Zaroniti u živo blato

U međuvremenu mi je dostavljeno nekoliko naoko-ozbiljnih primjedbi na tekst objavljen prošle subote na ovom istom svetom mjestu - i to strogo privatnim kanalima - jer niko od mojih nazovi-kolega nije voljan da se javno eksponira - tako da, unatoč svemu, ipak osjećam obavezuda neke stvari vezano za Konkurs za ZIKS dodatno elaboriram...

Konstatovaću, za početak, da sam - i te kako - svjestan činjenice da tekstovi o arhitektonskim konkursima nisu u fokusu interesovanja šire javnosti. Čak i tzv. stručna javnost zazire od te teme. A svi znamo da je arhitektonski konkurs - kao univerzalna demokratska tekovina - u civilizovanom svijetu prepoznat kao kamen temeljac zdrave arhitektonske produkcije. Konkursi su, vrlo često, i jedina odskočna daska arhitektima - pogotovo mladim arhitektima - željnim da se vinu u neistražene arhitektonske visine. Među CG arhitektima, u načelu, a pogotovo među mladim i najmlađim CG arhitektima - ne postoji značajnija zainteresovanost za učešće na konkursima. Što je i razumljivo - konkursna praksa u CG je u ovom trenutku apsolutno obesmišljena - a dobar dio zasluga za to pripada Svetu Gavrovome Popoviću (SGP) i Rifatu Alihodžiću (RA) - bez kojih je nemoguće zamisliti konkursni žiri u posljednje vrijeme.

A sad vas pozivam da još jednom zaronimo u živo blato Konkursa za ZIKS...

Dakle, vijest o raspisu Konkursa za idejno arhitektonsko rješenje zatvorenog kompleksa Zavoda za izvršenje krivičnih sankcija (ZIKS), Opština Danilovgrad - pojavila se 12. septembra na Internet stranici Inžinjerske komore Crne Gore (IKCG) - uz sljedeće dokumente: Odluka o raspisivanju Konkursa, Raspis Konkursa i Konkursni zadatak. U vijesti stoji da je Odluku o raspisivanju Konkursa za ZIKS donijelo Ministarstvo održivog razvoja i turizma (MORiT) - pa je veliko pitanje zašto u tom trenutku na Internet stranici MORiT (mrt.gov.me) nije postojala nikakva vijest koja bi se odnosila na pomenuti Konkurs. Istini za volju, 11. septembra je na adresi mrt.gov.me (Biblioteka/ Konkursi) objavljen dokument naslovljen “Konkursni zadatak za izradu idejnog arhitektonskog rješenja zatvorenog kompleksa Zavoda za izvršenje krivičnih sankcija”.

U Raspisu Konkursa za ZIKS piše da učesnici “mogu postavljati pitanja vezana za konkurs do 12. oktobra 2018. godine, zaključno sa tim datumom, nakon čega će sva pristigla pitanja i odgovori biti objavljeni na vebsajtu MORiT do 19. oktobra 2018. godine”. Zato ne čudi da se upravo toga dana - 19. oktobra - na adresi mrt.gov.me konačno pojavila vijest o Konkursu za ZIKS - uz sljedeće priloge: Odluka o raspisivanju Konkursa, Raspis Konkursa, Konkursni zadatak i - naravno: Konkursni materijal - a našla su se i pomenuta pitanja u kompletu sa odgovorima. Dakle, vijest o Konkursu za ZIKS se pojavila na adresi mrt.gov.me skoro 40 dana nakon što je MORiT raspisao Konkurs - a manje od mjesec dana prije 12. novembra - prije roka za predaju konkursnih radova koji je bio dat u Raspisu... “Nakon sto sam otvorio DWG iz materijala koji sam preuzeo sa sajta Ministarstva...” - tako počinje prvo pitanje - što je vrlo čudno - jer su svi izgledi da se Konkursni materijal - u okviru kojega se nalazio pomenuti DWG - prvi put pojavio na mrt.gov.me - i uopšte na Netu - upravo 19. oktobra...

A što se tiče one priče vezano za tačku 20. - posljednju tačku iz Raspisa, naslovljenu Završne odredbe - gdje u pretposljednjem redu stoji: “Konkurs će biti poništen ukoliko broj pristiglih radova bude manji od 6 (šest)” - biće da je nekim kolegama promakao ključni momenat u toj priči, pa ću ovoga puta pokušati da budem precizniji.

