CEDEM: Sjever skeptičan po pitanju ulaska u NATO
„Interesantan je podatak da i većina anketiranih osamnaestogodišnjaka vrlo emotivno reaguje na dešavanja u vezi NATO intervencije na teritoriji SRJ uprkos činjenici da su u to vrijeme praktično tek bili rođeni“
Podrška članstvu Crne Gore u NATO-u manja je na sjeveru u odnosu na državni nivo, pokazala je javna kampanja koju je sprovela nevladina organizacija Centar za demokratiju i ljudska prava (CEDEM) u Beranama, Bijelom Polju i Pljevljima. Ta organizacija je kampanju na temu „Za ili protiv ulaska Crne Gore u NATO“ sprovedela u saradnji sa Sponom u okviru projekta Odgovoran, transparentan i otvoren pristup pitanju NATO integracija Crne Gore , uz podršku Ambasade Sjedinjenih Američkih Država. Iz CEDEM-a je saopšteno da je nosilac debate bilo neformalno udruženje koje čini 12 građana tri sjeverne opštine različite starosne dobi i profesija, sa stavovima za i protiv članstva Crne Gore u NATO-u.
„Analizom rezultata kampanje je utvrđeno da je podrška na sjeveru znatno manja u odnosu na nacionalni nivo“, saopštila je Koordinatorka projekta Danijela Vujošević. Ona je kazala da su građani kao ključne razloge protivljenja članstvu navodili NATO intervenciju 1999. godine, ali i tradicionalno bliske odnose sa Srbijom i Rusijom, kao i „gubitak suvereniteta u slučaju da Crna Gora uđe u NATO i značajne finansijske izdatke za državu“.
„Interesantan je podatak da i većina anketiranih osamnaestogodišnjaka vrlo emotivno reaguje na dešavanja u vezi NATO intervencije na teritoriji SRJ uprkos činjenici da su u to vrijeme praktično tek bili rođeni“, rekla je Vujošević agenciji MINA.
Analiza je pokazala da građani nijesu adekvatno informisani o procesu NATO integracija, a izražena je i, kako je navela, nezainteresovanost da se aktivnije bave tim pitanjem. Vujošević je objasnila da postoji više razloga zbog kojih građani imaju ulogu „nijemih posmatrača“ prije nego aktivnih sudionika. Ona je kazala da se dosadašnja Vladina kampanja podizanja svijesti o NATO integracijama uglavnom zasnivala na jednodimenzionalnom, zagovaračkom pristupu toj temi, dok su se, kako je navela, otvoreni dijalog i uvažavanje stavova dijela javnosti koji se protivi članstvu počeli “stidljivo dešavati u toku prethodne godine“. „S druge strane, debata nosi epitet stručne, pa se još ne može govoriti o razvijenim komunikacionim kanalima na temu NATO integracija, prilagođenim određenim grupama građana, zavisno od njihove starosne dobi, obrazovanja, zanimanja, područja u kome žive“, navela je Vujošević.
Prema njenim riječima, građani nijesu dovoljno, adekvatno i objektivno informisani o tome šta ulazak u NATO znači za njihovu lokalnu zajednicu i ne postoji detaljna “costs & benefits” analiza efekata potencijalnog članstva razumljiva lokalnom stanovništvu. Vujošević je kazala da pobornici članstva smatraju da će NATO, kao sistem kolektivne bezbjednosti, garantovati državi sigurnost granica, ekonomski prosperitet, privlačenje stranih investitora, intenzivniju borbu protiv korupcije i organizovanog kriminala. “Građani koji podržavaju članstvo nijesu dovoljno informisani o suštinskom značenju samih argumenata“, kazala je ona, dodajući da se argumentacija bazira na “napamet naučenim lekcijama“ iz dnevnih novina i izjavama političara, bez istinskog razumijevanja suštine stvari.
Građani se, kako je rekla, aktivnije ne uključuju u problematiku zbog preokupacije socio-ekonomskim pitanjima kao prioritetnim, ali i „svjesni činjenice da odluka o pristupanju Crne Gore NATO savezu vrlo vjerovatno neće biti donijeta na referendumu“. “Izražena polarizacija stavova po pitanju NATO integracija unutar partijskih krugova se negativno odražava na dobar dio crnogorske javnosti u pogledu izazivanja zbunjenosti i neopredijeljenosti”, kazala je Vujošević, komentarišući rezultate analize.
Ona je ukazala i na to da su aktivnosti Koordinacionog tima nakon Samita u Velsu u septembru prošle godine postale rjeđe, što, kako je ocijenila, upućuje na zakljucak da pristup ovom pitanju nije kontinuiran, već se može okarakterisati kao kampanjski i ad-hoc. Vujošević je objasnila da analiza rezultata kampanje sadrži i preporuke za razvijanje mehanizama podizanja javne svijesti o značaju uloge građana u procesu odlučivanja o NATO integracijama. „Od suštinske je važnosti da građani Crne Gore budu aktivno uključeni u taj proces bez obzira na to da li će odluka o pristupanju biti donijeta na referendumu ili u Skupštini“, kazala je ona, dodajući da je uvažavanje stavova javnosti i otvoren pristup u donošenju odluke o pristupanju jedan od principa za koji se zalaže Alijansa.
( Mina )