Mitsko kazivanje pod čadorom

U organizaciji podgoričkog Sekretarijata za kulturu i sport, aprila ove godine, u Podgorici je priređena izložba novijih ostvarenja istaknutog crnogorskog umjetnika Srđana Vukčevića (Titograd, 1959).

Vukčević je diplomirao (1983) na beogradskom Fakultetu likovnih umjetnosti u klasi prof. Stojana Ćelića,a završio je 1986. magistarske studije u klasi prof. Mirjane Mihać. Kao stipendista holandske Vlade, usavršavao se (1986/1987), na Kraljevskoj akademiji lijepih umjetnosti u Amsterdamu, a potom kao stipendista francuske Vlade nastavlja specijalizaciju (1989) na Akademiji lijepih umjetnosti u Parizu kod prof. Vladimira Veličkovića.

Nadomak hotela “Podgorica”, iznad ušća Ribnice u Moraču, pod velikm bijelim čadorom, Vukčević je javnosti prezentirao trideset osam radova, od čega trideset eksplikata ostvarenih uljem i kombinovanom tehnikom na platnu, papiru i tekstilu, te osam prostornih objekata i asamblaža, pod nazivom “Hipnosovo jezero”, a svi radovi su nastali u posljednje tri godine.

Očigledno, Vukčević je koncepcijski želio da predstavi svoja najnovija ostvarenja u veoma neobičnom prostornom ambijentu i na specifičnom lokacijskom punktu. U središtu zbivanja, usidrena je poprsna skulptura Hipnosa od presovane papirne mase, sa galebom raširenih krila na ramenu. Prema grčkoj mitologiji, Hipnos personifikuje san, prikazivan je kao lijepi mladić golog tijela sa krilima na glavi, a njegovi potomci su Oniri, subjekti koji se javljaju tokom sna.

Oko tog centralnog atributa i čelno postavljene slike “Čuvara čadora-Persijski kralj”, na mobilnim panoima i u pratećim nišama, prikazana je sadržajna konceptna postavka. Već duže vremena, Vukčević svaku svoju novu eksplikaciju, koncipira kao osmišljenu cjelinu, a fundira je na mitsko-legendnoj skaski, ili istoriskoj ličnosti. Zapravo, u potki je permanentno neka literarna fabula, ili zagonetno kazivanje.

I gotovo po pravilu, te nadahnute i kompleksne cjeline, prati više segmentnih supstrata, od plošno-slikovnih, preko slikovno-oprostorenih do prostorno-skulpturalnih. Vukčevićeva neobična koceptualna postavka je sadržajna i razuđena, djeluje poput scenskog ambijenta, u kome se odvija neki onirični igrokaz. Kada se pažljivije sagledaju i posebno analiziraju elementi tog mitologiziranog rituala, mogu se uočiti nekoliko karakterističnih sadržaja.

Prvom segmentu pripada petnaesetak radova koji su ostvareni uljanom tehnikom na prepariranom platnu, papiru ili tekstilu, koji su klasično opremljeni, a tematski su vezani za mrtvu prirodu, pejzaž, portret i figuru. Ti radovi, ostvareni su prepoznatljivim Vukčevićevim slikarskim diskursom, u razuđenoj koloritnoj skali, sa glatko podslikanim pozadinskim partijama te rustikalno-gestualnim nanosima u središnjici.

U tom djelu, karakteristične su slike: “Na obali”, “Jabuke”, “Prozor ”, “Mirisno jutro”, “Velika vaza i jabuke”, “Dječak sa psom”. Sljedećem slikarskom segmentu, pripada desetak romantiziranih radova, koji su tematski vezani za mediteransko voće, ptice, cvjeće, lišće, vaze, kotarice, a koji su ostvareni inavotvornim i suptilnim likovnim postupkom, na specijalno tretiranom polu-kartonu, uz dodatno inkorporiranje raznih tvari.

Svi ti nadahnuti eksplikati, interesantno su prezentirani, u kutijasto-ostakljenoj opremi, muzeoloških karakteristika. Radovi iz tog segmenta, na određeni način romantiziraju, poetizuju i osvježavaju, ukupnu arhaizirano-mističnu izložbenu postavku, a karakteristični su: “Razgovor u troje”, “Naranža i mali gondolijer ”, “Roza ptica”, “Ptica na vjetru”.

Svakako, treba naglasiti, da je Vukčević i ovom najnovijom eksplikacijom, zasigurno potvrdio visoki nivo likovnosti koji je dostigao u savremenoj crnogorskoj umjetnosti.

Mijenjanje primarnog svojstva i stvaranje novog značenja

Trećem globalnom segmentu, pripada nekoliko oprosto reno- trodimenzionalnih eksponati, koji su asambla žno supstituisani u sadejstvu raznovrsnih antikvitetnih komada, prikupljenih u starinarnicama.

Svoju mistično-romantzovanu tematsku skasku, nadograđuje dodatno arhaično-autentičnom atributivnošću, dječijim kolicima, lutkom, lisičijim nercom, mornarskom odorom, ko šuljom, rukavicama, ešarpom.

U tom segmentu, Vukčević se služi nekom vrstom kolažnog postupka, asambla žnim skupom odbačenih predmeta, on mjenja primarno svojstvo i uspostavlja novu značenjsku pojmovnost.

( Slobodan Slovinić )