U čast kotorske svetice, premijera "Večernje molitve"

Povodom obilježavanja 450 godina od smrti Blažene Ozane, Don Brankovi dani muzike organizuju koncert u nedavno renoviranoj/otkrivenoj Crkvi Sv. Pavla. Za ovaj događaj, KotorArt je poručio kompoziciju od crnogorske autorke Nine Perović, čime je nastavio praksu festivalske porudžbine, u kojoj su ranije učestvovali i Žarko Mirković, Marko Kovač, Ivan Marović. Tako će večeras u 21 sat biti predstavljeno djelo “Večernja molitva“ u izvođenju vokalnog ansambla “Luča“ koji će se, takođe premijerno, predstaviti pod vođstvom Zorane Latković. Nina Perović je završila osnovne i specijalističke studije kompozicije na Muzičkoj akademiji u Cetinju, u klasi prof. Žarka Mirkovića, dok je master diplomu stekla na Muzičkoj akademiji u Ljubljani u klasi prof. Uroša Rojka. Trenutno je na doktorskim studijama kompozicije u klasi prof. Srđana Hofmana na Fakultetu muzičke umetnosti u Beogradu. Dobitnica je više nagrada i priznanja, među kojima i za kompoziciju “Gusle“ na manifestaciji “21. Internationale Sommerakademie Prag Wien Budapest“ 2011. “Večernja molitva“ je, kako kaže, njeno prvo djelo duhovnog sadržaja.

Možete li nam približiti “Večernju molitvu“ - kakav je izbor teksta, ansambla, stil?

“Traženje odgovarajućeg teksta, koji bi na vjeran način oslikao vezu s Blaženom Ozanom, predstavljalo je najveći izazov. Nakon nekoliko mjeseci, odlučila sam se za tekst IV psalma koji nosi naslov 'Večernja molitva' i koji slavi i veliča ono čemu je Blažena Ozana posvetila život. Odabir ansambla je bio uslovljen narudžbinom festivala, a s obzirom na to da sam već imala iskustva u pisanju kompozicija za vokalni ansambl, rado sam se ponovo prihvatila tog izazova. Proces osmišljavanja muzičkog toka tekao je krajnje prirodno i spontano. Forma teksta je na jedan način već odredila formu muzičkog sadržaja, a priroda vokalnog ansambla, i to u okvirima zadate teme, uslovila je jednostavnost melodijsko-ritmičke strukture i harmonskog jezika. Rekla bih da ovo djelo, iako ne previše složeno u kompoziciono-tehničkom smislu, posjeduje emocionalnost iskazanu u pretežno lirskom karakteru i da će kao takvo pronaći svoj put u slavljenju ne samo Blažene Ozane već i onoga što ona predstavlja u širem smislu.”

Da li je bilo preciznih zahteva od poručioca u pogledu trajanja, forme, žanra, stila, teme kompozicije?

“Organizatori su mi dali potpunu slobodu u odabiru svih navedenih segmenata, izuzev, naravno, same teme, povoda kojim je koncert organizovan. To je prvi put da sam imala iskustvo pisanja muzike duhovnog sadržaja i kao takvo je vrlo posebno i dragocjeno.”

Koliko taj zadati model ograničava slobodu koju stvaralac treba da ima tokom komponovanja?

“Mislim da je ne ograničava. Moj kompozitorski pristup bazira se na tome da se trudim biti što otvorenija kada je u pitanju odabir samog modela, dok stvaralačku slobodu iskazujem i razvijam u okviru nekih drugih segmenata muzičkog djela.”

Vjјerovatno je posebno zadovoljstvo kada imate priliku da prisustvujete i zvučnom stvaranju svog djela, radeći direktno s izvođačima. Kakava su iskustva u radu s “Lučom“?

