Kako ose razlikuju prijatelje od neprijatelja?

Da bi saznali više, naučnici sa Univerziteta "Kvin Meri" u Londonu, otputovali su u tropske šume Južne Azije kako bi proučili ose u divljini

93 pregleda0 komentar(a)
ose, pčele, Foto: Shutterstock
06.02.2015. 16:03h

Prije više od jedne decenije, naučnici su prvi put demonstrirali da su insekti u stanju da prepoznaju lica, nakon što je otkriveno da zlatna osa razlikuje druge članove svoje vrste samo na osnovu obilježja na glavi.

Iako je sada već poznato da nekoliko vrsta osa posjeduje ovu sposobnost, ispostavilo se da jedna mala osa koristi ovu tehniku kao način da razlikuje prijatelja od neprijatelja, uz dobro staro njuškanje, kako bi se zaštitila od invazije.

Liostenogaster flaolineata, ili malezijska lebdeća osa, predstavlja društvenu vrstu koja se može naći u tropskim šumama Jugoistočne Azije. Iako zasebna gnezda koja grade pripadnici ove vrste djeluju poprilično malo, ona su često grupisana u kolonije i do 150 gnezda. To znači da kolonijama stalno prijeti opasnost od invazije onih koji se nalaze van nje, a koji bi željeli da ukradu njihove resurse ili čak polože svoja jaja.

Kako bi spriječili da se to desi, ose koriste dve različite strategije za zaštitu članova kolonije od uljeza: prepoznavanje lica (vizuelnih karakteristika) i njuškanje (mirisnih karakteristika). Pojedinci iz određene kolonije nose sa sobom određene hemijske signale, ili ugljovodonični profil, na svojim kutikulama. Ti signali se mogu koristiti za prepoznavanje članova sopstvene vrste, kolonije i pola. Dalje, svaka ženka, takođe, posjeduje jedinstvene crte lica. Međutim, zbog čega ove ose koriste obje strategije i da li ih koriste podjednako često, još uvijek je nepoznato.

Da bi saznali više, naučnici sa Univerziteta "Kvin Meri" u Londonu, otputovali su u tropske šume Južne Azije kako bi proučili ose u divljini. Istraživači su izveli serije testova na 50 različitih kolonija koje su pronašli na Malajskom poluostrvu. Da bi proučili njihov odgovor na vizuelne karakteristike, istraživači su okačili mamce nedaleko od gnezda na kojima su bile uhvaćene ose iz iste ili drugačije kolonije, ali kojima je uklonjen miris. Da bi proučili samo mirisne karakteristike, naučnici su okačili komadiće papira koji su bili natopljeni mirisom osa iz iste ili strane kolonije.

Kada su obje karakteristike bile dostupne, ose su ignorisale miris, ali prepoznale lica, momentalno napadajući bilo koju osu sa nepoznatim vizuelnim karakteristikama. Prema navodima istraživača, ova strategija je vjerovatno najbezbjednija, pošto ose mogu da procijene lik druge ose izdaleka, a za miris je potrebno da budu bliže jedna drugoj.