Ko ruši režime, od Beograda, preko Kaira, do Kijeva?

Tekst koji je pred čitaocem predstavlja rezultat nevelikog istraživanja sprovedenog zarad nedvosmislenog odgovora na aktuelno i akutno pitanje postavljeno u naslovu. Vjerovatno nema niti jednog verziranijeg čitaoca koji već i od ranije manje ili više ne zna odgovor na ovo pitanje; ili barem nema neku svoju intuitivnu pretpostavku. To jest, mislimo da niko iole verziran ne misli da je, recimo, tzv. Arapsko proljeće zbilja nekakvo autentično i autohtono zbivanje, da je spontani izraz nezadovoljstva i bijesa egipatskog, jordanskog ili nekog drugog naroda iz arapskog svijeta itd. Jedno je, međutim, nešto kazati a drugo do-kazati. Saznanja do kojih se došlo tokom rada na ovom tekstu, rekli bismo nedvosmisleno, do-kazuju nam da je „Arapsko proljeće" u osnovi organizovano na sasvim drugom kraju svijeta... baš kao što je to slučaj kada je u pitanju i najskoriji slučaj rušenje režima u Kijevu. Sigurni smo da krucijalni odgovor, poradi kojega odgovora je i čitav napor, neće iznenaditi nikoga, budući da je riječ o onoj vrsti saznanja pa o bilo čemu da je riječ koje već „visi u vazduhu". Egipatski 5. oktobar Da bismo objasnili ko je i kako organizovao rušenje režima u Kairu januara 2011. godine, trebalo bi da najprije znamo ovu važnu poentu: Na izvjestan način, tako nazvano „Arapsko proljeće" je operativno započelo deceniju (i nešto malo više) ranije, na Balkanu. Zna se tačno i mjesto: Beograd. Zna se tačno i datum: 5. oktobar 2000. godine.

Propulzivno pitanje onda bi moglo da glasi: Ko je, zapravo, organizovao 5. oktobar? „Kao što će čitaoci imati prilke da vide na stranicama koje slede, politička intervencija sprovedena pod parolom 'podsticanje demokratije' predstavlja samo jednu dimenziju daleko širih kampanja protiv zemalja koje su na meti američkih i zapadnih spoljnopolitičkih operacija. Ove kampanje obično kombinuju 'podsticanje demokratije' i vojnu agresiju, ekonomske sankcije (ili selektivne podsticaje), prinudnu demokratiju, psihološke i tajne operacije i koherentnu, jedinstvenu strategiju. Srbija je bila na meti svega ovoga. 'Izborni puč' nije bio ništa drugo do završni udarac dugotrajne, multidimenzionalne kampanje destabilizacije. Izborna intervencija u Srbiji svela je politički proces u zemlji na marketinšku vežbu koju su finansirale i usmeravale Sjedinjene Države", kako pozadinu 5. oktobra objašnjava američki politikolog Vilijam I. Robinson u studiji „Podsticanje poliarhije". Smatra se da je u toj operativnoj pripremi za 5. oktobar važnu ulogu imao i tadašnji američki ambasador Majls. S tim u vezi, veoma je interesantno da je ovaj, relativno ubrzo nakon tog službovanja u Beogradu, dobio premještaj u Tbilisi, glavni grad republike Gruzije. Odmah će se vidjeti i zašto. O svemu tome čitamo još i ovo: „Ukrajina, tradicionalno pasivna kada je u pitanju politika, bila je mobilisana od strane mladih demokratskih aktivista i nikada više neće biti ista. Ali dok dobici od narandžastom bojom dekorisane 'kesten revolucije' pripadaju Ukrajini, kampanja sprovedena u Ukrajini je američka kreacija, sofisticirana i briljantno smišljena vježba u zapadnom brendiranju i masovnom marketingu, kampanja koja je tokom četiri godine u četiri zemlje upotrijebljena u pokušaju da se spasu montiranu izbori i obore neomiljeni režimi. Finansirana i organizovana od strane vlade SAD, angažujući konsultante iz SAD, stručnjake za izbore, diplomate, dvije velike američke partije i nevladine organizacije iz SAD, takva kampanja obaranja režima prvi put je iskorišćena u Beogradu 2000. g. da se potuče Slobodan Milošević oko glasačkih kutija. Ričard Majls, američki ambasador u Beogradu, imao je ključnu ulogu. I krajem prošle godine, kao USA ambasador u Tbilisiju, on je ponovio trik u Gruziji, rukovodeći Mihaila Sakašvilija u tome kako da obori Eduarda Ševarnadzea", kako o tome piše novinar lista „The Guardian" Ian Traynor u tekstu pod indikativnim naslovom „US campaign behind the turmoil in Kiev" („The Guardian", 26. Novembar 2004. g.). Dakle, nevjerovatno: Majls je imao zadatak u Beogradu, kao (jedan od) orkestrator(a) 5. oktobra 2000.g, da bi zatim bio poslan u Tbilisi, gdje će 2003. g. da orkestrira „rozu revoluciju". Isto tako, saznajemo i: „Deset mjeseci nakon uspjeha u Beogradu, američki ambasador u Minsku, Majkl Kozak, inače veteran sličnih operacija u centralnoj Americi, osobito u Nikaragvi, organizovao je gotovo istu kampanju u pokušaju da porazi bjeloruskog čvrstorukaša Aleksandra Lukašenka. Taj pokušaj je propao... Ali iskustvo stečeno u Srbiji, Gruziji i Bjelorusiji je bilo neprocjenjivo u zavjeri da se potuče režim Leonida Kučme u Kijevu" („US campaign behind the turmoil in Kiev").

