Favoriti za Nobela za književnost Murakami i Ngugi va Tiongo
Knjigu „Đavo na krstu” Ngugi va Tiongo pisao je na toalet papiru u zatvoru
Prema kladionicama i predviđanjima poznavalaca situacije, danas u 13 časova Švedska akademija obradovaće viješću da je dobio Nobelovu nagradu za književnost Kenijca Ngugija va Tionga ili japanskog književnika Harukija Murakamija.
Za njima mnogo ne zaostaju ni alžirska spisateljica Asija Djebar i bjeloruska književnica i novinarka Svetlana Aleksijevič, ali teško je povjerovati da će poslije prošlogodišnje dobitnice, Kanađanke Alis Manro akademija ponovo nagraditi ženu.
Među kandidatima i ove godine su sirijski pesnik Adonis, Norvežanin Jon Fose, austrijski književnik Peter Handke, poljski pjesnik Adam Zagajevski, američka spisateljica Džojs Kerol Outs, Salman Ruždi, Ismail Kadare, a veoma optimistični fanovi Boba Dilana još ne gube nadu i vjeruju da je ozbiljan pretendent na Nobelovu nagradu.
Male su i šanse da Filip Rot, koji je najavio da prestaje da piše, bude nagrađen. Prema predviđanjima kladionica Ladbroks, najveće šanse za Nobela iz književnosti ima Ngugi va Tiongo, mada se sa istom kvotom 4/1, kotira i Murakami.
Tiongo (76), osim na maternjem gikuju jeziku, pisao je na engleskom, kojeg se svojevremeno odrekao kao “simbola kolonijalnog ugnjetavanja”. Autor je romana, drama, novela, eseja...
Zbog kritika na račun tadašnjeg potpredsjednika Kenije Danijela Arapa Moija 1977. uhapšen je i pet godina robijao, nakon čega odlazi u SAD. Njegov roman iz 1964. godine, “Ne plači, dijete” smatra se prvim romanom istočnoafričke književnosti. Ovaj roman, preveden i na naš jezik, priča je o Kikuju porodici koju zahvata vrtlog borbe za nezavisnost Kenije, u okviru Mau-Mau pokreta.
Knjigu „Đavo na krstu” Tiongo je pisao na toalet papiru u zatvoru, gdje je bio zbog izvođenja svoje drame „Oženiću se kada ja hoću”, kritički nastrojene prema kenijskom društvu. Ngugi va Tiongo bio je jedan od favorita i 2010. godine, kada je Nobelovu nagradu dobio Mario Vargas Ljosa.
Murakamija Ladbroks opisuje kao favorita čitalaca. Na vrhu liste je od objavljivanja romana “Bezbojni Cukuru Tazaki i godine njegovog hodočašća” ranije ove godine. U februaru, stalni sekretar Švedske akademije, Peter Englud, saopštio je da je primio 271 nominaciju za ovogodišnju Nobelovu nagradu iz književnosti, šro je rezultiralo listom od 210 imena, od kojih su sudije njih 36 prvi put uzele u razmatranje.
Akademija, odnosno njenih 18 članova, šarolik sastav pisaca, teoretičara književnosti i ostalih, odlučuje koga će nagraditi jer je “proizveo najistaknutiji rad na polju književnosti”.
( Nina Vujačić )