Uspon konzervativaca u Brazilu

Poznat po razuzdanoj karnevalskoj atmosferi i golišavim slikama s plaža, Brazil može djelovati kao liberalni bastion, ali su nelagoda zbog pogoršanja ekonomije i bezbjednosti, kao i reakcije na gej prava, u toj zemlji podstakli uspon konzervativaca koji će oblikovati sljedeću vladu bez obzira ko pobijedi na predsjedničkim izborima.

Na opštim izborima početkom mjeseca skoro 60 odsto od 513 mjesta u Nacionalnom kongresu otišlo je konzervativnim političarima.

Među njima su evangelisti koji se protive istopolnim brakovima i abortusu, takozvani "ruralisti" čija je agrarna politika u suprotnosti s ekološkim i urođeničkim organizacijama, kao i zastupnici "reda i zakona" koji traže oštrije mjere u borbi protiv kriminala.

Uoči drugog kruga predsjedničkih izbora 26. oktobra, nema sumnje da će ti konzervativci prije podržati Aesija Neveša nego ljevičarku, dosadašnju predsjednicu Dilmu Rusef. S druge strane, budući da Neveš dolazi iz Socijaldemokratske partije, niko od dvoje kandidata u drugom krugu nije socijalno konzervativan kao dominantan broj poslanika novog saziva Kongresa.

"Brazil je jedna od nekoliko latinoameričkih zemalja gdje je parlament važniji od predsjednika u smislu sveukupnih ovlašćenja u procesu odlučivanja", rekao je politički analitičar Tijago de Aragao koji dodaje da bi u slučaju sukoba, parlament nadvladao predsjednika budući da prosto može da ne glasa o pitanjima koja traži vlada.

Uprkos prividu na osnovu raskalašnih karnevala i atomsfere s plaža, Brazil je kao i druge latinoameričke države s većinskim katoličkim stranovništvom, socijalno konzervativno društvo. Prema nedavnim istraživanjima, više od 80 odsto Brazilaca se protivi ublažavanju restriktnivnih zakona o abortusu ili legalizaciji marihuane, dok se nešto više od 50 odsto protivi istopolnim brakovima.

Od povratka demokratije iz vojne diktature 1985. godine, predsjednici i sudstvo su sprovodili naprednjačke programe dekretima ili presudama, kao u slučaju očuvanja prašuma, presude visokog suda o dozvoljavanju istopolnih građanskih zajednica, ili programa kojim najsiromašnije porodice dobijaju određena mjesečna primanja.

Te promjene bi, međuutim, mogle biti opozvane zbog jačanja konzervativnih snaga.

Na društvenim pitanjima posebno insistira evangelistički blok. Mada većinu u Brazilu čine katolici, od 1970. njihov procenat je opao sa 90 na 65 odsto, dok je su protestanti s pet došli na 22 odsto.

U prvom predsjedničkom mandatu Dilme Rusef, evangelisti su blokirali njen pokušaj da se promoviše tolerancija prema homoseksualcima nastavom u školama, dok su najglasnijeg protivnika gej prava Marka Felicijana uspjeli da postave na čelo komisije parlamenta za ljudska prava, što je kritikovao i Amnesti internešnel.

Feliciano je na izborima 5. oktobra ponovo izbran za donji dom pošto je u izbornoj jedinici u Sao Paulu dobio skoro duplo više glasova nego prije četiri godine.

U Kongresu je povećan i broj "ruralista" tako da sada oko 200 poslanika podržava takav program koji je 2012. doveo do slabljenja zakona o zaštiti okoline, što je prema nekim stručnjacima, dovelo da se prošle godine za 29 odsto povećalo krčenje prašume u Amazoniji.

Najslabija od konzervativnih grupa je "Red i zakon" koji broji oko 20 poslamnika, ali bi mogao imati uticaja u bezbjednosnim pitanjima. Oni se zalažu za snažnije kazne mladima koji prekše zakone, a protive se liberalizaciji po pitnaju droga.

Ipak, u središtu uspona konzervativaca u Brazilu su evangelistički poslanici koji su uspjeli da okupe ostale grupe iza svojih prioriteta - protivljenja svakom pokušaju legalizacije istopolnih brakova ili poboljšanju položaja pripadnika LBGT zajednice.

Aktivista iz organizacije za zaštitu gej prava Dinidade, kaže da se takve organizacije više ne bave toliko istopolnim bravkovima, već prosto usvajanjem zakona koji bi kriminalizovali diskriminaciju na osnovu sesksualnog opredjeljenja.

( Beta )