Grčka ide naprijed, Crna Gora stagnira

Od ukupno šest mjeseci, koliko je nekada trajala sezona, na primjer u Ulcinju, mještani su ove godine pravu gužvu osjetili samo u avgustu. “Avgustovski špic ipak nije mogao popuniti julsku rupu”, kaže Adem Tivari sa Pristana. Iz susjedne Hrvatske se hvale upravo time da je avgust izvukao rđavu sezonu i donio rast broja turista. Eurostat još nema podatke za Grčku i Hrvatsku, ali Vlada Crne Gore već priznaje ono što svi znaju loše vrijeme, kriza u Ukrajini, i poplave u regionu jesu uticale na zaradu od turizma. Vlada u zvaničnom izvještaju ne tvrdi da je ove godine u Crnoj Gori bilo više turista, nego da su nadležni bolje brojali u odnosu na 2013. Oko 1.200.000 gostiju i skoro sedam puta toliko noćenja, bilans je na koji se pozivaju, uz 1,6 odsto više stranih gostiju. Zarada od turizma porasla je za 2,2 odsto i iznosi 634 miliona eura. “Kad se uporedi sa prosjekom u svijetu koji je između 4-4,5 odsto, shvatamo i da nije tako dobro. U Evropi je ovaj procenat i veći. Porast od zarade svakako bi morao da prati i porast investicija, a kod nas to nije slučaj, mislim na povećan broj smeštajnih kapaciteta”, rekao je “Vijestima” Srđan Milošević, saradnik na novosadskom Fakultetu za turizam. Najbolja u regionu je Grčka koja bi završnom računicom sezone mogla da podigne moral nacije, sa rastom do 15 odsto. “Grci su spustili cijene i podigli nivo usluge”, kaže stručnjak za turizam u regiji Skeljzen Rizaj, direktor Turističkog centra Kosova. On napominje da je i južni komšija Crne Gore buduća ozbiljna konkurencija, posebno za turiste iz okruženja. “Crna Gora je duplo skuplja od Albanije i to bode oči Kosovarima”, rekao je Rizaj. Od stranih gostiju u Crnoj Gori, 70 odsto dolazi iz Rusije, Srbije, Bosne i Hercegovine, Ukrajine, Kosova, Bjelorusije i Francuske. Vlada priznaje manje prihode na lokalnom nivou: u Baru je naplaćeno za trećinu manje boravišnih taksi, što je minus od 300.000 eura. Luka Kotor sa druge strane privukla je više gostiju, upisana je na svjetsku turističku mapu, ali broj noćenja u gradu je opao za dva odsto. “Najveći broj posjeta su na dnevnom nivou te treba razmisliti na koji način te goste zadržati. Više nije dovoljno samo da šetaju Starim gradom, već im treba ponudi određene proizvode koje Kotoru, definitivno, nedostaju. Mislim da će taj broj noćenja u budućnosti imati trend pada upravo zbog dominaqije kruzing turizma, te je neophodno ulagati u sadržaje destinacije, a samim tim i u objekte za smještaj”, kaže Milošević.

Vlada je saopštila da je u Herceg Novi došlo isto turista kao i lani, oko 172.000, ali je broj noćenja manji, za pet odsto (oko 1.300.000). Milošević ocjenjuje da je u Herceg Novom najvidljivija priča “zasićenja" da imamo isti ili povećan broj turista, a da se zarađuje manje, što je ozbiljna opomena. Od januara do sredine septembra ove godine Aerodromi Crne Gore su zabilježili oko 900.000 putnika. Avionom su otprilike dolazili strani turisti u omjeru: jedan Rus, jedan Srbin, jedan iz drugih država. Raste učinak tivatskog aerodroma preko kojeg je cijela jedna Crna Gora, oko 600.000 putnika, stigla i napustila državu. S.A.Br.M. Zvanična statistika nerealna? Vlada je na sajtu objavila informaciju o kvalitativnim i kvantitativnim efektima Ijetnje turističke sezone 2014. “Dobro je da ovakvi izveštaji postoje i da su vrlo detaljno obrađeni. Uvijek se postavlja pitanje njihove provjerenosti jer ih, nažalost, ne rade nezavisne agencije kao što je to primjer u drugim zemljama”, rekao je Milošević. Rizaj kaže da zvanična statistika loša jer broji samo turiste koji plaćaju boravišnu taksu. “U Albaniji zvanična statistika kaže da je broj turista bio veći za 20 odsto u odnosu na prošlu godinu. To nije tačno jer njihova NTO broji koliko je ušlo turista sa Kosova na graničnim prelazima. Svjesno ili ne, prećutkuje se u tim izvještajima da je većini Kosovara put kroz Albaniji tranzitni ka Crnoj Gori i Ulcinju.” Hrvati lakše do posla u sezoni Ministarstvo turizma Hrvatske saopštilo je kako je do kraja septembra bilo 70,7 miliona turističkih noćenja, dva odsto više nego u istom razdoblju 2013. Iza te brojke stoji 12,1 milion dolazaka stranih i domaćih gostiju, uz godišnji rast od 4,2 odsto. Pad noćenja imali su samo Kvarner i Lika, prenose hrvatski mediji. Prema zvaničnoj statistici, od januara do kraja avgusta ove godine ukupno je u turističkim djelatnostima zaposleno još 35,8 hiljada osoba, što je u odnosu na prošlogodišnji uporedni period rast od 12,6 odsto.

( Samir Adrović, Brano Mandić )