Tradicionalna nastava mora da izađe iz učionica

Praksa nastave i učenja u znatnom broju škola i kod velikog broja nastavnika zadržala tradicionalnu orijentaciju na sadržaje, čiji je prvenstveni cilj da učenici ovladaju specifičnim znanjima tako da ih mogu reprodukovati, pokazala je Studija “PISA 2015”, koju su radili UNICEF i Ministarstvo prosvjete.

Taj dokument uskoro će biti razmatran i na sjednici Vlade. “Svi dobijeni nalazi sugerišu da je proces nastave i učenja u školama u Crnoj Gori ne smije biti usmjeren ka nekritičkom usvajanju novih znanja, čiji je jedini efekat osposobljavanje učenika da reprodukuju naučeno. Glavni nalazi Studije sugerišu da se mora nastaviti sa promjenom prakse tradicionalne nastave i učenja koji podrazumijevaju samo reprodukciju. A takav novi pristup podrazumijeva veću zastupljenost raznovrsnih savremenih, aktivnih oblika nastave i učenja, gdje učenici učestvuju u kompleksnim aktivnostima koje od njih zahtijevaju angažovanje viših kognitivnih nivoa, recimo, projektno i istraživačko učenje, rad u laboratorijama, kritičko mišljenje, rješavanje problema, interpretiranje podataka, formulisanje zaključaka, diskutovanje, argumentovanje, timski rad...”, kazala je “Vijestima” direktorica Direktorata za predškolsko, osnovno i inkluzivno obrazovanje i vaspitanje Arijana Nikolić Vučinić. PISA je projekat Organizacije za ekonomsku saradnju i razvoj (OECD) koji akcenat stavlja na procjenu postignuća učenika u zadacima koji se tiču realnih životnih situacija i koji se smatraju relevantnim za efikasno učestvovanje u društvu odraslih, kao i cjeloživotnog učenja. U ovo testiranje uključeni su petnaestogodišnjaci, a održava se svake tri godine. Posljednje je održano 2018, a rezultati se očekuju krajem naredne godine.

Na testiranju iz 2015., crnogorski petnaestogodišnjaci bili su na 56. mjestu od 72 zemlje svijeta.

Crnogorski đaci su se, kad je u pitanju matematička pismenost, tada našli na 54, jezička 55, i nauka 62. poziciji.

Nikolić Vučinić pojašnjava da je Studija važna jer omogućava dugoročno planiranje razvoja obrazovnog sistema. Ističe i da dokument pokazuje i “visoku pravednost” obrazovanja - učenici u Crnoj Gori imaju relativno jednake šanse da razviju ključne kompetencije, bez obzira na socio-ekonomske uslove u kojima žive ili pol.

“Prema Studiji, dječaci i djevojčice u Crnoj Gori imaju veoma slična postignuća u domenu matematike i nauke, a djevojčice su čak uspješnije u domenu čitanja za oko 34 poena. Važno je istaći da sa su razlike između dječaka i djevojčica manje u odnosu na prethodni period... Dječaci i djevojčice u Crnoj Gori imaju ujednačene šanse za razvoj ključnih kompetencija, dok su u čitalačkoj pismenosti djevojčice bolje od dječaka. Dio izvještaja koji se odnosi na pravednost obrazovnog sistema nam je bio od izuzetnog značaja, zbog namjere Ministarstva prosvjete da na svaki mogući način podstakne jednakost među različitim kategorijama djece”, kazala je ona.

Poručuje da će Ministarstvo nastaviti da ulaže u kadar i opremanje svih škola radi upravo na daljem jačanju ovakvih zaključaka u Studiji.

( Tina Popović )