Pobjeda i posljednji dani

Iako nije popularno citirati Marksa, slučaj Pobjede potvrđuje njegovu tezu da se istorija ponavlja, prvi put kao tragedija, drugi put kao farsa. Ako je Pobjeda iz vremena rata za mir imala tragične posljedice, ova koja broji posljednje dane liči na neopjevanu farsu.

Najintrigantnija poenta ciklusa 1989-2014. je zatvaranje kruga u kome će se ukazati vjerna slika većinske Crne Gore. Pobjeda je u posljednjih dvije i po decenije života uspjela da pokaže najgore lice Crne Gore. I da objedini ono najgore u njoj. Takozvane bjelaše i zelenaše, četnike i partizane, komuniste i fašiste, državnike i mafijaše. U istom kolu su se našli Sreten Perović i Momir Vojvodić, Mladen Lompar i Vaska Ždralević, Milenko Vico i Milorad Popović, Vidoje Konatar i Draško Đuranović, Radmila Vojvodić i Marina Jočić, Sveto Marović i Fric Dudić, Milo I i Milo II. Onaj koji je mrzio šah zbog šahovnice i ovaj koji krade izbore, a one koje ipak izgubi proglasi neregularnim. Ili naknadno otkupi.

Pobjeda je pratila taj put. Prva je javila da su u Pakracu poklani Srbi, da su u Trebinju od ustaške ruke stradali naši oslobodioci… O pohodu na Dubrovnik su izlazila specijalna izdanja, Rat za mir je ovjekovječio našu najveću sramotu u 20. vijeku.

Onda je Šef obrnuo ploču. Zaigrale su evropske integracije, regionalna saradnja, multietnička tolerancija. Prvu fazu rata i zločina obilježila je jedna vrsta intelektualne posluge. Zvali su ih Srbima, četnicima, bjelašima, fašistima. Ovi su se trudili da opravdaju te epitete. Bili su udarna pera tada jedinog dnevnog lista u državi. Koju su i tada kao i danas plaćali građani ove države. A bar trećina njih, postojanje takve Pobjede i njeno pisanje smatrali su svojom sramotom.

Onda je granula evropska i suverenistička zora. Potrošeni vojvodići, bećkovići, ćosići, ždralevići i ostali mitrići, skrajnuti su u stranu. Scena je oslobođena za nove propagandiste. Zovu ih patrioti, zelenaši, komunjare, suverenisti, europejci... Kopije onih prvih. Po neznanju, kukavičluku, služenju. I budžetskom finansiranju. Ovi drugi su bili zabranjeni u onoj prvoj Pobjedi, a oni prvi u ovoj drugoj. Ali, i jedni i drugi su samo dva lica jedne iste novine, koja u različitim okolnostima služi istoj svrsi - istom režimu i njegovoj odbrani po svaku cijenu.

Istorijski gledano, Pobjeda 90-ih je ispisala svojevrsnu tragediju. Širenjem mržnje, nacionalne netrpeljivosti, ideološke isključivosti, kontamiranjem svijesti... Uz takvu novinu su rasle generacije koje danas treba da budu najzdraviji dio društva. Na sjemenu zla koje je sijala Pobjeda 90-ih niklo je monstrum stablo ispod koga spava današnje crnogorsko pleme. Zato je danas i posljednjih godina Pobjeda ponovila svoju istorijsku misiju s početka 90-ih, ali kako bi drug Marks rekao - u farsičnom obliku. Nema više osvajačkih pohoda, neprijatelja naoružanih do zuba... Sada su neprijatelji svi koji ne misle kao veliki vođa. Mil Sung. Kojima je bliži Brisel nego Pjong Jang, kako bi rekao onaj mladi Kolašinac. Ili svi koji ne praktikuju da zanoće u Vašingtonu, a probude se u Moskvi. Kao Milo i Roćko. Glavni urednici narodne Pobjede u posljednje dvije i po decenije. Zato je to jedna Pobjeda.

To što su likovi današnjih narikača drugačiji od onih s početka 90-ih, samo je tehnički detalj. Predznak.

Zato je najnoviji feljton Pobjede u kome budžetski intelektualci i ostale sponzoruše režima nariču nad tragičnom sudbinom tog odavno osramoćenog lista, farsična storija kojom se odbrojavaju posljednji dani gušenja drugačijeg mišljenja. Kraj Pobjede je početak kraja poražavanja Crne Gore od strane raznoraznih režima koji su tokom cijele njene istorije koristili taj list kao propagandno oruđe i batinu. Što su režimi bili brutalniji to je i sramota Pobjede bila veća. Najveća je tokom posljednjih dvije i po decenije. Zato jer je kreirao najgori režim. Najgori po sistemu vrijednosti, načinu vladanja, karakteru i namjeri.

Umjesto zapomaganja nad tužnom sudbinom “crnogorskog Brenda” treba slaviti najavu kraja jedne ere koja će ostati obilježena kao era neslobode, mržnje, progona, smrti i sramote... Tome je Pobjeda nesebično služila i zato je sjajna vijest što ista vlast koja je tako dugo i nemilosrdno zloupotrebljavala taj list sada gasi. I baca u kantu za smeće. Kao potrošeni papir.

(Monitor)

( Željko Ivanović )