 6,5 m2 za srednjoškolce. Za dijete uzrasta do 7 godina neophodno je obezbijediti do 6 m2 izgrađenog, odnosno do 20 m2 slobodnog prostora.

Ima li dovoljno mjesta na predviđenoj lokaciji?

Posebnu iritantnost ovoj građanskoj inicijativi daju komentari da će eventualno dislociranje najavljenog objekta usloviti gubitak ugovorenih sredstava i na duži vremenski period odložiti rješavanje ovog veoma bitnog problema. Okolnosti nisu iste, ali je sličnost postoji - ovakva vrsta prigovora iznošena je i tokom zatvaranja smetlišta Ćafe i određivanja lokacije za sanitarnu deponiju Možura. Još više provociraju navodi da se u večernjim časovima na ovom mjestu okupljaju sumnjiva lica, ali se ni jedna od nadležnih službi SO Bar ne oglašava o uredno podnošenim inicijativama da se ponovno postavi gradska rasvjeta koja je zbog predizbornih obećanja davno izmještena na drugu trasu. O neispravnosti sanitarnih čvorova, izlivanju fekalija i akumuliranju atmosferskih padavina u dvorištu Gimnazije Bar, JU Srednje ekonomsko-ugostiteljske škole Bar i JU Osnovne muzičke škole Petar II Petrović Njegoš, kao i o saobraćajnom kolapsu koje atmosferske padavine izazivaju u neposrednoj blizini Doma zdravlja Bar - nadležni i pored redovnih napomena ĆUTE!!! Zašto? Valjda bi naši odbornici 12. novembra, kao i predstavnici nadležnih ministarstava mogli da nam odagnaju sumnje i saopšte da novi vrtić neće biti priključen na postojeći kanalizacioni sistem.

Možda objekte predškolskog vaspitanja i obrazovanja, dječje vrtiće i jaslice, treba izgraditi pri osnovnim školama ili ih smjestiti u okviru tzv. mjesnih centara, objekata u kojima su smještene javne službe na nivou mjesnih zajednica? Možda je izmještanje lokacije gradnje moguće obaviti u neposrednoj blizi, preko Bulevara Revolucije đe se nalaze neizgrađeni građevinski prostori čija namjena je često mijenjana? Možda priprema i održavanje mjesnog referenduma? Možda…

Nijesmo Njujork, ali možemo da imamo naše školsko dvorište.

( Neđeljko Necko Đurović )