Srbija: 14 godina od petooktobarskih promjena

U nedjelju 5. oktobra navršava se 14 godina od velikih demonstracija u Beogradu kojima je okončana vladavina Slobodana Miloševića.

Demonstracije su izbile pošto je Milošević odbio da prizna rezultate izbora za predsjednika SR Jugoslavije u septembra 2000. koje je izgubio od kandidata Demokratske opozicije Srbije (DOS) i lidera Demokratske stranke Srbije Vojislava Koštunice.

Demonstranti su 5. oktobra u Beograd, na plato ispred tadašnje Savezne skupštine a danas Doma Narodne skupštinne, stigli iz čitave Srbije u kolonama automobila, autobusa i kamiona dugačkim desetine kilometara, probijajući buldožerima policijske blokade na putevima.

Već u prijepodnevnim satima policija je upotrijebila suzavac kako bi spriječila demonstrante da uđu u zgradu parlamenta, ali bezuspješno. Zgrada Savezne skupštine je demolirana i zapaljena, kao i zgrada RTS-a u Takovskoj ulici.

Policija je ubrzo prestala da pruža otpor i mahom se pridružila narodu. U večernjim satima 5. oktobra 2000. građanima se sa terase Skupštine Beograda obratio novi predsjednik SRJ Vojislav Koštunica, a narednog dana, 6. oktobra, Milošević je priznao izborni poraz i čestitao Koštunici.

U demonstracijama je poginula Jasmina Jovanović iz Miloševca kod Velike Plane, koja je pala pod točkove kamiona. Momčilo Stakić iz Krupnja preminuo je od posljedica srčanog udara. Povrijeđeno je 65 ljudi.

Slobodan Milošević je u aprilu 2001. uhapšen zbog finansijskih malverzacija, a dva mjeseca kasnije je izručen Haškom tribunalu gdje mu je suđeno za genocid u Bosni i Hercegovini, ratne zločine i zločine protiv čovječnosti u Hrvatskoj i na Kosovu.

Umro je 11. marta 2006. od infarkta, u svojoj ćeliji u pritvoru Haškog tribunala.

Socijalistička partija Srbije (SPS), čiji je Milošević bio neprikosnoveni lider deceniju, vratila se na vlast 2008. godine postavši dio vladajuće koalicije, čiju je okosnicu činila Demokratska stranka, sa kojom je, potom, potpisala deklaraciju o političkom pomirenju.

U koalicionoj vladi sa Srpskom naprednom strankom kao stožerom, formiranoj poslije majskih izbora 2012, lider SPS Ivica Dačić je bio premijer Srbije i ministar unutrašnjih poslova.

U aktuelnoj vladi premijera Aleksandra Vučića predsjednik SPS-a Ivica Dačić je šef diplomatije.

( Beta )