Državu ne brine što piloti lete umorni

Agencija za civilno vazduhoplovstvo (ACV) stavila je Aviohelikoptersku jedinicu MUP-a pod pojačan inspekcijski nadzor nakon dva posljednja incidenta sa vazduhoplovima te jedinice.

Prilikom slijetanja na Skadarsko jezero 21.juna prevrnuo se i potonuo protivpožarni hidroavion MUP-a tipa „Ait Tractor AT-802 A Fire Boss“ koji je u tom incidentu gotovo potpuno uništen. Samo deset dana nakon tog incidenta u kome pilot Branislav Stojanović na sreću nije povrijeđen, desio se novi udes - prinudno slijetanje protivpožarnog aviona tipa „PZL M-18 B Dromader“ kojim je upravljao pilot Miloš Asanović, na Kakarickoj gori kod Podgorice.

Pilot je prinudno spustio avion na jednu livadu nakon što mu se u letu desio nespecificiran „tehnički problem“. I ovaj incident prošao je bez posljedica po pilota, ali sa značajnom materijalnom štetom na avionu.

Iz ACV koja je praktično „vrhovna vazduhoplovna vlast“ u državi, „Vijestima“ su potvrdili da istraživanje svih aspekata oba udesa aviona MUP-a, vodi nezavisna državna Komisija za istraživanje nesreća i ozbiljnih nezgoda vazduhoplova.

„U skladu sa nalogom direktora Agencije, u okviru svojih nadležnosti, ne miješajući se u nadležnost pomenute Komisije, inspektori ACV sprovode vanredni nadzor Aviohelikopterske jedinice MUP-a“, kazao je “Vijestima” Miodrag Stanić iz ACV-a.

On nije detaljnije odgovorio na pitanje što je nakon udesa „Fire Bossaa“ na Skadarskom jezeru i „Dromadera“ na Kakarickoj gori, ACV konkretno preduzela u vezi provjere stanja obučenosti vazduhoplovnog i tehničkog osoblja Aviohelikopterske jedinice MUP-a, odnosno načina na kojoj se u toj jedinici obavlja održavanje tzv. plovidbenosti vazduhoplova.

Iz ACV nisu odgovorili na pitanja „Vijesti“ da li su nakon incidenta na Skadarskom jezeru pokrenuli provjere da li se u Aviohelikopterskoj jedinici MUP-a poštuju standardi obuke i minimalnog naleta pilota na pojedinim tipovima vazduhoplova, prije nego što oni budu poslati na zadatak.

Bez odgovora ostalo je i pitanje da li je tačna informacija da je Stojanović dan prije nezgode sa MUP-ovim protivpožarnim avionom na jezeru, vozio putnički avion Montenegro erlajnza tipa „embraer E-195“.

Prema nezvaničnim informacijama, on je dan ranije pilotirao taj vazduhoplov na redovnoj liniji Tivat-Moskva-Tivat, uveče po slijetanju u Tivat kolima se odvezao kući u Podgoricu, gdje je već narednog dana, rano ujutro sjeo za komande „Fire Bossa“ i krenuo da gasi požare. Nezvanične informacije koje su dobile „Vijesti“ kazuju i da je pilot Stojanović u penziji, te da ga MUP redovno angažuje po ugovoru, kao i nacionalna aviokompanija MA, a on pored toga leti i mali putnički avion tipa „learjet“ za grčkog poslodavca.

Takva praksa letjenja međusobno potpuno različitih tipova i vrsta vazduhoplova u kratkom vremenu, povećava mogućnost pravljenja nenamjerne greške pilota, ali i nameće pitanje da li je pilot bio umoran i da li je, leteći tako intenzivno za razne poslodavce, u danima prije nesreće već „ispucao“ maksimalno nedjeljno dozvoljen broj radnih sati provedenih za komandama vazduhoplova.

Zašto ACV dopušta praksu pojedinih operatera vazduhoplova u Crnoj Gori da angažuju jedne te iste pilote prilikom čega oni akumuliraju mnogo više radnih i sati letjenja nego što to dozvoljavaju propisi - još je jedno pitanje na koje „Vijesti“ od ACV nisu dobile odgovor.

MUP: Za 60 dana imao 35 letova

Iz Ministarstva unutrašnjih poslova su potvrdili da je Stojanović obuku u Italiji za ovaj veoma izazovan tip aviona završio u martu ove godine i da je u posljednjih 60 dana pred udes, na „Fire Bossu“ imao 35 letova, bez navođenja ukupnog trajanja tih letova.

Komentarišući udes na Skadarskom jezeru, bivši vojni pilot i nastavnik letjenja sa višedecenijskim iskustvom, a koji je želio ostati anoniman, kazao je “Vijestima” da je prevrtanje „Fire Bossa“ prouzrokovano kardinalnom greškom očito nedovoljno obučenog pilota.

Poređenja radi, da bi uopšte došao u situaciju da ide na obuku za „Fire Boss“, u susjednoj Hrvatskoj pilot mora naletjeti najmanje 300 sati na varijanti istog tog aviona sa konvencionalnim stajnim trapom, koja polijeće i slijeće na klasične aerodrome.

Da bi on potpuno ovladao izazovnom hidroplanskom varijantim „Air Tractora“ koja slijeće na vodene površine, u Hrvatskoj proces obuke pilota traje čak pune dvije godine.

( Siniša Luković )