Ekonomske slobode: CG između Islanda i Luksemburga
Island i Luksemburg “susjedi” 38. Crne Gore na Frajzerovoj listi, čiji je partner kod nas CEED, u kojem su osobe bliske Vukotiću i Ivanoviću
Najveći problem Crne Gore je velika javna potrošnja, jer je tu zauzela najgoru poziciju na ovogodišnjoj rang-listi kanadskog Frajzer instituta o ekonomskim slobodama.
Crna Gora je na ovogodišnjoj rang-listi, ukupno gledajući, zauzela visoko 38. mjesto.
To je poboljšanje za 12 mjesta u odnosu na prethodno istraživanje iz 2011. ali i pet mjesta niže nego u rejtingu iz 2010. godine.
"Susjedi" Crne Gore na Frajzerovoj listi o ekonomskim slobodama su male, a moćne ekonomije Island na 37. i Luksemburg na 39. mjestu.
Ovogodišnji izvještaj Frajzer instituta odnosi se na stanje ekonomskih sloboda u 2012. godini, a obuhvata 152 zemlje širom svijeta.
Partner Frajzer instituta u Crnoj Gori je CEED, odnosno bivši Centar za preduzetništvo i ekonomski razvoj, u čijem su osnivanju učestvovali suvlasnik Univerziteta Donja Gorica i ideolog tzv. cnogorske ekonomske škole Veselin Vukotić i ministar poljoprivrede Petar Ivanović, a vode ga njihovi ljudi od povjerenja.
Crna Gora je, prema Frajzerovim kriterijumima ekonomskih sloboda, najbolje rangirana država od zemalja bivše Jugoslavije, čak i od Slovenije, koja je na iznenađujuće dalekom 105. mjestu. Hrvatska je na 70, Makedonija na 72. a Bosna i Hercegovina je na 80. mjestu.
Prema kvalitetu monetarnog sistema, Crna Gora je zauzela 34. mjesto, po slobodi za međunarodnu trgovinu je 36, dok je po kriterijumu pravnog sistema i pravu na imovinu 58.
Najslobodnije ekonomije su, prema tom istraživanju, Hong Kong, Singapur i Novi Zeland, dok su na začelju Zimbabve, Kongo i Venecuela.
Frajzer institut je, kako navode, nezavisna istraživačka i obrazovna organizacija sa sjedištem u Kanadi i SAD.
Kriterijumi na osnovu kojih se računa indeks ekonomskih sloboda po toj organizaciji su veličina državne uprave, odnosno državna potrošnja, naplata poreza, sektor preduzeća, pravna regulativa i poštovanje imovinskih prava. Indeksira se i sloboda međunarodne trgovine, kao i kontrola poslovanja, tržišta rada i bankarskog sektora.
( Rajko Milić )