Dakle, u jednom trenutku je Amon RA - Bog Sunca - a ujedno i predsjednik Žirija, imao na stolu 9 (devet) konkursnih radova - i od tih devet radova, “...Žiri je jednoglasnom odlukom sa Konkursa isključio četiri rada”, kako piše u Završnom izvještaju Žirija, “koja nisu zadovoljila nijedan uslov za sadržaj konkursnog rada, kao ni način tehničko-oblikovne obrade rada propisan Raspisom”. Stoji i da su to radovi pod šiframa JRM111, ABC123, KTM660 i OPF777. Što će reći da je Žiriju, nakon što je “isključio” četiri rada, ostalo pet ispravnih radova - ali je uslov iz Raspisa da više od 6 (šest) radova mora stići na Konkurs - da bi Konkurs bio važeći - bio zadovoljen.

Najsmješnije je što ne znamo ko su autori ta četiri isključena rada. U Izvještaju o otvaranju koverti sa naznakom “Autor”, stoji da uz radove JRM111, ABC123, KTM660 i OPF777 - nema koverata sa oznakom “Autor” - a ispade da su autori tih radova spasili Konkurs. Da nisu “pristigla” ta četiri anonimna rada, RA bi morao da poništi konkurs. A to nikako ne bi odgovaralo autorima pet ispravnih konkursnih radova - a vrlo vjerovatno ne bi odgovaralo ni drugu RA i članovima Žirija - jer teško da bi u slučaju poništavanja Konkursa Žiriju bile isplaćene tzv. naknade. U to ime, predlažem da RA, kao i svi nagrađeni autori na Konkursu za ZIKS i članovi Žirija, odvoje po pola od svojih nagrada i naknada - i da se taj novac podijeli anonimnim autorima ta četiri isključena rada, koji nijesu zadovoljili - nije mi teško da ponovim: “... nijedan uslov za sadržaj konkursnog rada, kao ni način tehničko-oblikovne obrade rada propisan Raspisom”, niti su imali priložene koverte sa oznakom “Autor”.

I sad razmišljam da se pismom obratim uvaženom gospodinu Pavlu Raduloviću, ministru održivog razvoja i turizma - i da ga zamolim da se odlučno zauzme da se ta četiri isključena rada sa Konkursa za ZIKS sačuvaju - po svaku cijenu - kako bi bili izloženi u budućem muzeju naše slavne arhitekturice.

I samo još da ispravim grešku iz pretprošlog broja (5. januar)... Naime, na Konkurs za idejno rješenje CG postavke na Expo 2020. u Dubaiju nisu pristigla 24 rada, kako sam napisao - nego 28 radova - od kojih su 24 rada, kako stoji u Završnom izvještaju Žirija, “zadovoljila formalne uslove predviđene u Raspisu konkursa”. I sad se pitam - a da, slučajno, autori četiri rada što su “isključena” sa Konkursa za ZIKS, ne stoje i iza četiri rada što su “isključena” sa Konkursa za Expo 2020?

Razmišljam, života mi, da napišem pismo uvaženom gospodinu prof. dr Srđanu Darmanoviću, ministru vanjskih poslova, i da ga zamolim da odlučno urgira da se četiri isključena rada sa Konkursa za EXPO 2020 sačuvaju - po svaku cijenu - kako bi se uporedila sa četiri isključena rada sa Konkursa za ZIKS. Nije isključeno da je riječ o istim radovima. Što se tiče seta pitanja koja se odnose na imperativ afirmacije crnogorske arhitekturice mlade upravo putem razvijanja i snaženja konkursne prakse, odnosno institucije arhitektonskog konkursa - konstatovaću da se dana 28. decembra 2018. - bila je srijeda - na adresi mrt.gov.me pojavila vijest naslovljena: Izlaganje konkursnih radova - Konkurs za idejno arhitektonsko rješenje zatvorenog kompleksa Zavoda za izvršenje krivičnih sankcija (Ziks), Opština Danilovgrad - i da su konkursni radovi bili izloženi sedam dana - u periodu od 28. decembra do 4. januara - i to na adresi wetransfer.com. Ako sretnete čika Rifata - pozdravite ga, molim vas - i recite mu da mu želim sve najbolje u Novoj 2019. godini...

( Borislav Vukićević )