“Smatram da je to iskustvo od neprocjenjive vrijednosti. Želim da se zahvalim svim članovima 'Luče' na čelu sa Zoranom Latković, njihovoj spremnosti da sarađuju i načinu na koji su prihvatali sugestije, kao i da iskažem veliko zadovoljstvo u kreiranju čitavog procesa baziranog na zajedničkom pronalaženju pravog puta u predstvaljanju mog djela.”

Učili ste od kompozitora Ž. Mirkovića, S. Hofmana, U. Rojka, u direktnom kontaktu, pa je očigledno da su njihove pedagoške sugestije usmerile Vaš kompozitorski rad. Pored toga, koji su uzori koji se mogu prepoznati u Vašem radu?

“U odgovoru ću se ograničiti samo na rad na 'Večernjoj molitvi'. U okviru tog izdvojenog stvaralačkog perioda, najviše sam se bavila opusom Džona Tavenera i Arva Perta. Vjerujem da sam u okviru svakog pojedinačnog djela tražila različite uzore. Danas bi mi bilo teško da izdvojim bilo koga od njih.”

Pozitivna festivalska iskustva

Vaša nagrađena kompozicija, “Gusle“ za gudački kvartet, u Crnoj Gori je već izvođena. Koliko kao mlada autorka imate prostora za plasman svojih djela u Crnoj Gori? Možete li napraviti poređenje sa srpskom scenom, s obzirom na to da ste u Beogradu na doktorskim studijama

“Do sada sam imala krajnje pozitivna iskustva u vezi s izvođenjem kompozocija na skoro svim domaćim festivalima, kao i interesovanjem domaćih izvođača za prezentovanje djela naših autora. Tu je i još jedan značajan segment - mogućnosti predstavljanja na međunarodnom tržištu kao crnogorski kompozitor. Ovu godinu je obilježio veliki broj izvođenja na domaćoj, kao i međunarodnoj sceni (od većih do manjih vokalno-instrumentalnih sastava). Kada je riječ o srpskoj sceni, takođe sam imala pozitivno iskustvo, naročito u pravcu saradnje s ansamblom 'Gradilište'.

Zanimljiva su iskustva kada sam slušalac a ne izvođač

Prije nego što ste upisali kompoziciju, studirali ste klavir. Zašto ste odlučili da svoj muzički poziv proširite, na neki način promijenite i usmjerite u drugom pravcu?

“Smatram da nije bilo pitanje odluke već nametnute potrebe da svoje muzičko interesovanje razvijam u širim okvirima. Vrijeme i iskustvo mi pokazuju da su te 'širine' u oba pravca zapravo nepregledne i da je u mom slučaju to bila samo posljedica ličnih stremljenja i ljubavi prema kompoziciji. Putem klavira imam mogućnost da direktno učestvujem u predstavljanju muzičkog djela i drago mi je što bavljenje kompozicijom nije potisnulo ovaj segment, već ga je samo nadogradilo.”

Pišete li za klavir? Izvodite li javno svoje kompozicije?

“Za klavir sam prije godinu dana uspjela napisati prvu kompoziciji. Pošto je za vrijeme studija odabir veličine ansambla za koji sam pisala djela rastao, klavir je ostao na početku čitavog tog procesa. Još uvijek nisam našla vremena da mu se ozbiljnije posvetim, vjerujem da ću to uskoro učiniti i da će klavir biti sljedeći 'orkestar' kojim ću se baviti. Ukoliko mogućnost za to postoji, uvijek se trudim da učestvujem u izvođenju svojih kompozocija. Smatram to logičnim nastavkom čitavog procesa komponovanja i, iznad svega, predstavlja mi veliko zadovoljstvo. Ponekad, u slučaju da klavir izostaje u izvođačkom aparatu, kompoziciju dirigujem, što je i slučaj na ovom koncertu. Sa druge strane, zanimljiva su bila iskustva u kojima nisam bila izvođač već samo slušalac. Mogućnost sagledavanja svog djela kroz predstavu drugog izvođača, takođe je interesantan i nepredvidiv proces.

( Boris Marković )