Ustajte spomenici

Kraljev park preko puta srušenog hotela Crna Gora uveče se zatvara, i nije moguće šetati ni sjedjeti unutar kovane ograde. Obezbjeđenje kao da čuva park od bludnih. U tom parku nastala je jedna od kultnih fotografija nove Crne Gore. Prvo mjesto ipak zauzima fotografija na kojoj građani slobodarskog Cetinja miluju uramljenu premijerovu fotografiju. Slika u slici.

Na drugom mjestu je fotografija sa otvaranja Kraljevog parka, na kojoj naša elita ispija šampanjac ili vino iz uskih staklenih čaša, dok jedan gospodin stoji pored naših političara i glumi da i on drži čašu. Narod. Glumiti da nam je dobro, da smo siti i napijeni, da je država stabilna i da živimo u blagostanju, to je opasno. Loši smo glumci, a predstava je dobra. Prava komedija.

Političke partije hvatale su se za grlo sa vlastima oko toga što napisati na bisti Božidara Vukovića Podgoričanina, da li je bio sprski štampar, prvi štampar, južnoslovenski ili naš. To je izgleda bilo bitnije nego li da je on štampar, kakvim se radom bavio, i koliko je doprinio podizanju svijesti naroda na ovim prostorima. Možda bi se i sramio da može da vidi kakvo seljačko kolo igraju donosioci odluka dok se prepiru šta mu napisati ispod njegovog imena.

Ekipa koja ne može više košulje da zakoča od predebelih vratova trgla se bila da ubira političke poene čuvajući sprstvo i crnogorstvo u parku. Sve su to iskreni čuvari nacionalnog blaga i istorije, askete pune znanja i prefinjenosti, viteškog hoda i držanja, lišeni bilo kakvog prostakluka i primitivizma. Božidara od nas može da bude samo sramota.

Nedaleko od njega postavljen je i Husein Džavid. Prilično fukarski smo postavili pjesniku bistu, uz potpuno odstustvo njegovih radova, citiranja i prevođenja, dočekali smo Huseina Džavida kao adut za donacije i investicije. Neka ga tu, ne traži Husein 'leba, kao da su naši političari išli tom logikom.

Licimjerno je postaviti bistu pjesniku i koristiti ga kao paravan, kao mamac ili dokaz lažnog prijateljstva. Husein Džavid završio je studije književnosti u Istanbulu 1909. godine. Radio je kao profesor i bio je osnivač romantičarskog pokreta u azerbejdžanskoj književnosti. Pisao je poeziju i dramske tekstove. Stvarao je u vrijeme Kolektivizacije i Staljinove Velike čistke u Sovjetskom Azerbejdžanu. Odbio je da bude dio propagande, sukobio se sa totalitarnim režimom nakon čega je uhapšen. Protjeran je u grad Magadan.

Takav pjesnik ne zaslužuje bistu u našem parku. Treba nas da je sramota, da naši političari (ovakvi) postavljaju spomenik pjesniku koga koriste kao mamac za svoje-državne poslove. Pjesnik je zloupotrijebljen. Nije mu lako da gleda što se sve dešava u društvu, afere, nemaštinu, iskrivljenu sliku u 19:30h.

Još teže mu je da gleda utovljenu opoziciju, i narod koji ništa ne radi. Možda jednog dana kao Gargolijati, naši spomenici se probude i ožive, pa ustane ekipa iz NOB-a, zajedno sa Njegošem, Crnojevićem i ostalima završi ono što mi ne umijemo.

( Đuro Radosavović )