Dan kada je svijet ostao bez četiri velika umjetnika
Na današnji dan svijet je ostao bez četiri vrhunska umjetnika koji su, iako iz različitih umjetničkih sfera, ostavili dubok trag u svjetskoj istoriji: Čarlija Čaplina (1889-1997), Huana Miroa (1893-1983), Dina Martina (1917-1955) i Džejmsa Brauna (1933-2006).
Čaplin, jedan od pionira kinematografije i najvećih umjetnika u istoriji filma, britansko-američki filmski glumac, scenarista, režiser i producent stvorio je lik simpatične skitnice koji je do danas ostao njegov zaštitni znak i zahvaljujući kojem je postao prva filmska zvijezda u svijetu. Njegove vrećaste pantalone, smiješan polucilindar i velike cipele obilježilee su istoriju filmske industrije.
U SAD je otišao 1910. gdje je snimio svoja prva dva nijema filma "Keystone Was Making a Living" i "Kid Auto Races at Venice". Najveće uspjehe tridesetih godina postigao je filmovima "Mali lutalica" i "Zlatna groznica". Za ovaj drugi film je 1928. godine dobio Oskara. Ovaj kontroverzni umjetnik je 1931. snimio prvi film sa muzikom i zvučnim efektima, dok je narednih godina komponovao muziku za mnoge stare, nijeme filmove.
Filmove koje je Čaplin snimio poslije 1945. godine karakteriše satira na mnoge političke teme. Godine 1937. snimio je "Velikog diktatora" u kojem je ismijavao Adolfa Hitlera i Benita Musolinija. To je bio prvi Čaplinov tonski film.
Zbog ismijavanja američkih političara, tokom pedesetih godina bio mu zabranjen povratak iz Evrope u Ameriku, a film "Kralj Njujorka" bio je zabranjen u Americi više od 15 godina (do 1973). Snimio je 75 kratkih i dugometražnih filmova, a 1972. dodijeljen mu je Oskar za životno djelo. Britanska kraljica Elizabeta Druga 1975. godine dodijelila mu je, kao jednom od najzaslužnijih građana zemlje, čin viteza.
Čaplin je imao puno ljubavnih veza i afera, četiri braka i desetoro djece. Njegove supruge bile su i po više od 30 godina mlađe od njega, zbog čega je često bio kritikovan u javnosti. Španski slikar i vajar, iz Katalonije, Huan Miro bio je jedan od najvećih umjetnika nadrealista. Izgradio je neponovljiv lični stil, zasnovan na krajnje spontanom registrovanju formi i znakova koji evociraju podsvjesne predstave primarnih i elementarnih vitalnih stanja. Školovao se u Barseloni, a u Parizu je stvorio svoja najznačajnija djela i bio je uključen u rad bitnih umjetničkih pokreta.
Tokom Španskog građanskog rata bio je na strani revolucionara kada je uradio seriju plakata, a tokom Drugog svjetskog rata vratio se u Barselonu, nakon čega se nastanio na Majorci gdje je dočekao duboku starost.
Miro je bio svestrano talentovan, radio je kostime i dekor za Ruski balet, bio je keramičar i pjesnik. Osnovna slikarska sredstva su mu crtež i mrlja, a glavne teme su mu noć, zvijezde, mjesec i žene. Na Venecijanskom bijenalu 1953. dobio je Veliku nagradu za grafiku. Američki filmski glumac, pjevač i zabavljač Din Martin, početnu slavu stekao je u tandemu sa komičarem Džerijem Luisom, s kojim je snimio 18 filmova. Igrao je i u mnogim vesternima i kriminalističkim filmovima: Artisti I modeli, Holivud ili propast, Rio Bravo, Četvoro za Teksas...
Ikona popularne muzike pedesetih i šezdesetih godina, ovaj glumac i komičar italijanskog porijekla, poznat je i po hit pjesmama, kao što su Memories Are Made Of This, That's Amore, Everybody Loves Somebody, Mambo Italiano, Sway, Volare i Ain''t That A Kick In The Head?. Džejms Braun, jedan od najuspješnijih američkih pjevača soula i bluza, tokom svoje 40-godišnje karijere imao je 98 hitova na listi "Bilbord Top 40", što je rekord u kom malo ko može da mu parira.
Njegovih 17 hitova je stiglo do broja jedan na top listama, što su nadmašili samo Stivi Vonder i Luis Džordan, dok Areta Frenklin ima isti broj hitova. Priznat je kao jedna od najuticajnijih ličnosti u popularnoj muzici XX vijeka i stekao je renome prije svega svojim pjevanjem i "grozničavim" plesom.
Poznat je kao "kum soula", a u drugim prilikama i kao najvredniji radnik u šou biznisu. Braun je uz Elvisa Prislija i Boba Dilana najbitnija pojava muzičke industrije SAD druge polovine XX vijeka.
( Tanjug )