Leksikon svjetske književnosti, pouzdan orjentir kroz stoljeća literature
Više od 140 saradnika, mahom univerzitetskih profesora i naučnih saradnika sa eminentnih evropskih univerziteta - Zagreb, Varšava, Sofija, Budimpešta, Harkov, Minsk..., 2700 odrednica o isto toliko pisaca iz stotinjak nacionalnih književnosti, podaci su koji jasno ukazuju sa koliko se ozbiljnosti i studioznosti pristupilo izdavačkom projektu zamašnog obima (1250 stranica) naslovljenog kao “Leksikon svjetske književnosti - pisci“ a kojim je obuhvaćena književnost od početaka pismenosti i glinenih pločica do prvih godina 21. stoljeća i lap-topova.
Glavna urednica je dr Dunja Detoni Dujmić, a izdavač zagrebačka “Školska knjiga“, čija se izdanja zahvalajujući saradnji sa podgoričkom Novom knjigom mogu naći i u Crnoj Gori. Najviše prostora dobile su, očekivano, francuska - frankofonska, engleska-anglofonska, ruska, njemačka i američka (SAD) književnost. Na pristojnoj distanci od književnosti “članica Savjeta bezbjednosti“ našle su se dvije mediteranske književnosti - španska i italijanska. Na samom začelju cejlonska, čuvaška, i etiopska književnost.
Od južnoslovnskih književnosti najbrojniji je indeks hrvatske književnosti (81 pisac), zatim srpske (42), slovenačke (29), bosanske (23), makedonske (21) i crnogorske (7). Valja naglasiti da se u indeksu srpske književnosti nije našlo mjesto za jednog Domanovića, Stanislava Vinavera, Veljka Petrovića, Dušana Matića, Antonija Isakovića, Stevana Raičkovića, Ivana V. Lalića, Vidosava Stevanovića...
Crnogorska književnost zastupljena je sa svega sedam pisaca: Stjepan Zanović, Petar II Petrović Njegoš, Mirko Banjević, Mihailo Lalić, Miodrag Bulatović, Jevrem Brković i Branimir Šćepanović (navedeno hronološkim redom) s tim što su Lalić, Bulatović i Šćepanović uvršteni i u srpsku književnost.
Autor odrednica o navedenim piscima, docent Filozofskog fakulteta u Zagrebu dr Dušan Marinković (koji potpisuje i odrednice o srpskim piscima), korektno je predstavio crnogorske književnike: navedeni su njihovi osnovni biografski podaci, nabrojana najvažnija djela, označene stvaralačke faze, data sintetička ocjena književnog opusa...
Ali , uz svu respektabilnost 10 - članog uredništva - akademik prof. dr Aleksandar Flaker, prof.dr Viktor Žmegač, prof. dr Krešimir Nemec..., ne možemo a da ne navedemo neke od književnika čija se imena nijesu našla u indeksu crnogorske književnosti - Stefan Mitrov Ljubiša, Radovan Zogović, Milovan Đilas...
Ali s kakvim pravom prigovarati uredništvu “Leksikona“... i lamentirati nad skromnom zastupljenošću crnogorskih pisaca kad Crna Gora, država koja se - s pravom - diči prvom južnoslovenskom štamparijom, još uvijek nema valjan književni leksikon, književnu enciklopediju i da ne pominjemo?
( Nebojša Knežević )