Fraj Oto, pionir napetih struktura

Njemački arhitekta Fraj Oto (31. maj, 1925. - 9. mart, 2015.) proglašen je četrdesetim dobitnikom Prickerove nagrade, izvještava ArchDaily. Obavještenje je dato dvije sedmice prije službenog proglašenja zbog tužne vijesti o smrti ovog njemačkog arhitekte i inženjera konstrukcije, najpoznatijeg po Olimpijskom stadionu u Minhenu iz 1972. Fraj Oto je bio pionir napetih struktura i predstavljao je drugačije, saosjećajnije lice Njemačke.

U saopštenju se navodi da je Fraj Oto svoju dugu karijeru proveo istražujući, eksperimentišući i razvijajući jednu od najosjetljivijih arhitektura koja je uticala na brojne druge arhitekture širom svijeta.

“Njegov pionirski rad na polju prozračnih konstrukcija koje su prilagodljive, promjenjive te pažljivo korišćenje ograničenih resursa, relevantan je danas kao i kad je bio predlagan prvi put, prije preko 60 godina. Prigrlio je definiciju arhitekte koja u sebi objedinjava istraživača, izumitelja, inženjera, graditelja, učitelja, saradnika, čovjeka koji brine za okolinu, humanistu i tvorca značajnih građevina i prostora”, navodi se u obrazloženju žirija. Cijeli životni vijek Fraj Oto je stvarao imaginarne, svježe i besprimjerne prostore i konstrukcije. Takođe, kreirao je i nova znanja. U tome leži njegov duboki uticaj: ne u formama koje bi se kopirale, već u putevima koji su se otvorili njegovim istraživanjima i otkrićima.

“Njegovi doprinosi na polju arhitekture nisu samo u vještini i talentu, već i u darežljivosti. Zbog vizionarskih ideja, znatiželjnog uma, vjerovanja u slobodno dijeljenje znanja i otkrića, kao i zbog njegovog kolaborativnog duha i obzira prema pažljivom korišćenju resursa, dodjeljuje mu se Prickerova nagrada za 2015.”, stoji u obrazloženju žirija.

Iako je, nažalost, preminuo prije svečane dodjele, Fraj Oto primio je vijest od izvršne direktorice nagrade, Marte Torn, te je nakon njene posjete izjavio:

“Presrećan sam što sam primio nagradu i zahvaljujem žiriju. Nikad nisam učinio ništa da bih osvojio ovu nagradu. Moj arhitektonski poriv bila je želja da projektujem nove tipove zgrada za siromašne ljude, pogotovo nakon prirodnih nepogoda i katastrofa. Srećan sam čovjek”, izajvio je Fraj . Nagradu je ustanovio američki biznismen Džej Pricker, a o dobitnicima odlučuje žiri koji čini između pet i devet najuglednijih stručnjaka na poljima arhitekture koji se mijenjaju svake godine, a ime dobitnika za tekuću godinu saopštava se tokom marta. Uz sertifikat, laureati dobijaju i 100.000 dolara od Prickerove fondacije i bronzani medaljon.

Profesionalni rad u znaku šatorskih konstrukcija

Ovogodišnji dobitnik Prickerove nagrade Fraj Oto rođen je u Njemačkoj 1925. godine i studirao je arhitekturu u Berlinu tokom Drugog svjetskog rata, prije nego što je mobilisan i uključen u borbu kao pilot.

Ubrzo je zarobljen u Francuskoj, gdje je, prema anegdoti, počeo da eksperimentiše sa šatorskim krilom da bi napravio sklonište.

Njegov profesionalni rad obilježile su upravo šatoraste konstrukcije.

Nakon rata je dovršio studije u Americi, a 1952. godine započeo je privatnu praksu u Njemačkoj.

Dvije godine kasnije je doktorirao na temu spregnutih konstrukcija, a otprilike iz tog vremena potiču i njegova prva zapažena djela.

Priredila J.P.T.

( Kultura Vijesti )