Vlada platila projekat, pa ga onda zamrzla

Projekat regulacije rijeke Bojane u zoni njenog ušća izrađen je prije četiri godine, ali on još stoji zaboravljen u fijokama Uprave za vode, koja je svojevremeno, bila zainteresovana za rješenje problema desnog rukavca rijeke. Ali od interesovanja se nije odmaklo, pa bojanski ribari svakog jutra strahuju da li će moći isploviti na more iz rijeke čije je ušće, zahvaljujući nebrizi nadležnih državnih i opštinskih institucija, postalo uže od deset metara i pliće od pola metra. Nekada se, sjećaju se ribari, širina ušća mjerila desetinama metara, a dubina metrima. U cilju rješavanja tog problema, Uprava za vode Crne Gore angažovala je firmu IK Konsalting iz Beograda za izradu glavnog projekta regulacije rijeke Bojane u zoni njenog ušća u more. Projekat je završen 2010. godine glavni i odgovorni projektant bila je inženjer građevinarstva Gordana Vujić Stojanović, a stručni konsultant prof. dr Sava Petković. “Nažalost, do danas ni jesu ni počeli radovi na regulaciji Bojane” kazao je za “Vijesti” Petković. On je ocijenio da je problem na desnom rukavcu Bojane, isključivo problem Crne Gore. “Ako nema dovoljno novca da se ta dionica rijeke reguliše prema urađenom projektu, onda se barem moraju obezbijediti novci za bagerovanje ogromnih količina pijeska koja su se istaložila u koritu desnog rukavca”, kazao je Petković. Istakao je potpuno suprotna mišljenja o rješavanju problema u zoni ušća Bojane. “Stručnjaci iz oblasti ekologije se enregično protive bilo kakvim intervencijama u koritu Bojane, uključujući uklanjanje nanosnih naslaga i uspostavljanje protočnosti reke, jer bi se time, tvrde, narušio jedinstveni ekosistem u zoni delte Bojane. Sa druge strane, područje Ade Bojane je veoma ugroženo erozionim procesima, pa je uspostavljanje protočnosti desnog rukavca Bojane samo jedan od uslova da se zaustavi taj negativni trend”, ocijenio je Petković. Navodeći da bi bilo neophodno preduzeti obimne radove na uspostavlajnju protočnosti na cjelokupnoj dužini rijeke, od Skadarskog jezera do njenog ušća on je kazao da se samo povećanjem dotoka riječnog nanosa na obalu mora, može djelimično zaustaviti proces erozije Ade Bojane. “Cini se da je potrebno naći neko kompromisno rješenje koje će biti prihvatljivo sa ekološkog, hidrotehničkog i turističkog aspekta. Rješavanje ekoloških problema u zoni ušća Bojane, zahtijeva multidisciplinarni pristup, uz učešće svih relevantnih državnih institucija Crne Gorekazao je Petković, misleći na Upravu za vode, Javno preduzeće za upravljanje morskim dobrom i Hidrometeorolški zavod. “Naravno, čitav proces izvođenja radova na zaštiti i revitalizaciji obala i plaža moraju pratiti i kontrolisati relevantne državne i nevladine institucije koje se bave zaštitom životne sredine”, ocijenio je Petković podsjećajući da su još 2005, Crnogorska akademija nauka i umjetnosti i Albanska akademija nauka pokrenule zajednički projekat pod nazivom ‘Uređenje vodnog režima Skadarskog jezera i reke Bojane'. “Složenost projekta je zahtijevala faznost u radu, tako da se odmah pristupilo batimetrijskim i geodetskim snimanjima Bojane i jezera. No, nakon toga došlo je do zastoja na realizaciji daljih faza projekta. Kako se radi o zajedničkom hidrološkom kompleksu, kojim se ne može odvojeno upravljati, na šta upućuje i Evropska direktiva o vodama, saradnja odgovarajućih institucija Crne Gore i Albanije je neophodna”, kazao je, između ostalog, Petković “ Vij estima”. Bez rješenja biće ugrožen ustavni status Profesor Petković je istakao da osim ogromnog značaja za razvoj turizma, šira okolina ušća Bojane ima izuzetan značaj i sa aspekta očuvanja jedinstvenog ekosistema u Evropi . On je naveo je da se u studiji „Regionalni park delta Bojane" konstatuje da je ta delta najvažnija prirodna močvara na istočnom Mediteranu koja se odlikuje neobično raznolikim kompleksom jedinstvenih i ugroženih prirodnih i kulturnih pejsaža, staništa i vrsta . “Ne zaštiti li se taj prostor, ozbiljno bi se ugrozio ustavni status Crne Gore i njena međunarodna reputacija kao turističke zemlje i ekološke države”, navodi se u dijelu dokumenta koji citira Petković. Čudno je što ne tražite pomoć od EU za Dunav, Savu i Drinu dali su mnogo Profesor Petković je ocijenio da pregovori dvije akademije nauka, crnogorske i albanske, nijesu stali zbog nesuglasica oko poželjnog nivoa Skadarskog jezera. “Optimalni nivo Skadarskog jezera se ne može tražiti unaprijed, već se on mora utvrditi na kraju sveobuhvatnih analiza i istraživanja koje su predviđene zajedničkim projektom. Možda su problemi vezani za finansiranje projekta, pa je čudno što nije tražena pomoć Evropske unije, koja posvjećuje izuzetnu pažnju međudržavnim vodotocima”, kazao je Petković. Profesor je naveo da zajednički projekti koji su vezani za istraraživanja režima voda Dunava, Sava i Drine, dobijaju značajnu pomoć odgovarajućih institucija Evropske unije. Bojana je u posljednjem nevremenu koje je prije dva dana zahvatilo primorje izbjegla zatvaranje ušća.

( Samir Adrović )