Bratanić kralja Nikole I: Od egzila do safarija sa Ruzveltom

Životna priča Vilijama Rudolfa Martinovića fon Rovinja sadrži više uzbudljivih avantura i dramatičnih kontrasta nego što bi bilo koji scenarista mogao da osmisli za neku seriju, navodi se u članku od 27. aprila 1939. o nećaku kralja Nikole I Petrovića u američkom listu „Santa Ana dejli redžister“.

Veze Vilijama Rudolfa Martinovića fon Rovinja i kralja Nikole I Petrovića, prema raspoloživim istorijskim podacima, potiču od kraljeve majke Anastasije. Anastasija Petrović je rodom od Martinovića i bila je sestra vojvode Marka Martinovića.

Martinović fon Rovinjo sin je jednog od Nikoline braće od tetke ili ujaka po majci.

Rovinjo je bio u srodstvu sa mnogim kraljevskim porodicama u Evropi, prije svega sa kraljicom Italije i austrougarskim carem Francom Ferdinandom. U mladosti je služio kao diplomata upravo na dvoru austrougarskog cara Franca Ferdinanda. Ova privilegovana pozicija je dovela do dramatične promjene u smjeru njegovog života.

To se prije svega odnosi na poznanstvo sa američkom legendom, Vilijamom Bafalo Bilom Kodijem. Bafalo Bil je 1906. godine posjetio Austrougarsko carstvo sa svojom čuvenom revijom kaubojskih vještina „Revija Divljeg zapada“. S obzirom da se savršeno služio engleskim jezikom, Rovinjo je postao lični prevodilac Bafalo Bila. Kada je Bafalo napuštao Evropu, pozvao je svog novog prijatelja da ga kad god poželi posjeti u SAD.

Safari sa Ruzveltom

Šansa se ukazala i prije nego što je očekivao. Rovinjo je vjerovao da će se Austrougarsko carstvo raspasti ukoliko ne nastupe prijeko potrebne socijalne reforme. Kada je, međutim, javno izrazio to mišljenje bio je primoran da napusti domovinu.

Jedno vrijeme je proveo u Africi i Južnoj Americi. Kako navodi list „Santa Ana“, Rovinjo je u Africi i upoznao američkog predsjednika Teodora Ruzvelta, kome je bio vodič na safariju.

Početkom 1900-ih, Rovinjo se našao pod mjerama nadzora, a nedugo zatim i iza rešetaka nakon što je putovao po Africi i zalagao se za veća prava siromašnih.

Rovinjo je potom odlučio da prihvati poziv Bafalo Bila da ga posjeti u SAD. Tako je počeo Rovinjov život kauboja u rodnog gradu Bafalo Bila - Kodiju, u američkoj državi Vajoming. Učestvovao je u hvatanju divljih životinja za potrebe zooloških vrtova i „Revije Divljeg zapada“, ali je i podučavao druge lovu.

Na jednom od lovačkih pohoda, prema istraživanju Endrua B. Stona koji je doktorirao istoriju na Univerzitetu Vašington 2012, Rovinjo je upoznao američkog milijardera Čarlsa Gejtsa. Gejts je bio čuven po tome što je izdašno davao svoj novac. Gejts je toliko hvalio Minesotu, da je Rovinjo odlučio da se tamo preseli 1917. ili 1918. kako bi lovio loseve i medvjede. Nedugo zatim, stvorio je dom u Sent Polu.

Rovinjo je tamo radio kao mehaničar, šumar, neko vrijeme čak i kao prodavač sendviča na štandu na Aveniji Univerzitet, gdje su mušterije mogle istovremeno da nešto pojedu i slušaju njegove neobične avanture.

Šumar sa titulom

Godine 1922. Rovinjo je postao čuvar u Nacionalnom parku Supirior u Minesoti. Gotovo cijelo vrijeme proveo je obilazeći šume, iako je imao smještaj u rudarskom gradiću Eli. Čuvari poput Rovinja su pomagali posjetiocima i radili na ograničavanju lova, ribolova i sječe stabala. Nacionalni park Supirior je ustanovljen 1909. ali je imao veoma mali brod zaposlenih: Samo osam stalno zaposlenih rendžera i 16 čuvara tokom ljetnje sezone. Rendžeri i čuvari su putovali sami ili u parovima kroz veliku divljinu, ostajući u šatorima ili u svega nekoliko kolibica.

Iskustvo Rovinja u divljini dovelo je do toga da on postane vodič grupi posjetila, među kojima i, jednom prilikom, mladih izviđača iz Mineapolisa na putovanju kanuom. Mnogi od dječaka su kazali da je upoznavanje Rovinja bio vrhunac doživljaja sa tog putovanja - ne samo zbog njegov titule, već i zbog njegovih priča o lovu i putovanju sa Bafalo Bilom i safariju u Africi sa bivšim američkim predsjednikom Teodorom Ruzveltom. Štaviše, većina posjetilaca nacionalnog parka su bili iznenađeni saznanjem da je čovjek koji privezuje čamac ili im pokazuje šumu ustvari evropski plemić.

Među prijateljima je bio poznatiji po nadimku Rudi. Mnoge od njih stekao je u Minesoti, naročito među onima koji su voljeli život u prirodi. Veoma se zalagao za očuvanje divljine i ograničenja lova kako bi zaštitio populaciju losova u Minesoti.

Bio je protiv lova na losove iz čisto lovačkih pobuda. „Jedini izgovor za ubijanje losa je da bi se neko nahranio“, rekao je. Međutim, sve je ohrabrivao da posjete sjeverne šume Minesote.

„Ako želite da vidite koliko ste zaista mali, zađite u šumu,“ kazao je jednom prilikom.

Stručnjak za znakovni jezik Indijanaca

„Santa Ana“ u svom članku navodi da je osim safarija sa Ruzveltom, Rovinjo tokom života osvojio jedan šampionat u jahanju u Oregonu, učestvovao u trkama saonicama koje vuku psi i predvodio naučnu ekspediciju po divljinama Aljaske.

Borio se i pri tom bio teško ranjen u svjetskom ratu, a služio je u Maroku pri francuskoj Legiji stranaca.

„Tečno govori 10 jezika, površno zna barem još toliko (jezika) a bio je i stručnjak za znakovni jezik Indijanaca“, stoji u članku, u kome se dodaje da je „ukratko, Rovinjo bio svuda, radio svašta i svega se sjeća“.

Prikolicom stigao do Holivuda

Rovinjo je bio talentovani mehaničar i obično je putovao u kamp prikolici koju je napravio u zadnjem dijelu svog „fordovog“ kamioneta.

Nakon nekoliko godina u Minesoti, napustio je u istom kamionu u potrazi za novim avanturama.

Tako se našao i u Holivudu, gdje je jedno vrijeme radio kao domar u jednom filmskom studiju, gdje je bio poznat kao Kap Rovinjo.

Umro je u Kaliforniji 1971.

( Miloš Rudović )