Zanosom do specifičnih karaktera

JU Muzeji i galerije Podgorice, početkom novembra ove godine, priredila je u Modernoj galeriji samostalnu izložbu likovnih ostvarenja poznatog crnogorskog slikara Naoda Zorića (selo Đurđevica Tara, 1968).

Zorić je diplomirao (1993) na slikarskom odsjeku Fakulteta likovnih umjetnosti na Cetinju u klasi profesora Dragana Karadžića, a završio je (1995) postiplomske studije slikarstva na FLU u Beogradu kod profesora Radomira Reljića.

Do sada je priredio 24 samostalne, a izlagao je na brojnim kolektivnim izložbama u zemlji i svjetu. Dobitnik je više strukovnih nagrada, član ULUCG-a od 1994, živi i stvara u Kolašinu. Aktuelnu izložbu prati monografski katalog sa uvodnim tekstom istoričarke umjenosti Petrice Duletić.

U izložbenom prostoru na spratu, prezentirano je četrdesetšest djela, od čega 26 radova galerijskog i velikog formata, koji su ostvareni uljem na platnu i papiru, te 20 crteža realizovanih kombinovanom tehnikom (pero, tuš, olovka, ugljen, lavirano), a radovi su nastali u periodu od 1991. do 2014. Kada se anticipira postavka, evidentno je da je najveći broj djela stvaran u posljednjih nekoliko godina, ali su izloženi i neki sasvim rani radovi.

U inspirativno-tematskoj ravni, Zorić je čvrsto vezan za rodnu grudu, a gotovo čitavo njegovo stvaralaštvo fundirano je na ambijentalno- karakterističnim i duhovno-istorijskim premisama zavičaja u kome je ponikao, u kome je zadojen blagotvornim melemima i u kome se formirao kao veoma individualni specifikum.

Cjelokupan paradigmatski potencijal, pronašao je u neposrednom okruženju, prevashodno su to članovi njegove uže i šire porodice, otac, đed, baba, stric, a zatim i brojni seljani, starine, težaci, čobani, kosci, nadničari, ratnici, zulumćari, kavgadžije, jednom riječju, odista sve globalni egzemplari.

U izvjesnom smislu, moglo bi se očekivati da u tim njegovim oriđinalima, ima nekog verbaliteta i raspričanosti, međutim, Zorić je eksplicite usmjeren prema kreativno-likovnim komponentama, u kojima se primarno, arabeskalno- crtačka matrica, permanentno prepliće sa brojnim hromatiziranim arealitetima.

Do veoma uspješnog supstituisanja specifično-tipoloških karaktra, Zorić je prije svega došao vlastitim zanosom i upornim radom tokom akademske naobrazbe, a permanentno pod budnim okom svog najomiljenijeg pedagoga, Nikole Gvozdenovića.

Svakako, njegov art-kredo, vezan za veoma specifične zavičajne vrijednosti, sublimativno je kristalizovan tokom obimnog i dugog stvaralačkog procesa, te nakon uspješnog post-akademskog umjetničkog sazrijevanja.

Na samom početku, ali i kasnije, Zorić je u svojim radovima tretirao unisonu atributivnost, međutim, u svojim najnovijim ostvarenjima, on suspreže dualni personaž, ili pak ide na multipliciranje više figura, što je zasigurno mnogo zahtjevnije i iziskuje povećan kreativno-likovni angažman, kako u kompozicionom, tako i u svim drugim aspektima likovnog djela.

Prilikom neposredne likovne egzekucije, Zorić je takođe veoma opušten i vrlo neposredan, podslikavajući tretiranu površinu, on brzim postupkom nanosi likidnu lazuru, formira arealno-kolorne fleke, involvira kudeljasto- crtačku arabeskalnost, naslojava gustu hromatsku materiju mjestimično miksanu sa kvarcnim granulatom, čime postiže podsticajnu hrapavost podloge, te rustificiranost slikane ravni.

U tom slikarskim postupku, on se koristi iskustvenim umjećem i tehničko-tehnološkim vještinama, međutim, u samoj završnici, do punog izražaja dolazi njegov intuitivno-mentalni zanos, kada gotovo u oniričnom magnovenju inkorporira ključnu atributivnost i fiksira izbalansiranu akcentažu.

Teško da bi se za Zorića moglo tvrditi da je kolorista, jer on ne forsira neke hromatske posebnosti, ne tretira koloritnu komplementarnost, niti akordno-bojenu oscilatornost. Može se reći da on često koristi neke asinhrone bojene tonove, zapravo “uprljane” nijanse, suprotstavljajući im odmah zatim reske hromatske pasaže, a uz mjestimična zamagljenja i transparentna sfumata, on upravo postiže vrhunski nivo opšte atmosfere svojih proslikanih eksplikata.

Van svake sumnje, Zorić je ovom aktuelnom izložbom, kao i brojnim prethodnim, još jednom potvrdio svoju izuzetnu posvećenost umjetnosti i zasigurno svoj raskošni slikarski talent.

Bravurozan crtež kao okosnica i glavni atribut

Autoritativno mentorski potaknut i znalački usmjeren, brzo je shvatio da je crtež bazni element figuralnog likovnog stvaralaštva , da je arabeskalno-konstruktivna crtačka matrica, fundament na kome se nadgrađuju sve ostale kreativno-likovne postularnosti.

Zorićev crtež je vrlo procrtan, opušten, nonšalantan, lagan i lepršav, njegova linija meandrira, oscilira i vibrira. Na svim njegovim radovima, na mnogobrojnim glavama i poprsnim portretima, likovima i fizionomijama, kod figura i torza, bravurozan crtež je okosnica i glavni atribut.

Nesumljivo, u sadejstvu sa hromatsko-rustikalnim, valersko-pikturalnim nanosima i intuitivno nastalom mentalitetno- psihološkom slojevito šću, javljaju se njegove nadahnute eksplikatne cjeline, koje osebujno plijene kreativno-energetskim nabojem i posebnom atmosferom.

( Slobodan Slovinić )