Zaštita životne sredine: Mogu li Pljevlja kao Velenje?

Iskustvo slovenačkog grada Velenje , koji ima termoelektranu, je da je za rješavanje ekoloških problema država uložila 182 miliona eura, što pokazuje da saniranje ekoloških problema u Pljevljima neće biti nimalo jeftino.

U tom slovenačkom gradu sanacija zagađenja vode, vazduha i tla trajala je petnaest godina. Velenje je dugo bio jedan od najzagađenijih gradova u Sloveniji.

Direktor Ekološkog instituta Eriko iz Velenja Marko Mavec je prilikom ranije posjete Pljevljima kazao da je novac za sanaciju slovenačkog grada obezbijedila država, tako što je sve išlo preko cijene struje, potrošači su bili ti koji su platili ekološku sanaciju.

On smatra da je normalno da se takav princip primijeni i za sanaciju ekoloških problema u Pljevljima.

„Koliko je Termoelektrana prodala električne energije, toliko smo imali novca za sanaciju. To je princip da zagađivač plaća. Nije u redu da sijalice gore širom Slovenije, a mi da se gušimo u Velenju. Pod velikim pritiskom javnosti država je morala sanirati zagađenje životne sredine koju je izazivao rad Termoelektrane koja je davala polovinu struje proizvedene u državi. Elektroprivreda je pristala na proces sanacije jer nije postojala alternativa, osim prekid proizvodnje“, rekao je tada Mavec.

Predsjednik Ekološkog društva Milorad Mitrović smatra da je to jedan od načina na koji država može doći do novca za rješavanje ekoloških problema u Pljevljima.

On smatra da zbog svega što su pretrpjeli u prethodnom periodu država treba građane Pljevalja da oslobodi obaveze plaćanja dijela koji se odnosi na potrebe ekološke sanacije ove sredine.

Institut Eriko je za Velenje napravio sanacione projekte koji se svakih par godina remodeliraju, a dvije institucije stalno mjere zagađenost vazduha. Ti podaci su automatski dostupni svakom stanovniku tog rudarskog grada, kao i podaci o radu Termoelektrane koja ima pet blokova.

„ Eriko radi stalni monitoring vode, vazduha, povremeno monitoring deponije uglja, slijeganje tla, uticaj industrije na šume životinje i prehrambeni lanac. Pored zakonske obaveze praćenja stanja životne sredine, velenjska Termoelektrana finansira i dodatni monitoring jer žele da znaju koliki je uticaj njihovog rada na okolinu i da li se isplatile njihove investicije u zaštitu životne sredine“, rekao je Mavec.

On je kazao da je prije ekološke sanacije u Velenju bila urađena toplifikacija grada, te da je od 182 miliona eura, koja su uložena u sanaciju, 90 miliona potrošeno na proces odsumporavanja uglja, a zanačajan projekat je bio i ugradnja elektrofiltera u TE.

Prema njegovim riječima, prije sanacije TE u Velenju je emitovala 120 miliona tona sumpor-dioksida u vazduh, a poslije četiri miliona tona. Većina novca potrošena je za sanaciju vazduha, a ostatak za sanaciju vode koje su tada sa ph 12 bile mrtve rijeke.

Pljevlja imaju nepovoljniji oblik doline

Mavec je kazao da Pljevlja u odnosu na Velenje imaju nepovoljniji oblik kotline koja uslovljava velike temperaturne inverzije, pa je provjetravanje otežano. Te prirodne okolnosti potenciraju probleme zagađenosti vazduha veće nego što je bilo u Velenju.

U Pljevljima, ložišta i kotlarnice više utiču na zagađenost vazduha od Termoelektrane“, smatra Mavec. Za razliku od Pljevalja, u Velenju više nemaju deponiju pepela i šljake, već su napravili zatvoreni sistem prečišćavanja otpada ili suvo odlaganje.

Grad Velenje danas ima oko 26.000 stanovnika i po broju je to peti grad u državi. Velenje je jedan od slovenačkih gradova sa najburnijim razvojem tokom posljednjih stotinak godina.

Operativni plan i program rada sa dugoročnim i kratkoročnim mjerama za rješavanje pitanja zagađenosti vazduha u Pljevljima uradiće Mašinski fakultet u Podgorici, čiji su predstavnici nedavno sa vladinom delegacijom boravili u Pljevljima.

( Goran Malidžan )