Dug put Kosova do Savjeta Evrope

Savjet Evrope još nije dobio zvaničan zahtjev za prijem Kosova u članstvo, rečeno je agenciji Beta u kabinetu generalnog sekretara te panevropske organizacije Torborna Jaglanda.

Uprkos najavama, kako iz Prištine, tako i iz Beograda, da se Kosovo ubrzano sprema da podnese zahtjev za punopravno članstvo, u Jaglandovom kabinetu nisu mogli da kažu da li se to očekuje ovog proljeća.

Kako se nezvanično saznaje u Strazburu, prištinske vlasti planiraju da zahtjev za članstvo podnesu u toku belgijskog predsjedavanja Komitetom ministara SE, koje se završava 19. maja i nastoje da obezbijede podršku u ovoj međunarodnoj organizaciji za takav potez.

I šef srpske diplomatije Ivica Dačić nedavno je izjavio da Srbiju "čeka teška godina" zbog namjere Kosova da podnese zahtjeve za učlanjenje u neke međunarodne organizacije, među kojima je i SE.

Od podnošenja zahtjeva za prijem do statusa četrdeset osme punopravne članice SE, Kosovo, prema proceduri, očekuje višegodišnji proces.

Prvi korak na putu do članstva je dobijanje podrške više od dvije trećine članova Komiteta ministara Savjeta Evrope da se zahtjev uzme u razmatranje. Komitet ministara čine šefovi diplomatija svih zemalja članica ili njihovi izaslanici.

Većina zemalja članica ove najveće panevropske organizacije, 34 od 47, priznaje nezavisnost Kosova, pa se očekuje da će u Komitetu ministara kosovske vlasti uspjeti da obezbijede potrebnu podršku za prvi korak ka članstvu.

Potom, jedna od zemalja članica Savjeta Evrope mora kosovski zahtev za članstvo da stavi na dnevni red i glasanje u Komitetu ministara ili na godišnjoj ministarskoj sjednici. Po dobijanju dvotrećinske većine u ovom tijelu, zahtjev se prosljeđuje Parlamentarnoj skupštini Savjeta Evrope.

Potencijalna članica mora ispunjavati kriterijume Savjeta Evrope u domenu demokratije, poštovanja ljudskih prava i vladavine prava. Proces usklađivanja sa standardima Savjeta Evrope kontrolisu poslanici Parlamentarne skupštine.

Iskustva drugih zemalja pokazuju da usklađivanje može potrajati nekoliko godina, a dužina procesa zavisi isključivo od zemlje koja želi da pristupi u članstvo.

Ukoliko na kraju ovog procesa zemlja koja aplicira za članstvo dobije dvotrećinsku većinu glasova i u Parlamentarnoj skupštini Savjeta Evrope, zahtjev se vraća Komitetu ministara na konačnu potvrdu.

Kako se nezvanično saznaje u Strazburu, pitanje potencijalnog članstva Kosova izaziva duboke podjele među članicama SE, čak i među onima koje su priznale kosovsku nezavisnost.

Veliki broj poslanika PSSE koji dolaze iz zemalja koje su priznale nezavisnost Kosova ne gledaju blagonaklono na njegovo priključenje Savjetu Evrope, a i na nivou Komiteta ministara postoji bojazan da bi eventualna odluka donešena preglašavanjem mogla da izazove dublje podjele u SE.

Kosovo je do sada uspjelo da postane punopravna članica u nekim tijelima Savjeta Evrope, među kojima su Banka za razvoj i Venecijanska komisija, dok zahtjev za članstvo kosovske agencije za ljekove u Evropskoj farmakopeji nije naišao na potrebnu podršku zemalja članica.

Prošlog ljeta Kosovo je, iz proceduralnih razloga, primljeno u Venecijansku komisiju bez zvjezdice koja označava statusnu neutralnost i poziva na Rezoluciju UN 1244.

Savjet Evrope ima kancelariju u Prištini preko koje realizuje programe podrške kosovskim institucijama i jačanju vladavine prava i zaštite kulturnog nasljeđa na Kosovu.

( Beta )