Iz istog rijetko relevantnog teksta saznajemo još neke relevantne činjenice: „Zvanično, vlada SAD je potrošila 41 milion dolara organizujući i finansirajući jednogodišnju akciju uklanjanja Miloševića koja je trajala od oktobra 1999.g. U Ukrajini, kako je rečeno, brojke su oko 14 miliona".

Sada, ovako opskrbljeni onim što je toliko relevantno i rijetko ključnim informacijama, možemo da, najednom relativno lako, objasnimo i razumijemo realnost „Papirus revolucije", to jest rušenje režima u Egiptu, te time i „Arapsko proljeće" ukupno.

I časopis „Foreign Policy" u specijalnom izdanju iz 2011.g. (u cjelosti posvećeno revolucionarnim događajima na Bliskom istoku pod nazivom "Revolution in the Arab World Exclusive coverage of the turmoil in the Middle East as it's happening. By the world's leading experts and journalists on the ground”), konstatuje: "SAD su odigrale važnu ulogu u Egiptu, pogotovo, obuzdavanjem vojske od masovne represije i primoravajući režim da otpočne stvarnu, trenutnu tranziciju”. Samo, osim toga, SAD su bile važan u stvari presudan faktor u Egiptu (i naravno drugdje) i na druge načine. Attaca, korisno je znati da su i neki od članova onog nekadašnjeg srpskog pokreta pod nazivom „Otpor", na određeni način, uključeni u ova zbivanja u Egiptu takoreći, sad već možemo reći, svojevrsno ponavljanje 5. oktobra (i) u Kairu (i ne samo tamo). Obaranju režima u Kairu prethodio je jedan pokušaj 2008.g. koji nije uspio. Nosilac otpora je i tada bio egipatski omladinski pokret koji je te 2008. g. pozvao na generalni štrajk u znak podrške radničkoj borbi i otporu Mubarakovom režimu. Evo šta se tu i tada događalo: „Uoči tog generalnog štrajka američki operativci, uključeni u programe političke intervencije ('podsticanje demokratije') u Egiptu, omogućili su egipatskim omladinskim vođama da stupe u kontakt sa predstavnicima srpskog omladinskog pokreta 'Otpor', koji je imao odlučujuću ulogu u svrgavanju režima Slobodana Miloševića 2000. g, zahvaljujući američkoj savjetodavnoj i finansijskoj podršci" ("Podsticanje poliarhije").

( Bojan Jovanović )