Drakulin zamak ili tamnica u Redingu

Da su se Brem Stoker i Oskar Vajld, kao dvojica rođenih Dablinaca, vezanih profesijom i ličnim strastima za književnost i pozorište dobro poznavali, opštepoznata je činjenica. Biografi slavnih pisaca neće zaobići činjenicu da se za Stokerovu suprugu Florens Balkomb, prije njega interesovao i Vajld.

Ali dok se kod Vajlda, osuđenog 1895. zbog “nedoličnog ponašanja s muškarcima”, odnosno, kako je sam to ljepše sročio, “ljubavi koja se ne usuđuje da izgovori svoje ime”, misli da je sve poznato, Stoker bi, zajedno s Drakulom i drugim junacima svog romana, čini se, prvo morao izaći iz kovčega. Pobornici psihoanalize rano su ustanovili da vampir, otjelotvoruje, za mnoge, “perverzne” aspekte ljudske seksualnosti.

Otuda i priča o pretpostavljenoj “homoseksualnoj vezi” s Vajldom, prema kojoj je Stoker moguće ipak gajio drugačiju duhovnu, a s obzirom na skandaloznost osude možda i “političku” naklonost.

U Stokerovim radnim bilješkama previše toga ne potkrepljuje ni tezu mnogih interpretacija, prema kojoj bi “Drakula” bio zamišljen kao neka vrsta “viktorijanskog pornića”, pa ipak, teško je poreći da je upravo Vajld, čija “Slika Dorijana Greja”, pokazuje veliku srodnost sa Stokerovom “gotikom” - u ogledalu javnosti predstavljala je otjelotvorenje svih potisnutih fenomena viktorijanske epohe, rado proglašavanih indikatorima devijantnosti i degeneracije. A upravo ti vjesnici devijantnosti odredili su lik Stokerovog Drakule i seksualno i politički.

U pravu su oni koji tvrde da Drakula nije u tolikoj mjeri portret Vajlda, koliko mračne fascinacije i bojazni, kojima je on svojim “skandaloznim ponašanjem” odškrinuo vrata britanske javne dokolice. S druge strane, možda se upravo tu nazire i ključ činjenice da je karpatski zamak, u kom grof na početku romana “utamničuje” advokata Džonatana Harkera, mnogima prizvao u sjećanje upravo redinšku tamnicu, ali i da se djelovi iz Harkerovog dnevnika uveliko podudaraju sa hronologijom Vajldovog sudskog procesa, iako se zna da je Stoker s pisanjem romana počeo pet godina prije, ali ga je završio tačno u godini istjicanja Vajldove zatvorske kazne.

Enigma odnosa Brema Stokera i glumca Henrija Irvinga

Da je Stoker gajio “homoerotske simpatije” - a po nekima i mnogo više od toga - prema britanskom glumcu Henriju Irvingu, kome je bio i pozorišni agent, poznato je iz mnogih biografija, kao i konstrukcija da je Irving svojim katkada okrutnim odnosom prema Stokeru odredio sadističku stranu Drakulinog lika (odakle i ime njegovog suparnika Abrahama van Helsinga, jer Brem je skraćeni oblik od Abraham).

Ipak, nigdje u dnevničkim i drugim bilješkama irskog pisca nema osnove za takvu teoriju.

( Vijesti online )