100 godina od pogibije francuskih mornara: Otkrivena spomen-ploča u Baru

Otkrivanjem spomen-ploče, bacanjem vijenaca u more i prikazivanjem do sada nepoznatih fotografija broda “Dag“, u Baru je odata pošta za 38 francuskih mornara, koji su stradali prije 100 godina.

Francuska kontratorpiljerka štitila je transporte hrane za crnogorsko stanovištvo i vojnike, a potonula je 24. februara 1915. godine, oko 21:40, kada je zakačio austrougarsku podvodnu minu, koja ga je uništila u paramparčad.

Ponos francuske ratne mornarice tog vremena, brod “Dag“, tada je, zajedno sa razaračem “Fo”, dopratio engleski parobrod “Vajtbred” sa tovarom hrane za Crnu Goru.

“Tragedija broda imala je veliki odjek i u Francuskoj i u Engleskoj i u SAD, a taj tužni događaj je istakao ulogu Crne Gore u teško doba s početka 1915. kada je saveznička solidarnost bila ključna za opstanak naših naroda... Prijateljstvo naših naroda je usmjereno ka budućnosti i Evropi u koju je Crna Gora pozvana da se priključi, u kojoj su bivši neprijatelji sada saveznici i zato mi je posebno drago što je ovdje sa nama i ambasador Austrije Johan Frelih... Dragi prijatelji Francuske, hvala vam što ste u tolikom broju došli da odate poštu našim poginulim mornarima i da iskažete snagu francusko-crnogorskog prijateljstva”, rekla je francuska ambasadorka Veronik Brumo ispred spomen-ploče na Šetalištu kralja Nikole.

Ispred počasnog stroja Vojske Crne Gore, predsjednik Opštine Bar dr Zoran Srzentić naglasio je značaj žrtve francuskih mornara i dodao da tradicionalno dobri odnosi Crne Gore i Francuske sežu još od 1878.

“Kroz savezništvo smo skovali prijateljstvo sa Francuskom koje je vječno. Jedna francuska poslovica kaže da koliko vrijedi čovjek, toliko vrijedi i zemlja. Ime vaše države i kroz ovu žrtvu izgovaramo zato sa posebnom emocijom i poštovanjem”.

Komandant Mornarice VCG kapetan bojnog broda Darko Vuković naglasio je da je posljednja misija “Daga“ bila isključivo humanitarne prirode.

“Kada su došli u Bar, more i ratna sreća su im okrenuli leđa. Mornarice Francuske i Crne Gore svake godine se zajedno poklanjaju sjenima ovih žrtava”, rekao je Vuković, koji je na svečanosti bio i izaslanik ministarke odbrane Crne Gore dr Milice Pejanović-Đurišić.

Ambasadorka Brumo, Srzentić i Vuković su otkrili spomen-ploču, a prilikom spuštanja vijenaca u more pridružili su im se Pamer i predstavnik Akademije Francuske.

Velika izložba u julu

Zapovjednik broda Ernest Buke objavio je nakon tragedije da su među 38 stradalih mornara bili mehaničari, ložači i članovi posade na odmoru u potpalublju. Prilikomspuštanja vijenaca u more, đaci iz Bara su čitali imena svakog od njih, što je pratio zvuk brodskog zvona.

Stogodišnjica tragedije francuskog broda biće obilježena i velikom izložbom u Dvorcu Kralja Nikole u Baru, sredinom jula, a premijerno su prikazane široj javnosti nepoznate fotografije “Daga“.

Među mnogobrojnim zvanicama i građanima, pored diplomata i vojnih atašea, bili su i princ Nikola Petrović i potpredsjednik Skupštine Suljo Mustafić.

( Radomir Petrić )